Όπως επισήμανε χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου κατά την παρουσίαση του νέου χρηματοδοτικού πακέτου από τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη παρουσία πέντε ακόμη συναρμόδιων υπουργών, η λογική των παλαιών προγραμμάτων «Εξοικονομώ» αν και ωφέλιμη, παρουσίαζε σοβαρά κενά υλοποίησης και χρονοβόρες διαδικασίες, τις οποίες η Πολιτεία προσπαθεί να εξομαλύνει.
Η μεγαλύτερη αλλαγή έγκειται στο ότι οι πάροχοι ενέργειας αποκτούν πλέον ενεργό ρόλο στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρήσεις όπως η ΔΕΗ, η οποία ήδη καλύπτει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ευάλωτων πολιτών μέσω του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου αλλά και οι άλλοι πάροχοι, μπαίνουν στον πυρήνα της εφαρμογής.
Για τους προμηθευτές, η εμπλοκή αυτή αποτελεί πολλαπλή ευκαιρία. Οι δράσεις κουμπώνουν απολύτως με την επιχειρησιακή στρατηγική στον τομέα του retail και των νέων ενεργειακών υπηρεσιών, η οποία τα τελευταία χρόνια επεκτείνεται μέσω εξαγορών και συνεργασιών όπως αυτή για παράδειγμα με τα καταστήματα Κωτσόβολος.
Εκεί, η εταιρεία διαθέτει ήδη λύσεις όπως αντλίες θερμότητας, ηλιακούς θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά στη στέγη προσανατολισμένες σε πράσινη κατανάλωση και χαμηλότερους λογαριασμούς. Το μοντέλο αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε νέα γραμμή εσόδων, ενσωματώνοντας πλήρως τη λογική του «one stop shop» για την ενέργεια, με τον πάροχο να προσφέρει εκτός από κιλοβατώρες υπηρεσίες εξοικονόμησης, τεχνογνωσία και εξυπηρέτηση.
ESCO: Επιδότηση τώρα, πληρωμή μέσω ρεύματος
Μία από τις λύσεις που επεξεργάζεται το ΥΠΕΝ, βασισμένη σε ευρωπαϊκές πρακτικές, είναι η εφαρμογή ενός μοντέλου τύπου ESCO: ο πάροχος αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την αναβάθμιση του σπιτιού και του εξοπλισμού, η επιδότηση καλύπτεται από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα και ο καταναλωτής αποπληρώνει το μερίδιό του σταδιακά μέσω του λογαριασμού ρεύματος, επωφελούμενος ταυτόχρονα από τη μείωση στην κατανάλωση.
Η λογική αυτή όχι μόνο απλουστεύει τη διαδικασία για τον τελικό δικαιούχο, αλλά εγκαθιδρύει έναν νέο μηχανισμό πράσινης συμμαχίας, προσφέροντας λύσεις χωρίς την ανάγκη τραπεζικής δανειοδότησης.
Περισσότεροι δικαιούχοι, λιγότερα εμπόδια
Στόχος του νέου πλαισίου είναι να διευρυνθεί σημαντικά η περίμετρος των ωφελούμενων ευάλωτων νοικοκυριών από 300.000 δικαιούχους σήμερα σε 600.000 αλλά και να διευρυνθούν τα εισοδηματικά κριτήρια για την στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών περιλαμβάνοντας τους τρίτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, την ορεινότητα και τον νησιωτικό χαρακτήρα με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δεξαμενή των δικαιούχων δυνητικά ακόμη και στο 1 εκατομμύριο.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας μίλησε χθες για ένα εξελιγμένο Εξοικονομώ που θα χρησιμοποιεί τις καλές πρακτικές της Ευρώπης με σκοπό μια αποτελεσματική και άμεση ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών. Η ένταξη των παρόχων και η χρήση των ήδη διαθέσιμων δικτύων (καταστήματα, τεχνικές υπηρεσίες, εφαρμογές) θα επιτρέψει ταχύτερη απορρόφηση των κονδυλίων, βελτιωμένο έλεγχο ποιότητας αλλά και αποφυγή των καθυστερήσεων και της ταλαιπωρίας που χαρακτήριζαν παλαιότερες δράσεις. Όπως μάλιστα ανακοίνωσε στο πλαίσιο αυτό δημιουργείτε ένα εξειδικευμένο μητρώο δικαιούχων ενεργειακής στήριξης
Ο κ. Παπασταύρου ανέφερε ότι η προσπάθεια είναι οι δράσεις αυτές να καλύψουν όσο γίνεται περισσότερους δικαιούχους κάνοντας λόγο για κεφάλαια ύψους 1,1 δις. επί του συνόλου της χρηματοδότησης του νέου χρηματοδοτικού πακέτου που ανακοινώθηκε. Πρόκειται για ευρωπαϊκούς πόρους με εθνική συμμετοχή που ανέρχεται στο 25% και θα προέλθουν από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο με πόρους 4,7 δις και δυνητικά ωφελούμενους 1,5 εκατομμύριο ενεργειακά και μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά και περί τις 75.000 μικρές επιχειρήσεις, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού με 1,6 δις. και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων με 1,77 δις. τα οποία σχεδιάζεται να «τρέξουν» κατά την επταετία 2026 -2032.
Το αμέσως επόμενο βήμα είναι τα προτεινόμενα μέτρα (θα επεκταθούν στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις στα νησιά, στην στήριξη των ΑΠΕ και της αποθήκευσης, την κατασκευή φραγμάτων, τα υπεράκτια αιολικά κ.α) να υποβληθούν σε δημόσια διαβούλευση και αμέσως μετά να γίνει η κατάθεση του φακέλου στην Κομισιόν, ο οποίος αναμένεται να αξιολογηθεί ως τα τέλη του έτους.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης παρουσιάζοντας το πρόγραμμα δήλωσε ότι το νέο πακέτο ισοδυναμεί με μισό ΕΣΠΑ ή μισό Ταμείο Ανάκαμψης, που θα υλοποιηθεί έως το 2032. Είναι όπως είπε ένα χρηματοδοτικό πακέτο που δεν εστιάζει μόνο στην ανάπτυξη αλλά και στην καθημερινότητα, την κοινωνική συνοχή, την προστασία του περιβάλλοντος, τον εκσυγχρονισμό των αστικών συγκοινωνιών, την προστασία του περιβάλλοντος, τη στήριξη της ενεργοβόρου βιομηχανίας, την προσαρμογή της ακτοπλοΐας στα νέα δεδομένα. Αλλά και τη στέγαση, τους ανάπηρους καθώς και δράσεις για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών.
Οι παρεμβάσεις στη βιομηχανία
Παράλληλα, ιδιαίτερη σημασία δίνεται και στον παραγωγικό ιστό της χώρας, με τον υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο να ανακοινώνει την πρόθεση της κυβέρνησης να υποστηρίξει μέσω επιδοτήσεων ενεργοβόρες βιομηχανίες που εντάσσονται στις στρατηγικές επενδύσεις. Πρόκειται για κλάδους όπως το αλουμίνιο, ο χαλκός, ο σίδηρος, οι μεταλλικές κατασκευές με υψηλή προστιθέμενη αξία, εξαγωγικό προσανατολισμό και στρατηγικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πράσινη μετάβαση, οι οποίες θα επιδοτηθούν με 200 εκ. Επιπλέον 575 εκ. θα διατεθεί για την στήριξη πολύ μικρών επιχειρήσεων που σήμερα χρησιμοποιούν για την θέρμανση ορυκτά καύσιμα για την ψύξη και την θέρμανση αλλά και για την αντικατάσταση του στόλου των οχημάτων τους.
Ο κ. Θεοδωρικάκος δήλωσε χθες ότι τα νέα μέτρα δεν θα καλύψουν το ενεργειακό κόστος που αποτελεί πάγιο αίτημα της βιομηχανίας παρότι δήλωσε ότι συμμερίζεται πλήρως τα αιτήματα των ενεργοβόρων επιχειρήσεων.
Φοιτητικές εστίες
Στο ίδιο πλαίσιο αξιοποίησης των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, προχωρούν εκτεταμένες παρεμβάσεις αναβάθμισης και των φοιτητικών εστιών στην Πατησίων και του Ζωγράφου – με στόχο όχι μόνο την ενεργειακή τους αναβάθμιση αλλά και την αισθητική τους ανανέωση. Όπως ανέφερε χθες η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, οι παρεμβάσεις αυτές αποτελούν κρίσιμη επένδυση για τη φοιτητική στέγαση και εντάσσονται στη συνολική εθνική στρατηγική για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και τη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των νέων. Στις δράσεις εντάσσεται επίσης και η μεταφορά με ηλεκτρικά λεωφορεία 10.000 μαθητών ειδικής αγωγής που θα αποτελέσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα διευκολύνοντας χιλιάδες οικογένειες.
Από την πλευρά της, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνα Μιχαηλίδου, υπογράμμισε τον σχεδιασμό ενός σύγχρονου μοντέλου κοινωνικής κατοικίας, που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες στέγασης με έντονο κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο. Μίλησε για την αξιοποίηση ακινήτων του δημοσίου και των δήμων με βάση κοινωνικά κριτήρια με στόχο σε πρώτη φάση την εφαρμογή ενός πιλοτικού συστήματος 1000 κατοικιών.
Η επέκταση της επιδότησης ενοικίου σε εργαζόμενους που υπηρετούν σε νησιωτικές και ορεινές περιοχές (γιατρούς, αστυνομικούς, πυροσβέστες κ.α) αποτελούν βασικές πτυχές του προγράμματος. Επιπλέον, εισάγεται για πρώτη φορά επιδότηση ηλεκτρικών αμαξιδίων, scooters και hand bikes για άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων και ανασφάλιστων με υψηλό ποσοστό αναπηρίας.
Στο μέτωπο της ναυτιλίας, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Βασίλης Κικίλιας, τόνισε την εθνική προτεραιότητα για τον εκσυγχρονισμό του ακτοπλοϊκού στόλου και των λιμενικών εγκαταστάσεων. Με χρηματοδότηση 300 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, προωθείται η ναυπήγηση νέων πράσινων πλοίων, ηλεκτρικών ferry boats και η ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων σκαφών στα ελληνικά ναυπηγεία. Παράλληλα, σχεδιάζονται επενδύσεις στην πράσινη αναβάθμιση του τουριστικού στόλου και στην ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων στους λιμένες, ενώ πόροι θα διατεθούν για την αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου, των Σχολών του Λιμενικού και των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. Ο κ. Κικίλιας επισήμανε επίσης τη χρηματοδότηση δεκάδων δράσεων για τη νησιωτική οικονομία και κοινωνία μέσω του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου και του Ταμείου Απανθρακοποίησης, στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής.
Με πόρους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, προωθείται η πλήρης αντικατάσταση του στόλου λεωφορείων με ηλεκτρικά οχήματα, η βελτίωση της προσβασιμότητας στο μετρό της Αθήνας και η ουσιαστική στήριξη των ΑμεΑ. Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, παρουσίασε χθες προτάσεις που ενισχύουν την προσβασιμότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των αστικών μέσων μεταφοράς. Μεταξύ αυτών είναι η ανακαίνιση 38 σιδηροδρομικών σταθμών στον βασικό άξονα Αθήνα–Θεσσαλονίκη, με στόχο την αναβάθμιση των υποδομών και τη βελτίωση των υπηρεσιών. Όπως τόνισε, η μείωση των ρυπογόνων οχημάτων και η ενίσχυση της ποιότητας και της συχνότητας των δρομολογίων αποσκοπούν σε καθαρότερη ατμόσφαιρα και πιο οικονομικές μετακινήσεις για τους πολίτες.
Όπως δήλωσε η ΣΤΑΣΥ θα προχωρήσει στην προμήθεια νέων συρμών στην γραμμή 2 και 3 και σε αναβάθμιση της γραμμής 1 του ΗΣΑΠ. Ενώ παράλληλα προχωρεί η προμήθεια ηλεκτρικών λεωφορείων αλλά και το social leasing για τα ευάλωτα νοικοκυριά ώστε ευάλωτα νοικοκυριά να μπορούν να αποκτήσουν ένα σύγχρονο ηλεκτρικό όχημα που θα μπορεί να συνοδεύεται με συστήματα φόρτισης.
