Το πρόγραμμα βασίστηκε στις αρχές της μη τυπικής εκπαίδευσης, ενός μοντέλου μάθησης που προάγει τη συμμετοχή, τη βιωματική εμπειρία, τη συνεργατικότητα και τη δημιουργικότητα έξω από τα στενά πλαίσια της τυπικής σχολικής τάξης. Μέσα από δραστηριότητες που κινητοποιούν το σώμα, το συναίσθημα και τη φαντασία, οι συμμετέχοντες/ουσες ανέλαβαν ενεργό ρόλο στη μαθησιακή διαδικασία, διαμορφώνοντας οι ίδιοι/ες το περιεχόμενο και τη δυναμική της ομάδας.
Μια εβδομάδα μάθησης και δράσης ενάντια στις διακρίσεις
Το πρόγραμμα συγκέντρωσε 24 νέους/ες εργαζόμενους/ες στον τομέα της νεολαίας από έξι χώρες (Ελλάδα, Πολωνία, Ισπανία, Τουρκία, Ρουμανία και Ουγγαρία) με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενδυνάμωση σχετικά με τις διακρίσεις στην καθημερινότητα, με έμφαση σε ζητήματα φύλου, ηλικίας (ενηλικισμός και ηλικισμός) και αναπηρίας. Μέσα από το θέατρο του καταπιεζόμενου, τον διαπολιτισμικό διάλογο, τις δημιουργικές αφηγήσεις, τα debates, τις εικονικές κοινωνίες και τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, οι συμμετέχοντες/ουσες κατανόησαν εις βάθος τις δομικές ανισότητες και ανέπτυξαν δεξιότητες υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Από το παιχνίδι στη συνειδητοποίηση: οι στιγμές που ξεχώρισαν
Κατά τη διάρκεια του προγράμματος ξεχώρισαν τρεις χαρακτηριστικές δραστηριότητες που συνδύασαν τη φαντασία με την κριτική σκέψη και το βίωμα.
Α. Στο “Words in Action”, μέσα από έναν ζωντανό διάλογο σε μορφή debate, “πολιτικοί” και εκπρόσωποι κοινωνικών ομάδων που αποκλείονται συχνά από τη λήψη αποφάσεων (ανήλικοι, άτομα με αναπηρία και γυναίκες) αντάλλαξαν επιχειρήματα, προκαλώντας ερωτήματα για το ποιος έχει φωνή στη δημόσια σφαίρα.
Β. Στη δραστηριότητα “Build Your Ideal World”, οι συμμετέχοντες/ουσες πρώτα σχεδίασαν φαντασιακές κοινωνίες βασισμένες σε αξίες όπως η αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ισότητα. Στο δεύτερο στάδιο, κάθε ομάδα έπρεπε να υποδεχτεί ένα “νέο πρόσωπο” από άλλον ιδανικό κόσμο — σε μια μορφή role-play που ανέδειξε τις αθέατες προκαταλήψεις και τα όρια της συμπερίληψης, αποκαλύπτοντας ότι ακόμη και τα πιο «δίκαια» συστήματα εμπεριείχαν κάποια μορφή αδικίας ή αποκλεισμού.
Γ. Η τρίτη ξεχωριστή στιγμή του προγράμματος ήταν η συντονισμένη διαδικασία peer learning (ομότιμη μάθηση), όπου οι ίδιοι οι συμμετέχοντες/ουσες έγιναν εκπαιδευτές/ριες: σχεδίασαν και υλοποίησαν μικρο-εργαστήρια για την ηλικιακή διάκριση (σε ανήλικους/ες, νέους/ες & νεαρότερους/ες στην εργασία & ηλικιωμένους/-ες), ανταλλάσσοντας εμπειρίες και γνώσεις με οριζόντιο, αλληλοϋποστηρικτικό τρόπο. Το πρόγραμμα ενίσχυσε την καλλιέργεια ενσυναίσθησης και την αναγνώριση διαφορετικών οπτικών, ενώ δημιούργησε έναν ασφαλή χώρο για δοκιμές, λάθη και αναστοχασμό. Οι δραστηριότητες αυτές ενεργοποίησαν το σώμα και το συναίσθημα, λειτουργώντας ως εφαλτήριο για βαθύτερη κοινωνική συνείδηση.
Τοπική φιλοξενία – Ευρωπαϊκό αποτύπωμα
Το Λιτόχωρο, με το φυσικό του κάλλος και τη γαλήνη που το περιβάλλει, αποτέλεσε όχι μόνο τόπο φιλοξενίας αλλά και ενεργό μέρος της μαθησιακής εμπειρίας. Οι συμμετέχοντες/ουσες είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στον παραδοσιακό οικισμό, να απολαύσουν στιγμές χαλάρωσης σε καφέ της περιοχής και να πραγματοποιήσουν πεζοπορία στο φαράγγι του Ενιπέα — μια διαδρομή γεμάτη φυσική ομορφιά, αναπνοή καθαρού αέρα και ουσιαστική σύνδεση με τη φύση.
Καθώς το ComCare έφτασε στο τέλος του, κάθε συμμετέχοντας/ουσα ετοίμασε τη δική του/της “βαλίτσα” γεμάτη εμπειρίες, εργαλεία, συναισθήματα και νέες οπτικές. Μια βαλίτσα που δεν μένει κλειστή, αλλά επιστρέφει στον τόπο δράσης του καθενός και της καθεμιάς, έτοιμη να ανοίξει σε σχολεία, οργανώσεις, πλατείες και κοινότητες. Γιατί ο στόχος δεν ήταν απλώς μια όμορφη συνάντηση αλλά η σπορά μικρών πράξεων αλλαγής σε όλη την Ευρώπη — ώστε να κάνουμε τον κόσμο ένα πιο δίκαιο, πιο συνειδητό και πιο ειρηνικό μέρος για όλους και όλες.
*Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τον οργανισμό Youthfully Yours GR και χρηματοδοτήθηκε πλήρως από το Erasmus+, καλύπτοντας όλα τα έξοδα διαμονής, διατροφής και μετακίνησης των συμμετεχόντων/ουσών.
Επιμέλεια άρθρου:
Στέλιος Πανταζίδης
Εκπαιδευτής νέων & Διδάσκων στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος
Σοφία Μωυσιάδου
Εκπαιδεύτρια νέων και παιδαγωγός
