Στις Βρυξέλλες υπεγράφη χθες το σύμφωνο συνεργασίας για τον κάθετο οδικό και σιδηροδρομικό άξονα που θα συνδέσει Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία. Το υπέγραψαν ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας και οι υπουργοί Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης (Ελλάδα), Grozdan Karadjov (Βουλγαρία) και Ionuț Cristian Săvoiu (Ρουμανία).
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, ο νέος άξονας που θα ενώνει τη Θεσσαλονίκη με το Βουκουρέστι μέσω Αλεξανδρούπολης και Βουλγαρίας αποτελεί έργο καθοριστικής σημασίας για ολόκληρη την Ευρώπη. Ο κ. Τζιτζικώστας είχε θέσει το έργο ως κορυφαία προτεραιότητα από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε Επίτροπος, πραγματοποιώντας συνεχείς συναντήσεις με υπουργούς και εμπλεκόμενους φορείς. Με την υπογραφή του συμφώνου παρουσιάστηκε πλέον το λεπτομερές σχέδιο του άξονα, μαζί με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Η σημασία του έργου για ασφάλεια, συνδεσιμότητα και εξωστρέφεια
Ο Επίτροπος τόνισε ότι η υπογραφή του συμφώνου επιτρέπει την άμεση έναρξη των έργων, ώστε οι τρεις χώρες να αποκτήσουν σύγχρονες και ασφαλείς σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις. Στα πλεονεκτήματα του έργου περιλαμβάνονται η αναβάθμιση του στρατηγικού ρόλου Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας στην ευρύτερη περιοχή και η ενίσχυση της ασφάλειας της Ευρώπης.
Παράλληλα, ο άξονας συνδέει το Αιγαίο με τη Μαύρη Θάλασσα, τον Εύξεινο Πόντο και την Κεντρική Ευρώπη, προσφέροντας σημαντικά οφέλη στις μεταφορές, τις εμπορευματικές ροές, την κινητικότητα, την εξωστρέφεια και τον τουρισμό.
Έργο με γεωπολιτικό βάθος
Η υπογραφή του συμφώνου θεωρείται, όπως επισημαίνεται, «σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της σύνδεσης» κατά μήκος του Ευρωπαϊκού Διαδρόμου Μεταφορών Βαλτικής Θάλασσας – Μαύρης Θάλασσας – Αιγαίου, σε μια περίοδο αυξημένης γεωπολιτικής έντασης και αναγκών ασφάλειας.
Ο κ. Τζιτζικώστας ανέφερε πως το μνημόνιο «είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια τυπική πράξη» και αποτελεί «ορόσημο για όλη την Ευρώπη». Υπογράμμισε ότι οι τρεις χώρες λαμβάνουν μια σαφή, συλλογική απόφαση να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, καθώς στη διασταύρωση των δύο μεγάλων ευρωπαϊκών διαδρόμων – Βαλτική–Αιγαίο και Ρήνος–Δούναβης – αναλαμβάνουν μια «μοναδική ευθύνη» ως φύλακες κρίσιμων οικονομικών αρτηριών, αλυσίδων εφοδιασμού και οδών στρατιωτικής κινητικότητας της ΕΕ.
Έργο κρίσιμο για την επιχειρησιακή ετοιμότητα της Ευρώπης
Ο Επίτροπος σημείωσε ότι η υπογραφή του συμφώνου μετατρέπει τα σχέδια σε απτά έργα. Αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία του άξονα για την ασφάλεια της Ευρώπης, τονίζοντας ότι η δυνατότητα μεταφοράς δυνάμεων, αγαθών και ενέργειας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια αποτελεί κεντρικό ζήτημα για το μέλλον της Ένωσης.
Ο άξονας από τη Θεσσαλονίκη προς την Αλεξανδρούπολη και το Βουκουρέστι, με προέκταση προς Κεντρική Ευρώπη, αλλά και ανατολικά προς Μολδαβία και Ουκρανία, θα εξελιχθεί σε μία από τις πιο ασφαλείς και στρατηγικές αρτηρίες κινητικότητας για την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Αντίστοιχα σημαντική θεωρείται η αναβάθμιση της διασυνοριακής γραμμής Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας – Kulata, ως επένδυση στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της Ευρώπης.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
Όσον αφορά το επόμενο βήμα, ο κ. Τζιτζικώστας δήλωσε:
«Σήμερα θέσαμε τον πολιτικό ακρογωνιαίο λίθο. Από αύριο αρχίζουμε να χτίζουμε».
Μέσα στο 2026 θα παρουσιαστεί το κοινό σχέδιο που θα χαρτογραφήσει τον κεντρικό, δυτικό και ανατολικό άξονα, θα καθορίσει τις προτεραιότητες και θα παρουσιάσει το ολοκληρωμένο σχήμα χρηματοδότησης. Το σύμφωνο συνεργασίας αποτελεί, όπως είπε, τη σαφή πολιτική δέσμευση της ΕΕ και των τριών χωρών για την υλοποίηση του πιο στρατηγικού μεταφορικού συνδέσμου της Ευρώπης στο νοτιοανατολικό της τμήμα – μια πραγματική πρώτη γραμμή άμυνας για την ασφάλεια, την ενιαία αγορά και τους πολίτες.
