Διάβασα το βιβλίο «Θολός βυθός» του φιλολόγου Γιάννη Ατζάκα. Ο συγγραφέας στο βιβλίο του περιγράφει την ζωή του από το 1949 μέχρι το 1957 που πέρασε από τα 8 μέχρι τα 16 του χρόνια μέσα στις παιδοπόλεις.
του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου
Αυτές οι παιδοπόλεις ιδρύθηκαν με την πρόνοια της βασίλισσας Φρειδερίκης για να περιθάλψουν τα χιλιάδες ορφανά ελληνόπουλα τα οποία ήσαν θύματα του εμφυλίου πολέμου. Το 1955 ο συγγραφέας ακολούθησε για 2 χρόνια τις Χριστιανικές Μαθητικές ομάδες (ΧΜΟ) της αδελφότητας θεολόγων «ΖΩΗ» και τελικά τις εγκατάλειψε εξ αιτίας της μυστικοπάθειας που είχαν και κυρίως επειδή τον ανάγκαζαν να πουλάει πόρτα -πόρτα την «Ζωή του παιδιού».
Διαβάζοντας αυτά που έζησε ο συγγραφέας στις ΧΜΟ θυμήθηκα αυτά που έζησα εγώ από το 1979 και για μια δεκαετία περίπου μέσα στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση (ΧΦΔ) της αδελφότητας θεολόγων «ΣΩΤΗΡ». Οι εμπειρίες που είχα εγώ είναι παρόμοιες μ’ αυτές που είχε ο συγγραφέας, απλώς αυτός τις έζησε στα γυμνασιακά του χρόνια ενώ εγώ στα φοιτητικά μου χρόνια. Νομίζω ότι το μεγάλο λάθος μ’ αυτές τις οργανώσεις είναι ότι έχουν «ιεραποστολικό σκοπό».
Είναι λάθος να λένε στους μαθητές ότι έχουν ιεραποστολικό σκοπό και να τους στέλνουν να πουλάνε την «Ζωή του παιδιού» και το «Προς την Νίκη» στα σχολεία, τις εκκλησίες, τις πλατείες … επειδή τους εκθέτουν σε πολλούς πνευματικούς κινδύνους. Είναι λάθος να στέλνουν τους φοιτητές στις εισόδους των Πανεπιστημίων και να ρωτάνε κάθε φοιτητή και φοιτήτρια που περνάει αν θέλει να αγοράσει το περιοδικό «η Δράση μας».
Είναι λάθος επειδή ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει «πρώτα φωτισθήναι και έπειτα φωτίσαι». Ω θεολόγοι των αδελφοτήτων, οι μαθητές και οι φοιτητές έχουν οι ίδιοι ανάγκη από φωτισμό και ενδυνάμωση στην πίστη τους και όχι να τους στέλνετε να φωτίσουν άλλους ! Είναι λάθος επειδή ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει «είναι φιλάνθρωπος ο Δεσπότης (ο Θεός) και το μόνο που θέλει είναι ν’ αφήσουμε τις κακίες μας». Το ακούσατε εσείς που έχετε ιεραποστολικούς σκοπούς ; Αυτό μόνο ζητάει από τους μαθητές και τους φοιτητές ο Θεός, ν’ αφήσουν τις κακίες τους, και όχι να τρέχουν να σώσουν τους άλλους ανθρώπους.
Είναι λάθος αυτή η τακτική της μυστικοπάθειας που έχουν να συναναστρέφονται μόνο μεταξύ τους. Μας έλεγε ο μακαριστός Επίσκοπος Κονίτσης Σεβαστιανός, ο οποίος προερχόταν από την αδελφότητα «ΣΩΤΗΡ» , «δεν σας λέω ν’ αφήνετε τα μαθήματά σας, αλλά τις ώρες που ξοδεύουν οι συμφοιτητές σας στις καφετέριες, εσείς να τις ξοδεύετε στο εντευκτήριο». Τώρα όμως καταλαβαίνω το λάθος που υπήρχε στην συμβουλή του μακαριστού Επισκόπου, γνωστού για τους αγώνες του για την Βόρειο Ήπειρο.
Στο εντευκτήριο ήμασταν συνεχώς με τους ομοϊδεάτες μας στην ΧΦΔ. Όσα λέγαμε και ακούγαμε ήταν αυτά που πιστεύαμε όλοι. Έτσι όμως δεν είχαμε επικοινωνία με άλλους νέους ανθρώπους διαφορετικών αντιλήψεων, απόψεων και στάσεων ζωής που θα είχαμε αν πηγαίναμε στις καφετέριες, αφού εκεί σύχναζαν όλοι οι φοιτητές και όχι μόνο οι της εκκλησίας. Αυτή όμως η παραμονή μας στο «θερμοκήπιο» του εντευκτηρίου δεν μας βοηθούσε να ωριμάσουμε.
Δηλαδή το μεγάλο κακό των θρησκευτικών οργανώσεων είναι ότι δημιουργούν ομάδες που ξεχωρίζουν από την υπόλοιπη κοινωνία. Όπως έλεγε όμως η αγία Γερόντισσα Γαβριηλία «δεν ωριμάζει η ψυχή μέσα στην ομάδα». Ας το καταλάβουν αυτό οι θεολόγοι των αδελφοτήτων, ότι εμποδίζουν τους νέους να ωριμάσουν έτσι που τους ξεχωρίζουν σε ομάδες. Ας διδάξουν τον λόγο του Θεού οι ευλογημένοι στα κατηχητικά τους κι ας αφήσουν τον καθένα μετά να ζήσει όπως θέλει. Μη θέλουν να τους καλουπώσουν όλους στα μέτρα τους, στις «γραμμές» τους όπως λένε.
Δεν χρειάζεται να βλέπουν οι άλλοι ότι είμαστε της εκκλησίας. Αυτό το κάτι διαφορετικό που ζούμε πρέπει να το καταλαβαίνουν από τον τρόπο της ζωής μας. Που να το καταλάβουν όμως αφού συναναστρεφόμαστε μόνο τους δικούς μας ; Λέει στην Παλαιά Διαθήκη στις Παροιμίες Σολομώντος «αν η παρέα σου πηγαίνει να σκοτώσει κάποιον, μη πάς μαζί τους και μη γίνεις συμμέτοχος στον φόνο». Φυσικά το να βρεθούμε σε τέτοια παρέα για μας αποκλειόταν εκ προοιμίου, αφού εμείς ήμασταν προφυλαγμένοι μέσα στο «θερμοκήπιο» της οργάνωσης.
Κάποιες φορές που εξέφρασα τις διαφωνίες μου για όλα αυτά σε θεολόγους της οργάνωσης μου απάντησαν «ναι αλλά δεν μπλέξατε στα ναρκωτικά, σε παλιοπαρέες, με τρομοκράτες … ». Σκέφτομαι ότι αν είχα μπλέξει σ’ αυτά που μου έλεγαν τουλάχιστο θα ήξερα ότι αυτό που κάνω δεν είναι σωστό, ενώ με τον «ιεραποστολικό σκοπό» μέσα στην οργάνωση είχα την αίσθηση ότι είμαι και καλός χριστιανός, κι ας ήμουν γεμάτος κακίες.
Είναι μεγάλο λάθος λοιπόν ο «ιεραποστολικός σκοπός» των θρησκευτικών οργανώσεων, επειδή ο Θεός δεν θέλει να σώσουμε τους άλλους, αυτό είναι θέμα δικό Του. Θέλει να σώσουμε τον εαυτό μας. Λέει ο σοφός άγιος Ισαάκ ο Σύρος «επέτρεψε ο Θεός ακόμα και ο Απόστολος Παύλος να μείνει στην φυλακή 2 χρόνια και έτσι να χάσει πολλά η ιεραποστολή, αρκεί που στην φυλακή θα ωφελείτο η ίδια η ψυχή του Αποστόλου».
