Όταν λέμε ότι κάποιος είναι ήρωας, εννοούμε κάποιον άνδρα ή γυναίκα, που ήταν πρωταγωνιστής σε μια πολύ σπουδαία πράξη. Που την έκανε για χάρη και για να ωφεληθούν οι συνάνθρωποι του. Ε
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Είναι κάποιος που κατέχει ικανότητες μεγαλύτερες από εκείνες που έχουν οι πολλοί και ο μέσος άνθρωπος. Και πολύ συχνά ριψοκινδυνεύει και χάνει τη ζωή του.
Οι πιο πρόσφατοι επίσημοι κατακτητές της χώρας μας ήταν οι Γερμανοί την δεκαετία του 1940, με τον Μεταξά που είπε το περίφημο ΟΧΙ, τότε που γιορτάζουμε μια άλλη επανάσταση εναντίον τους στις 28 Οκτωβρίου. Τότε εμφανίστηκαν τρεις ήρωες, λογοτεχνικοί, σε ένα περιοδικό με τίτλο Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ.
Οι πιο μεγάλοι στην ηλικία θα τους θυμάστε. Ήταν ένα εβδομαδιαίο περιοδικό που συνέγραφε ο Στέλιος Ανεμοδουράς με το ψευδώνυμο “Θάνος Αστρίτης” γεμάτο παράτολμες περιπέτειες τριών ηρωικών Ελληνόπουλων, του Γιώργου Θαλάσση, της Κατερίνας και του Σπίθα, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του αγώνα τους απέναντι σε Γερμανούς και Ιταλούς φασίστες.
Κυκλοφόρησε για μία ολόκληρη 15ετία, από το 1953 (με τίτλο 1ου τεύχους “Ελεύθερος Σκλάβος”) έως το 1968.
Επανεκδόθηκε αρκετές φορές και έχει διασκευασθεί και για το θέατρο. Σήμερα, κυκλοφορούν συλλεκτικοί τόμοι από τις ομώνυμες εκδόσεις (εκδόσεις “Μικρός Ήρως” πρώην “Comics & Crosswords Puplications L.P.”) του εγγονού του Στέλιου Ανεμοδουρά, Λεωκράτη Ανεμοδουρά.
Το περιοδικό κυκλοφορούσε υπό μορφή τριπλής έκδοσης, με δύο δηλαδή ανατυπώσεις εντός της ίδιας εβδομάδας και αγαπήθηκε πολύ από τις πρώτες μεταπολεμικές γενιές, σε μία προσπάθεια του δημιουργού του να αμβλύνει μέσω αυτού τις οδυνηρές συνέπειες του πολέμου, της κατοχής και του εμφύλιου σπαραγμού που είχαν μόλις προηγηθεί.
Στόχος του Ανεμοδουρά, όπως ο ίδιος έχει αναφέρει σε συνεντεύξεις του, δεν ήταν τόσο η απόδοση υψηλών λογοτεχνικών εκφράσεων, όσο η χρήση λιτής και κατανοητής γλώσσας και η αποφυγή διχαστικών αναφορών, προκειμένου να επιτύχει την ανάδειξη αισθήματος πατριωτικής υπερηφάνειας και ομόνοιας, κάτι που πίστευε ότι είχε τόσο ανάγκη η “φουρνιά” των νεαρών κυρίως αναγνωστών εκείνη τη δύσκολη εποχή.
Ο Ανεμοδουράς, παρότι ο ίδιος υπήρξε, κατά δήλωσή του, μέλος της ΚΝΕ (Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδος), απέφυγε να αναφέρει στο σενάριό του τις (υπαρκτές) αντιστασιακές ομάδες που έδρασαν στην κατοχική Ελλάδα, προκειμένου να μην αναφερθεί και στις μεταξύ τους συγκρούσεις. Το γεγονός αυτό όμως προκάλεσε την αντίδραση της Αριστεράς, που προσπάθησε με ανακοινώσεις να υποβαθμίσει το περιοδικό. Υπήρξε και μια περίπτωση που παραλίγο να προκληθεί διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Μεγάλης Βρετανίας μετά από απαίτηση των Βρετανών το περιοδικό να μην κυκλοφορεί στην Κύπρο.
Χαρακτηριστικά και επιρροή
Ο Μικρός Ήρως ήταν το πρώτο, αμιγώς ελληνικό περιοδικό με pulp-fiction θεματολογία. Για τη συγγραφή του, ο Ανεμοδουράς δανείσθηκε στοιχεία ηρώων της παγκόσμιας λογοτεχνίας και μιας παράδοσης λαϊκής κουλτούρας από την οποία ήταν επηρεασμένος. Το ανάγνωσμα, γραμμένο σε επικό ύφος, ήταν επικεντρωμένο σε μια τριάδα κύριων χαρακτήρων που διέθεταν εκπληκτικές, σχεδόν υπερφυσικές ικανότητες. Ως περιοδικό επηρέασε τους ευαίσθητους νεαρούς αναγνώστες των δεκαετιών του ’50 και του ’60, όταν ακόμη η Αθήνα ελάχιστα διέφερε από την εικόνα που είχε κατά τα χρόνια της κατοχής. Έτσι, οι περισσότεροι από τους αναγνώστες του εντύπου ταυτίστηκαν με τους πρωταγωνιστές του και αυτό αποδεικνύεται από τις “μάχες” που παίζονταν από παιδιά στους δρόμους και όπου οι συμμετέχοντες μιμούνταν τους ήρωες της ιστορίας.
Κεντρικοί χαρακτήρες
Γιώργος Θαλάσσης
Ο Γιώργος Θαλάσσης είναι ένα έφηβο παιδί, ορφανό από πατέρα και άριστος γνώστης πολεμικών τεχνών, το οποίο αποφασίζει να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδας από το ζυγό των κατακτητών, κατά τη διάρκεια της τριπλής κατοχής της Ελλάδας από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους.
Πιστοί σύντροφοι στις προσπάθειές του στέκονται η αγαπημένη του Κατερίνα, με την οποία τον συνδέει πλατωνική ερωτική σχέση και το “αιώνια πεινασμένο παιδί”, ο ευτραφής, καλοκάγαθος “Σπίθας”.
Κατερίνα
Η Κατερίνα (γνωστή επίσης και σαν Νίκη, το Κορίτσι-Φάντασμα ή Ελλάς η Γαλάζια Θύελλα) είναι ένθερμη πατριώτισσα, δυναμική αγωνίστρια με γνώση πολεμικών τεχνών, ευαίσθητη και μάλλον ερωτευμένη με τον βασικό πρωταγωνιστή της σειράς. Η πένα του σχεδιαστή εμφανίζει, αρχικά, την Κατερίνα σαν μικρό κορίτσι που έχει τα μαλλιά του πλεγμένα σε κοτσίδες, για να την μεταμορφώσει, μέσα σε λίγα τεύχη, σε μια καλοσχηματισμένη κοπέλα. Με την Κατερίνα, ο σεναριογράφος φρόντισε να δημιουργήσει έναν αμόλυντο και αγνό χαρακτήρα, αφού γνώριζε ότι το διήγημά του απευθυνόταν, κυρίως, σε νεαρά παιδιά. Έτσι, περιορίσθηκε στο να αφήνει μόνο κάποια αμυδρά υπονοούμενα για τη μεγάλη συμπάθεια που αναπτύχθηκε μέσα στα κείμενά του) ανάμεσα στο ζεύγος Γιώργου-Κατερίνας, μη θέλοντας να εκτρέψει το έργο του από τη βασική κατεύθυνση (αγώνας για την ελευθερία), μετατρέποντάς το σε αισθηματικό μυθιστόρημα. Η παρουσία της, έχει υποστηριχθεί, ότι αποτελούσε ένα θετικό εμπορικό εύρημα, προκειμένου το περιοδικό να διαβάζεται και από κορίτσια. Φυσιογνωμικά είχε σωματότυπο θελκτικής δεσποινίδας..
Σπίθας
Ο Σπίθας είναι έφηβος με μικρή διανοητική καθυστέρηση, σχεδόν πάντα πεινασμένος και απόλυτα αφοσιωμένος φίλος του Γιώργου Θαλάσση στον αγώνα τους εναντίον των κατακτητών.
Από τις σελίδες του περιοδικού πέρασαν κατά καιρούς αρκετοί υποστηρικτικοί χαρακτήρες, που καθέναν τους διέκρινε ένα ιδιαίτερο χάρισμα και που όλοι θυσιάστηκαν στον αγώνα για την ελευθερία. \
Κατά σειρά εμφάνισης, αυτοί ήταν: “Κεραυνός”, “Νίκος Γαλανός”, “Διαβολάκος”, “Αρτέμιος”, “Ζουζούνι”, “Τζιτζίκι”, “Πιτσιρίκος”, “Πειραχτήρι”, “Γάτος”, “Γαβριάς”, “Σουσουράδα”, “Μπόμπιρας”, “Κύπρος”, “Χαζούλης”, “Σαΐτας”, “Τζάγκουαρ”, “Λίλιπουτ”, “Μιμόζα”.
Αντίπαλοι
Μεταξύ των περίπου 150 εχθρικών πρακτόρων, κατασκόπων και αντιπάλων που εμφανίσθηκαν στο ανάγνωσμα, ξεχωρίζουν οι Σειτάν Αλαμάν, “Φροϊλάιν Χ”, “Κόρακας”, “Τζαναβάρ”, “Γολιάθ”, “Τσιν-Τσιν”, “Γιαχαμούτο Κοτούλα”, “Μαριλένα”, “Πράκτωρ Ντράκουλα”, “Νάνος”, “Ωραίος”, “Γεράκι” κ.ά.
