Η κρίση στην Ταϊβάν απειλεί να τινάζει την οικονομία και τη ζωή του πλανήτη όπως σήμερα την ξέρουμε. Το Σαββατοκύριακο, το Πεκίνο προσομοίωσε βομβαρδιστικές επιδρομές στο νησί, ενώ το ναυτικό της Κίνας περικύκλωσε την Ταϊβάν.
Μετά το τέλος των ασκήσεων, το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν δήλωσε ότι δεν θα σταματήσει να ενισχύει την μαχητική του ετοιμότητα, όπως μετέδωσε το BBC.
Σε απάντηση στη σταθερή κλιμάκωση της κινεζικής στρατιωτικής πίεσης στο νησί, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υποσχέθηκε – τέσσερις φορές – ότι οι ΗΠΑ θα υπερασπίζονταν την Ταϊβάν από μια επίθεση της Κίνας.
Για κάποιους στην Αμερική, οι υποσχέσεις του Μπάιντεν αποτελούν μια τρέλα. Ο Doug Bandow του Ινστιτούτου Cato, ενός think tank, παραπονιέται ότι «οι περισσότεροι [Αμερικανοί] υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι έτοιμοι να διακινδυνεύσουν μια «εθνική αυτοκτονία» για να προστατεύσουν την Ταϊβάν». Γιατί να απειλήσει η κουρασμένη από τον πόλεμο Αμερική να πολεμήσει την Κίνα, μια άλλη δύναμη με πυρηνικά όπλα, για να υπερασπιστεί ένα νησί 24 εκατομμυρίων κατοίκων που βρίσκεται περίπου 100 μίλια μακριά από τις κινεζικές ακτές;
Όπως σημειώνουν οι Finacial Times, ο σκεπτικισμός για την υπεράσπιση της Ταϊβάν είναι ακόμη πιο έντονος στην Ευρώπη. Επιστρέφοντας από μια επίσκεψη στην Κίνα την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άφησε να εννοηθεί ότι η Γαλλία δεν θα σηκώσει το δάχτυλο για να προστατεύσει το νησί. Συζητώντας την Ταϊβάν, είπε στο Politico ότι ο «μεγάλος κίνδυνος» για την Ευρώπη είναι να «εμπλακεί σε κρίσεις που δεν είναι δικές μας».
Στην πραγματικότητα, λίγοι περιμένουν ότι οι Ευρωπαίοι στρατιώτες θα εμπλακούν άμεσα σε μια σύγκρουση για την Ταϊβάν. Αλλά οι συμπεριφορές Ευρωπαίων πολιτικών όπως ο Μακρόν έχουν τη σημασία τους, καθώς θα επηρεάσουν τους κινεζικούς υπολογισμούς για το οικονομικό και διπλωματικό κόστος οποιασδήποτε επίθεσης.
Οι μεγάλες συνέπειες στην παγκόσμια σκηνή
Μπορεί να διευκόλυνε τη ζωή των Ευρωπαίων και των Αμερικανών ηγετών αν δεν είχαν λόγο να ανησυχούν για την τύχη της Ταϊβάν. Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μια βίαιη κινεζική προσάρτηση του νησιού θα είχε βαθιές παγκόσμιες συνέπειες που θα γίνονταν γρήγορα αισθητές στο Παρίσι, αλλά και σε πολλές πρωτεύουσες του δυτικού κόσμου.
Υπάρχουν τρία κύρια επιχειρήματα υπέρ της Ταϊβάν:
- Το πρώτο αφορά το μέλλον της πολιτικής ελευθερίας στον κόσμο.
- Το δεύτερο αφορά την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων.
- Το τρίτο αφορά την παγκόσμια οικονομία.
Αυτά όλα μαζί αποτελούν μια επιτακτική υπόθεση για να κρατηθεί η Ταϊβάν μακριά από τα νύχια του Πεκίνου.
Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα υποστηρίζει ότι η μονοκομματική διακυβέρνηση είναι το τέλειο σύστημα για την Κίνα. Οι ΗΠΑ, επιμένει, θα πρέπει να σταματήσουν να προσπαθούν να προωθήσουν φιλελεύθερες, δημοκρατικές αξίες – οι οποίες δεν λειτουργούν καλά στη Δύση και που θα σήμαιναν καταστροφή για μια κοινοτική κουλτούρα όπως αυτή της Κίνας.
Αλλά η Ταϊβάν, μια ακμάζουσα και ευημερούσα κοινωνία, είναι μια ζωντανή απόδειξη ότι ο κινεζικός πολιτισμός είναι απόλυτα συμβατός με τη δημοκρατία. Η ύπαρξή του διατηρεί ζωντανό ένα εναλλακτικό όραμα για το πώς θα μπορούσε να διοικηθεί μια μέρα η ίδια η Κίνα.
Το Πεκίνο έχει ήδη ακυρώσει τις φιλοδοξίες για δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ. Εάν επιτρεπόταν στον Σι Τζινπίνγκ να κάνει το ίδιο στην Ταϊβάν, η απολυταρχία θα είχε εδραιωθεί σε ολόκληρο τον κινεζόφωνο κόσμο. Επειδή η Κίνα είναι η αναδυόμενη υπερδύναμη του 21ου αιώνα, αυτό θα είχε ζοφερές πολιτικές επιπτώσεις για τον κόσμο. Όσοι είναι κυνικοί για την προώθηση της δημοκρατίας στις ΗΠΑ μπορεί να απολαμβάνουν ακόμη λιγότερο την προστασία της αυτοκρατορίας της Κίνας, σημειώνουν οι FT.
Η ιδέα ότι η ηπειρωτική Κίνα θα ασπαστεί μια μέρα την πολιτική ελευθερία παραμένει μια μακρινή προοπτική. Αλλά η περιοχή Ινδο-Ειρηνικού στο σύνολό της έχει πολλές ακμάζουσες δημοκρατίες, όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Αυστραλία. Όλα εξαρτώνται σε κάποιο βαθμό από μια εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ.
Πλήγμα στην ισχύ των ΗΠΑ
Εάν η Κίνα συνέτριβε την αυτονομία της Ταϊβάν, είτε εισβάλλοντας είτε ισχυροποιώντας το νησί σε μια απρόθυμη πολιτική ένωση, τότε η ισχύς των ΗΠΑ στην περιοχή θα υποστεί τεράστιο πλήγμα. Αντιμέτωπες με την προοπτική μιας νέας ηγεμονικής δύναμης στον Ινδο-Ειρηνικό, οι χώρες της περιοχής θα απαντούσαν. Οι περισσότεροι θα επέλεγαν να εξυπηρετήσουν το Πεκίνο αλλάζοντας την εξωτερική και εσωτερική πολιτική τους. Η επιθυμία να αποφευχθεί η προσβολή στον νέο ηγεμόνα θα περιόριζε γρήγορα την ελευθερία του λόγου και της δράσης για τους γείτονες της Κίνας.
Οι επιπτώσεις της κινεζικής κυριαρχίας στον Ινδο-Ειρηνικό θα ήταν επίσης παγκόσμιες, καθώς η περιοχή αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού και του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Εάν η Κίνα κυριαρχούσε στην περιοχή, θα μπορούσε να εκτοπίσει τις ΗΠΑ ως το πιο ισχυρό έθνος του κόσμου. Η ιδέα ότι η Ευρώπη δεν θα επηρεαστεί από αυτή τη μετατόπιση της παγκόσμιας ισχύος είναι παράλογη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, η Ευρώπη εξαρτάται από την προθυμία της Αμερικής να αντιμετωπίσει τη Ρωσία, τον δεσποτικό σύμμαχο της Κίνας.
Μάλιστα, η ιδιορρυθμία της οικονομικής ανάπτυξης της Ταϊβάν σημαίνει ότι ο έλεγχος του νησιού θα είχε γρήγορα σημαντικές επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο σε όλο τον κόσμο. Και αυτό γιατί η Ταϊβάν παράγει πάνω από το 60% των ημιαγωγών στον κόσμο και περίπου το 90% των πιο εξελιγμένων ημιαγωγών. Τα gadget που κάνουν τη σύγχρονη ζωή να λειτουργεί, από τηλέφωνα μέχρι αυτοκίνητα και βιομηχανικά μηχανήματα, λειτουργούν με ταϊβανέζικα τσιπ. Αλλά τα εργοστάσια που τα παράγουν θα μπορούσαν να καταστραφούν από μια εισβολή.
Εάν τα εργοστάσια τσιπ της Ταϊβάν επιβίωναν αλλά έπεφταν υπό τον έλεγχο της Κίνας, οι οικονομικές επιπτώσεις θα ήταν τεράστιες. Ο έλεγχος των πιο προηγμένων ημιαγωγών του κόσμου θα έδινε στο Πεκίνο ένα πλεονέκτημα στην παγκόσμια οικονομία. Όπως έχουν ήδη ανακαλύψει οι ΗΠΑ, η αντικατάσταση της βιομηχανίας ημιαγωγών της Ταϊβάν είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι ακούγεται.
Όλες αυτές οι παράμετροι – οικονομικές, στρατηγικές, πολιτικές – συνιστούν επιτακτικό λόγο για τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να προστατεύσουν την Ταϊβάν. Όπως σημείωνεται το άρθρο στο FT: «Κανείς δεν θέλει έναν πόλεμο μεταξύ Αμερικής και Κίνας. Αλλά τώρα, όπως και στο παρελθόν, μερικές φορές είναι απαραίτητο να προετοιμαστούμε για πόλεμο – για να διατηρήσουμε την ειρήνη».
