Η ζωή είναι μια μικρή παρένθεση στη μεγάλη επικράτεια του θανάτου. Δεν είμαστε αθάνατοι, αλλά και να ήμασταν ο κόσμος θα ήταν ακόμα πιο κατεστραμμένος με αυτό το ανθρώπινο είδος το οποίο δεν εξελίσσεται. Είναι πρωταθλητής ο άνθρωπος στα λάθη.
Διάβασα τη συνέντευξη του Πιεριέα σκηνοθέτη τον περασμένο μήνα, σταχυολόγησα μερικά σημεία.. Πόσο προφητικός…
Ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Τερζόπουλος μίλησε στην Athens Voice με αφορμή τη νέα του παράσταση, «Ρέκβιεμ» στο θέατρο Άττις
Χορταστικές, από ψυχής, με βλέμμα κριτικό στο παρόν και αγωνία για το μέλλον, οι συναντήσεις με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο γίνονται πάντα αφετηρία για ταξίδια, στον κόσμο του θεάτρου, του νου, αλλά και στην υφήλιο που έχει «οργώσει» φτάνοντας με τις παραστάσεις του ακόμα και σε εμπόλεμες ζώνες.
«Για μια περίοδο το Άττις ήμασταν κάτι σαν πολεμικοί ανταποκριτές καθώς ταξιδεύαμε π.χ. στη Γεωργία ή στην Κολομβία. Παίζαμε σε εκκλησίες, όπου το πρωί γίνονταν οι τελετές για τους νεκρούς και το απόγευμα παρουσιάζαμε τη ‘Μήδεια’ και τις ‘Βάκχες’. Το θέατρο μέσα στη ζωή στην ακραία της συνθήκη».
Τον περασμένο Ιούνιο, πάλι, βρέθηκε στη Σιβηρία, σχεδόν στον Βερίγγειο Πορθμό, προσκεκλημένος του σαμάνου υπουργού πολιτισμού της Γιακούτια, όπου σκέφτεται να ανεβάσει τις τελευταίες, τις έβδομες«Βάκχες» με σαμάνους ηθοποιούς.
«Τα ταξίδια σε κάνουν πιο μειλίχιο, πιο ανθρώπινο, πιο αποφασιστικό. Βοηθούν στην αυτοσυγκέντρωση. Έχεις ένα φορτίο συγκινησιακό πολλών παραδόσεων, πολλών συναντήσεων, που σε κάνει πιο πλούσιο συναισθηματικά. Με αυτήν την έννοια αισθάνομαι τυχερός. Βέβαια την τύχη μου την επέλεξα ως τρόπο ζωής, δουλεύοντας πολύ σκληρά. Η διαρκής περιέργεια που δεν κόπασε ποτέ».
Τα χνάρια από αυτό το ασίγαστο οδοιπορικό είναι εμφανή στο ζωηρόχρωμο γραφείο του στο θέατρο Άττις. Αντικείμενα φερμένα από διαφορετικές γωνιές του πλανήτη μαζί με έργα τέχνης-σκηνικά από παλιότερες παραγωγές κεντρίζουν το βλέμμα καθώς σου προσφέρει έναν αρωματικό καφέ με κάρδαμο. Μαζί και τα τεκμήρια από σχέσεις καθοριστικές στη ζωή και την τέχνη. Η φωτογραφία της Σοφίας Μιχοπούλου, οι σημειώσεις της που θα γίνουν βιβλίο. Αυτή τη φορά η κουβέντα με τον πλέον καταξιωμένο διεθνώς Έλληνα σκηνοθέτη ξεκίνησε από δύσκολους και μαζεμένους αποχωρισμούς.
Πρόσφατα ήρθε η απώλεια του αδερφού μου που μεγαλώσαμε μαζί τα μεταεμφυλιακά πέτρινα χρόνια, τα χρόνια της σιωπής και των αποφάσεων. Είχε κατασκευάσει με τα χεράκια του όλες τις εγκαταστάσεις των παραστάσεων.
»Η ζωή είναι μια μικρή παρένθεση στη μεγάλη επικράτεια του θανάτου. Δεν είμαστε αθάνατοι, αλλά και να ήμασταν ο κόσμος θα ήταν ακόμα πιο κατεστραμμένος με αυτό το ανθρώπινο είδος το οποίο δεν εξελίσσεται. Είναι πρωταθλητής ο άνθρωπος στα λάθη. Βλέπεις την κατάντια, τη φτωχοποίηση και το αποτέλεσμά της, τη λουμπενοποίηση. Η έννοια του πνευματικού ανθρώπου πάει να εκλείψει και αυτό συμβαίνει υπόγεια, αθόρυβα στην καθημερινότητά μας. Όταν δεν σου φτάνουν τα χρήματαγια να πάρεις λάδι ή γάλα για το παιδί, όλα αυτά τα καθημερινά και τα “ανώδυνα” δίνουν την εικόνα της κατάπτωσης –οικονομικής, ψυχολογικής, ηθικής– που δημιουργεί το ζόμπι. Άρα είμαστε στην επικράτεια του θανάτου, ζωντανοί-νεκροί».
Πώς στέκεστε απέναντι στον θάνατο;
Δεν τον φοβάμαι, δεν τον ξορκίζω. Έχω συνειδητοποιήσει από πολύ μικρός ότι ζω για να πεθάνω. Γι’ αυτό κάθε στιγμή πρέπει να την εκμεταλλευόμαστε. Και έκανα τόσα πολλά πράγματα. Το βιογραφικό μου είναι σαν δέκα ζωές γιατί δεν αναβάλλω ποτέ τίποτα.
Έχετε βρει τον δρόμο για την ευτυχία; Την έχετε «αγγίξει» ίσως;
Ευτυχία είναι η επικοινωνία, η βαθιά σχέση με τον άλλον. Είναι όταν γνωρίζεις αυτό που δεν ήξερες, όταν το άφατο πάει να μιλήσει, ο ξένος και ο εχθρός πάει να γίνει φίλος. Μπορεί να βρίσκεται ακόμα και μέσα σε ένα βαρύ πένθος. Ευτυχία είναι να ισορροπούμε με το μέσα μας. Να είμαστε καλά με τους ανθρώπους. Να γραπώνουμε τη στιγμή που ξέρουμε ότι από εδώ θα βγει κάτι ενδιαφέρον για τη δουλειά μας, για τους άλλους.
Τι είναι το πιο όμορφο που έχετε αντικρύσει;
Η πιο δυνατή εικόνα της ζωής είναι όταν βλέπω μικρά παιδιά να γελάνε ή να κλαίνε – το παιδί που αρχίζει και αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Και το πιο μαγικό τοπίο ήταν στον Καύκασο, όταν αναζητώντας τα ίχνη των γονιών της μάνας μου, ανεβήκαμε στο Αρχασένι. Εκεί είδα δέντρα με κόκκινους και ροζ κορμούς και μπλε λουλούδια. Ωστόσο, βρίσκω παντού την ομορφιά – και μες στην ασχήμια και την επικινδυνότητα. Αυτή είναι η δουλειά ενός καλλιτέχνη.
