Μεικτή εικόνα για το μέλλον του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα σκιαγραφεί η νέα έκθεση της Κομισιόν EU Agricultural Outlook 2025-2035, η οποία παρουσιάζει τις 10ετείς προβλέψεις για την παραγωγή, την κατανάλωση και το εμπόριο βασικών αγροτικών προϊόντων.
Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα διατηρεί ισχυρή παρουσία σε προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, οι επιτραπέζιες ελιές, τα ροδάκινα και το κρέας. Ωστόσο, παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή, η λειψυδρία και ο αυξανόμενος διεθνής ανταγωνισμός αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τα μεγέθη της παραγωγής την επόμενη δεκαετία.
Ελαιόλαδο: Πιέσεις στην ελληνική παραγωγή
Η Κομισιόν εκτιμά ότι η παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ θα επηρεαστεί από τη μετάβαση σε υπερεντατικά και αρδευόμενα μοντέλα καλλιέργειας, κυρίως σε Ισπανία και Πορτογαλία. Στις χώρες αυτές, η παραγωγή προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά έως το 2035.
Αντίθετα, στην Ελλάδα αναμένεται μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και των αποδόσεων, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει την ετήσια παραγωγή κάτω από τους 180.000 τόνους, από περίπου 250.000 τόνους την περίοδο 2024-2025. Αντίστοιχη πτωτική τάση προβλέπεται και για την Ιταλία.
Κατανάλωση ελαιολάδου και στροφή σε υποκατάστατα
Η έκθεση επισημαίνει ότι οι υψηλές τιμές των τελευταίων ετών έχουν οδηγήσει μέρος των καταναλωτών σε φθηνότερα φυτικά έλαια, όπως το ηλιέλαιο. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου αναμένεται να μειωθεί σε Ελλάδα, Ιταλία και Γαλλία με ετήσιους ρυθμούς 0,5% έως 1,3%.
Στο εμπόριο, η Ελλάδα αναμένεται να συγκαταλέγεται στις χώρες με αύξηση καθαρών εισαγωγών ελαιολάδου έως το 2035, ενώ συνολικά η ΕΕ θα παραμείνει καθαρός εξαγωγέας.
Επιτραπέζιες ελιές: Μείωση παραγωγής, αύξηση κατανάλωσης
Για την επιτραπέζια ελιά, προβλέπεται μείωση της παραγωγής σε Ελλάδα, Ιταλία και Γαλλία, με ετήσιες απώλειες έως 0,9%. Αντίθετα, η κατανάλωση στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα αυξηθεί, όπως και στην Ιταλία και την Πορτογαλία.
Παράλληλα, ο τομέας αναμένεται να αντιμετωπίσει αυξημένο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία, το Μαρόκο, η Τυνησία και η Αίγυπτος.
Πορτοκάλια: Πίεση από τρίτες χώρες
Η ΕΕ θα παραμείνει καθαρός εισαγωγέας πορτοκαλιών, με βασικούς προμηθευτές την Αίγυπτο και τη Νότια Αφρική. Η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα παραμείνει καθαρός εξαγωγέας, ωστόσο οι εξαγωγές νωπών πορτοκαλιών προβλέπεται να μειώνονται κατά 0,7% ετησίως, ενώ πτώση καταγράφεται και στα μεταποιημένα προϊόντα.
Ροδάκινα: Σταθερή εξαγωγική θέση για την Ελλάδα
Η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει τον ρόλο της ως κορυφαίος εξαγωγέας ροδάκινων, ιδιαίτερα σε κονσερβοποιημένα προϊόντα. Αν και η συνολική κατανάλωση στην ΕΕ θα μειωθεί, στις βασικές χώρες παραγωγής, όπως η Ελλάδα, προβλέπεται μικρή αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης.
Ωστόσο, η Κομισιόν προειδοποιεί για ενίσχυση του διεθνούς ανταγωνισμού από νέους παίκτες, όπως η Χιλή και το Πακιστάν.
Ντομάτα: Υποχώρηση παραγωγής
Η παραγωγή νωπής ντομάτας αναμένεται να μειωθεί στην Ελλάδα και την Ισπανία έως το 2035, ενώ οι εισαγωγές στην ΕΕ θα αυξηθούν, πλησιάζοντας τους 600.000 τόνους ετησίως. Η τάση αυτή συνδέεται με μείωση της εγχώριας παραγωγής και ήπια αύξηση της ζήτησης.
Κρέας: Συνεχιζόμενη πτώση και κίνδυνοι
Η παραγωγή πρόβειου και κατσικίσιου κρέατος στην ΕΕ προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω έως το 2035, με ετήσια πτώση 0,7%. Η Ελλάδα παραμένει μεταξύ των βασικών χωρών παραγωγής, ωστόσο η Κομισιόν επισημαίνει ότι ζωονόσοι, όπως η ευλογιά των αιγοπροβάτων, ενδέχεται να επιδεινώσουν τις απώλειες.
Συνολικά, η έκθεση της Κομισιόν αποτυπώνει ένα περιβάλλον αυξημένων πιέσεων για τον ελληνικό αγροδιατροφικό τομέα, με βασικές προκλήσεις την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της παραγωγής την επόμενη δεκαετία.
