Η προσαρµογή της δηµόσιας διοίκησης στα νέα δεδοµένα του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος, στις διαµορφούµενες κοινωνικο / οικονοµικές εξελίξεις και στις απαιτήσεις των πολιτών, καθώς και η επιρροή των νέων µεθόδων ή µοντέλων διοίκησης (Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ, ∆ιοίκηση Ολικής Ποιότητας) έχουν καταδείξει την ανάγκη αλλαγής στο γραφειοκρατικό οργανωτικό πρότυπο.
Είναι έντονη, ωστόσο, η πεποίθηση ότι η εφαρµογή καινοτόµων µεθόδων διοίκησης και η οικειοποίηση µεθόδων από τον ιδιωτικό τοµέα δεν θα ευδοκιµήσουν αν βασίζονται στη µεταφύτευση τεχνικών και την εφαρµογή µεταρρυθµιστικών προγραµµάτων, χωρίς να δροµολογούν παράλληλα αλλαγές στις βαθύτερες αντιλήψεις, παραδοχές και αξίες που διέπουν τη δηµόσια γραφειοκρατία.
Η αµυντική στάση απέναντι στην αλλαγή, η εσωστρέφεια και η εµµονή στις εδραιωµένες πεποιθήσεις και πρακτικές που χαρακτηρίζουν τη γραφειοκρατική κουλτούρα, την καθιστούν εξαιρετικά αρνητική στην υιοθέτηση του καινούριου και στην εξέλιξη.
Παράλληλα, παρακολουθώντας κανείς τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις, εύκολα αντιλαμβάνεται ότι η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αλλάζει δραματικά τον τρόπο που συνδεόμαστε μεταξύ μας, ζούμε και δουλεύουμε.
Ο επιχειρηματικός κόσμος ήδη εξετάζει τους τρόπους προσαρμογής στον νέο κόσμο που εισάγει η 4η Βιομηχανική Επανάσταση.
Το ίδιο επιτακτική είναι η ανάγκη η δημόσια διοίκηση και εν γένει η πολιτική να προετοιμαστεί ώστε να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες και να ξεπεράσει τις προκλήσεις που επιφέρει η συνεχώς αυξανόμενη τεχνολογική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο παρέχονται οι δημόσιες υπηρεσίες στους πολίτες.
Οι καινοτόμες πολιτικές και νομοθετικές μεταρρυθμίσεις είναι σημαντικές για την υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού. Επιτρέπουν στις πολιτικές ηγεσίες να εφαρμόσουν μέτρα και πόρους ανταποκρινόμενες στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει η νέα ψηφιακή εποχή. Οι καινοτομίες στην 4η βιομηχανική επανάσταση θέτουν νέες προκλήσεις, όπως οι εμπορικοί περιορισμοί, η ασφάλεια των επιχειρηματικών δεδομένων, τα ζητήματα ευθύνης και η ιδιωτικότητα των προσωπικών δεδομένων που απαιτούν αυστηρή ρύθμιση μέσω προτύπων, νομοθεσίας και πολιτικών.
Η πολιτική διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διακυβέρνηση του πολύπλοκου έξυπνου περιβάλλοντος και δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ευημερία των “έξυπνων βιομηχανιών”. Οι πολιτικές ηγεσίες πρέπει να αναπτύξουν πολιτικές οικονομικές, βιομηχανικές και αγοράς εργασίας που να ανταποκρίνονται και να προετοιμάζουν τη βιομηχανία, τους πολίτες και τη δημόσια διοίκηση για τις ευκαιρίες που προσφέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση.
Οι πολιτικές ηγεσίες, θεωρούµενες ως πρωταρχικοί παράγοντες υποκίνησης και ενεργοποίησης του ανθρώπινου δυναµικού προς την αλλαγή οργανωσιακής κουλτούρας και την ενσωμάτωση των τεχνολογικών εξελίξεων στο παραγωγικό μοντέλο ενός δημόσιου οργανισμού, καλούνται να αντιµετωπίσουν αφενός την ανθεκτικότητα των εδραιωµένων αντιλήψεων, κανόνων και συµπεριφορών, αφετέρου την ίδια την ικανότητα του συστήµατος να τα αναπαράγει και να τα επιβάλλει στους εργαζοµένους.
Στον βασικό πυρήνα του σχεδιασμού των Δήμων της επόμενης μέρας θα πρέπει, λοιπόν, να βρίσκεται η διαμόρφωση ενός οικοσυστήματος γνώσης, το οποίο μεταφράζεται στις αλληλεπιδράσεις της έρευνας, της καινοτομίας, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της κοινωνίας των πολιτών και του επιχειρηματικού κόσμου.
Βασικό ζητούμενο, ως συνεκτικό στοιχείο των αλληλεπιδράσεων αυτών, είναι ο καταλυτικός ρόλος της πολιτικής ηγεσίας και η δυνατότητά της να αναπτύξει και να υποστηρίξει την εφαρμογή δημόσιων πολιτικών κοινωνικο – οικονομικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
* άρθρο στο Καρφί του Σαββατοκύριακου
Νίκος Τσακιρίδης
Υπ. Δήμαρχος Κατερίνης
