Του Γιάννη Κορομήλη
Η έννοια «αλλαγή», όπως και πολλές άλλες, είναι αμφίσημη. Έχει την καλή και την κακή της πλευρά. Όλα σχεδόν τα πράγματα έχουν δυο πλευρές. Ο φιλόσοφος Μπαρούχ Σπινόζα έλεγε αλληγορικά : «Όσο λεπτή κι αν κόψετε μια φέτα, θα έχει πάντα δυο πλευρές». Αλήθεια έλεγε. Θα μπορούσαμε επεκτείνοντας να συμπληρώσουμε: Μια έννοια μπορεί να είναι αμφίσημη (με δύο όψεις ή πλευρές) μπορεί κάλλιστα να είναι και πολύσημη. Δηλαδή με περισσότερες των δυο σημασίες ή σημαινόμενα. Πάρτε για παράδειγμα το ρήμα ελέγχω ή το ουσιαστικό έλεγχος. Έχουν πάνω από τέσσερα σημαινόμενα.
Η λέξη «αλλαγή» χρησιμοποιήθηκε πολλάκις από την αρχαιότητα και ως τις μέρες μας, για πολιτικούς λόγους, κυρίως κι από πολλούς. Κυρίως δημαγωγούς και δημεγέρτες, λαϊκιστές και λαοπλάνους. Αποτέλεσε ένα σύνολο ρυθμίσεων και πραγμάτων που αρέσουν στο λαό, στους ψηφοφόρους. Και το σύνολο είναι πάντοτε αρκετά ευρύ ώστε να χωράει όλες ει δυνατόν τις επιθυμίες της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Ο σχηματισμός του ευρύτερου πλαισίου της αλλαγής- που μπορεί να αποτελέσει και όραμα ενός λαού- είναι σχετικά εύκολος: Εξετάζεις τις βασικότερες επιθυμίες των λαϊκών στρωμάτων τις εμπλουτίζεις με κατάλληλες και φανταστικές λέξεις ή και παραδείγματα ( με ειδικά π.χ. προγράμματα) και τις παρουσιάζεις, τις «επικοινωνείς» στο λαό με την καλύτερη δυνατή «συσκευασία» και ιδού ένα δελεαστικό κυβερνητικό πρόγραμμα.
Ως προς την ηθική διάσταση του θέματος δεν είναι κι απαραίτητη. Εξάλλου πόσοι είναι αυτοί που νοιάζονται για την ηθική; Ελάχιστοι. Άρα αμελητέος συνεπώς ασήμαντος για τον τελικό στόχο- την επιτυχία- αριθμός. Πολιτική και ηθική δεν έχουν, τα τελευταία ιδίως χρόνια, και τις καλύτερες δυνατές σχέσεις. Έχουν αποξενωθεί σχεδόν καθολοκληρία.
Πάντως μια κατασκευή όπως η προαναφερθείσα, ένα σύνολο δηλαδή όλων, όσα αρέσουν στους ψηφοφόρους, αποτελεί ασφαλώς ένα ισχυρό ατού, για τις όποιες εκλογές προπαντός τις εθνικές. Είτε είναι εφικτά είτε ανέφικτα όσα περιέχει το εκάστοτε όραμα της «αλλαγής». Είτε δίκαια είτε άδικα. Είτε καταλαβαίνει κανείς όλες τις συνέπειες και τις επιπτώσεις τους είτε, ακόμα, κι αν σε τελική ανάλυση ωφελήσουν είτε βλάψουν τα συμφέροντα της χώρας και του λαού.
Και όλα όσα προαναφέρθηκαν ανεξάρτητα από το γεγονός ότι σε κάθε χώρα και σε κάθε χρονική στιγμή υπάρχουν αλλαγές (μεγάλες και μικρές) που επιβάλλεται να γίνουν για να προωθηθεί το γενικό εθνικό συμφέρον, αυτό της χώρας και του λαού. Η «αλλαγή» που προτείνουν και προβάλλουν οι λαϊκιστές δεν έχει ως κεντρικό της άξονα το καλό της Πατρίδας και του κόσμου της αλλά το καλό του κόμματος και του ηγέτη του. Και τα δύο αυτά σπανιότατα και μόνο σε επιμέρους θέματα μπορούν να συμπίπτουν, Πρόκειται στην ουσία για ξεγέλασμα και παραμύθιασμα του λαού. Αλλά ποιος σκέφτεται το λαό; «Ας πρόσεχε», θα ήταν η απάντηση σε οποιαδήποτε σχετική ερώτηση. Δηλαδή δεν φταίνε εκείνοι αλλά ο λαός που δεν πρόσεχε. Εκείνοι στήνουν όσο πιο έντεχνα γίνεται την παγίδα, ώστε δύσκολα να την διακρίνει κανείς, και μετά ισχυρίζονται ότι φταίνε αυτοί που έπεσαν στην παγίδα. «Ας πρόσεχαν»…
Παραπάνω περιγράφηκε η συνηθισμένη, η κάλπικη, η «καταχρηστική» όψη της αλλαγής. Υπάρχει όμως και η άλλη. Η γνήσια, η πραγματική, της οποίας η χώρας μας είχε και έχει απόλυτη ανάγκη. Αλλά γι΄αυτή ούτε λόγος να γίνεται. Και μάλιστα τις αλλαγές, τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται επειγόντως η χώρα μας για να βγούμε κάποτε από τα μνημόνια και από την εξαθλίωση, τις αντιμάχονται «πάση δυνάμει» τα κόμματα που ευαγγελίζονται την «αλλαγή»! Που αυτοπροσδιορίζονται ως… ριζοσπαστικά, προοδευτικά και ότι άλλο ανάλογο φανταστεί κανείς.
Συνεχίζεται
