Επηρεάζει το 43% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή περίπου 3,4 δισεκατομμύρια άτομα το 2021, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό «The Lancet Neurology».
Υπολογίζεται ότι οι νευρολογικές παθήσεις ήταν υπεύθυνες για 443 εκατομμύρια χρόνια υγιούς ζωής που χάθηκαν λόγω ασθένειας, αναπηρίας και πρόωρου θανάτου το 2021, γεγονός που τις καθιστά τον κορυφαίο παράγοντα που συμβάλλει στην παγκόσμια επιβάρυνση από ασθένειες, μπροστά και από τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μάλιστα, ο αριθμός έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια λόγω και της αύξησης της γήρανσης του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς και της αυξημένης έκθεσης σε περιβαλλοντικούς και μεταβολικούς παράγοντες κινδύνου, καθώς και παράγοντες κινδύνου από τον τρόπο ζωής.
Οι κυριότεροι παράγοντες απώλειας της νευρολογικής υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν το εγκεφαλικό επεισόδιο, η νεογνική εγκεφαλοπάθεια, η ημικρανία, η νόσος Αλτσχάιμερ και άλλοι τύποι άνοιας, η διαβητική νευροπάθεια, η μηνιγγίτιδα, η επιληψία, οι νευρολογικές επιπλοκές από πρόωρο τοκετό, η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού και οι καρκίνοι του νευρικού συστήματος.
Οι νευρολογικές συνέπειες του Covid-19 κατέλαβαν την 20η θέση αντιπροσωπεύοντας 2,48 εκατομμύρια χρόνια υγιούς ζωής που χάθηκαν το 2021.
Οι πιο διαδεδομένες νευρολογικές διαταραχές το 2021 ήταν οι πονοκέφαλοι τύπου τάσης (περίπου 2 δισεκατομμύρια περιπτώσεις) και οι ημικρανίες (περίπου 1,1 δισεκατομμύρια περιπτώσεις). Η διαβητική νευροπάθεια είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη από όλες τις νευρολογικές παθήσεις, καθώς ο αριθμός των ατόμων με τη συγκεκριμένη ασθένεια έχει υπερτριπλασιαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο από το 1990 ως το 2021.
Συνολικά, οι νευροαναπτυξιακές και παιδιατρικές παθήσεις εκτιμάται ότι ευθύνονται για σχεδόν το ένα πέμπτο της συνολικής νευρολογικής επιβάρυνσης παγκοσμίως, που ισοδυναμεί με 80 εκατομμύρια χαμένα χρόνια υγιούς ζωής το 2021.
Οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι σύμφωνα με στοιχεία του 2017, μόνο το ένα τέταρτο των χωρών παγκοσμίως διέθετε ξεχωριστό προϋπολογισμό για τις νευρολογικές παθήσεις και μόνο οι μισές περίπου είχαν κλινικές κατευθυντήριες γραμμές. Επιπλέον, το ιατρικό προσωπικό που φροντίζει τα άτομα με νευρολογικές παθήσεις είναι άνισα κατανεμημένο σε όλο τον κόσμο, με τις χώρες υψηλού εισοδήματος να έχουν 70 φορές περισσότερους επαγγελματίες νευρολόγους ανά 100.000 άτομα από ό,τι οι χώρες με χαμηλό εισόδημα. Σημειώνεται ότι οι περιοχές με την υψηλότερη επιβάρυνση του νευρικού συστήματος το 2021 ήταν η κεντρική και δυτική υποσαχάρια Αφρική, ενώ τη χαμηλότερη επιβάρυνση είχαν η Ασία-Ειρηνικός και η Αυστραλασία.
Τέλος, η ανάλυση υποδεικνύει ότι η τροποποίηση 18 παραγόντων κινδύνου κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, με σημαντικότερο την υψηλή συστολική αρτηριακή πίεση, θα μπορούσε να αποτρέψει το 84% των ετών που χάνονται λόγω της νόσου παγκοσμίως. Επίσης, ο έλεγχος της έκθεσης σε μόλυβδο θα μπορούσε να μειώσει την επιβάρυνση της νοητικής αναπηρίας κατά 63%, ενώ η μείωση της υψηλής γλυκόζης πλάσματος νηστείας σε φυσιολογικά επίπεδα θα μπορούσε να μειώσει την επιβάρυνση της άνοιας κατά περίπου 15%.
Μ.Κουζινοπούλου
