Οι «σταθερές αυξήσεις» στις συντάξεις και στο επόμενο έτος, όπως και η βελτίωση του εισοδήματος των συνταξιούχων, σε μια εποχή με υψηλό πληθωρισμό που μειώνει σημαντικά την αγοραστική αξία των συντάξεων, αποτελούν προεκλογικές δεσμεύσεις.
Αντιστοίχως, η ενίσχυση όσων διατηρούν ακόμη προσωπική διαφορά, οι αλλαγές στην εισφορά αλληλεγγύης και η κατάργηση της συμμετοχής στο κόστος των φαρμάκων για όσους παλαιότερα ελάμβαναν το ΕΚΑΣ, είναι ορισμένα από τα μέτρα που αναμένονται να ληφθούν εντός του επόμενου έτους.
- Η «μόνιμη» αύξηση των συντάξεων – στο τέλος κάθε έτους -, με την λειτουργία του μηχανισμού ο οποίος θα προσδιορίζει το ύψος των αυξήσεων, είναι ένα από τα αποφασισμένα μέτρα. Έτσι στις αρχές του 2024 αναμένεται νέα αύξηση των συντάξεων κοντά στο 4%, ενώ ενδέχεται να προκύψει – συμπληρωματικά – επιπλέον αύξηση 0,3% λόγω απόκλισης των στοιχείων του 2022. Η διορθωτική αύξηση θα καθοριστεί μετά το καλοκαίρι με βάση τα τελικά στοιχεία για την πορεία της οικονομίας που θα επικυρωθούν από τη Eurostat. Αθροιστικά οι δύο αυτές αυξήσεις θα ξεπεράσουν το 4%, ενώ η απόδοσή τους στους συνταξιούχους προσδιορίζεται γύρω στον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2024. Ο μηχανισμός που προβλέπεται στο νόμο 4670/2020 (νόμος Βρούτση) ορίζει πως η αύξηση διαμορφώνεται ως εξής: είναι το μισό (50%) του αθροίσματος δύο μεγεθών (πληθωρισμού + αύξηση του ΑΕΠ). Τα στοιχεία αυτά θα προσδιορίσουν κα τη νέα αύξηση του 2024.
- Το επίδομα προσωπικής διαφοράς. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε πως και το 2024 θα δοθεί επίδομα σε όσους εξαιτίας της προσωπικής διαφοράς δεν θα λάβουν αύξηση στην σύνταξή τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάθε χρόνο για τα επόμενα έτη θα μηδενίζουν την προσωπική διαφορά 100.000 με 150.000 συνταξιούχοι. Επομένως, όσοι μηδένισαν φέτος την προσωπική διαφορά θα δουν μεγαλύτερη καθαρή αύξηση το 2024. Παράλληλα το οικονομικό επιτελείο έχει δεσμευτεί ότι θα συνεχίζει να στηρίζει τους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά έως ότου μηδενιστεί. Το μέτρο αναμένεται να αποκτήσει μονιμότερο χαρακτήρα με την επανάληψη της καταβολής του επιδόματος προσωπικής διαφοράς (200-300 ευρώ) σε όσους χάσουν την αύξηση του 2024.
- Οι αλλαγές στην λεγόμενη ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Προωθείται η μείωση του ποσοστού παρακράτησης της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης η οποία χρηματοδοτεί το λογαριασμό ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών) στο οποίο υπολογίζεται ότι έχουν συγκεντρωθεί περί τα 30 δισ. ευρώ. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβλήθηκε 2010 καταβάλλεται (στον λογαριασμό του ΑΚΑΓΕ) με σκοπό την κάλυψη ελλειμμάτων των κλάδων κύριας σύνταξης φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Η εν λόγω εισφορά επιβάλλεται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ κλιμακωτά και κυμαίνεται από 3% έως 14%.
- Μείωση της «ποινής» για εργαζόμενους συνταξιούχους. Νέα διάταξη για τους εργαζόμενους συνταξιούχους θα μπει σε ισχύ από το νέο έτος, ενώ η ειδική εισφορά που θα αντικαταστήσει τη – σημερινή – μείωση της σύνταξης κατά 30%, εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται από 10% έως 15% επι των αμοιβών τις οποίες θα λαμβάνει ο συνταξιούχος από την εργασία του. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αποφάσεις έχει οριστικοποιηθεί ότι το «πέναλτι» – μείον 30% της σύνταξης – θα καταργηθεί. Αντ’ αυτού, θα επιβληθεί μια ειδική εισφορά, που θα κρατείται από το πρόσθετο εισόδημα που θα έχει ο συνταξιούχος μέσω της απασχόλησής του. Το ύψος της εισφοράς δεν θα οδηγεί σε παρακράτηση μεγαλύτερη από αυτήν που ισχύσει σήμερα, μέσω της μειωμένης σύνταξης (δηλαδή του 30%). Αυτό θα επιτευχθεί με την θέσπιση ανώτατου ορίου το οποίο δεν θα ξεπερνά η παρακράτηση της εισφοράς, οποιοδήποτε και αν είναι το εισόδημα του εργαζόμενου συνταξιούχου. Αντιστοίχως, το επικρατέστερο σενάριο των αλλαγών για τους ελεύθερους επαγγελματίες προβλέπει παρακράτηση ίση με το 50% της ασφαλιστικής κλάσης που έχουν επιλέξει.
- Απαλλαγή από τη συμμετοχή στα φάρμακα. Ένα επιπλέον μέτρο στήριξης των συνταξιούχων είναι η μονιμοποίηση της πλήρους απαλλαγής των πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη φαρμακευτική δαπάνη. Η παρέμβαση έχει να κάνει με την κατάργηση της συμμετοχής στα φάρμακα για όσους συνταξιούχους έπαιρναν ΕΚΑΣ έως το 2020. Για το θέμα έχει δεσμευτεί προσωπικά ο πρωθυπουργός. Δεδομένου ότι το μέτρο αφορά σε ηλικιωμένους που όταν ελάμβαναν το βοήθημα πλήρωναν συμμετοχή 15% στα φάρμακά τους, το μόνιμο όφελος μπορεί να ανέρχεται ετησίως σε αρκετές εκατοντάδες ευρώ.
