Ένα ντοκιμαντέρ, που έκανε την πρώτη του προβολή στην Ελλάδα, μετά από τη βράβευσή του στο Τορόντο του Καναδά
Γλυκιά, χανούμ Γκιουζέλ Οζκάν, μαγνητισμένοι από το ζεστό σας χαμόγελο παρακολουθήσαμε την όμορφη σκηνοθετημένη σας αφήγηση,( το ντοκιμαντέρ), για της «Πατρίδας Νοσταλγία!».
Νιώσαμε τη βαθιά σας επιθυμία να χτίσετε, μέσα από την ιστορική μνήμη του πόνου, μια γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των δύο λαών μας. Μια γέφυρα συμπάθειας και αλληλοαποδοχής των γειτονικών λαών μας, που ζούνε στις απέναντι ακτές του Αιγαίου Πελάγους. Είμαστε τόσο κοντά και όμως είμαστε τόσο άγνωστοι!… Είναι πραγματικά, τόσο βαθιά και τόσο ανθρώπινη αυτή η προσπάθεια σας. Και κρίνεται εύλογα, ως απαραίτητη και ως αναγκαία. Μέσα από την ψυχική επικοινωνία χτίζεται η κοινωνία των φίλων. Και η κοινή συνεργασία των λαών φέρνει την ειρήνη την προκοπή και την ευημερία. Τα ευγενικά σας, όμως, αισθήματα βρίσκονται σε απηνή δίωξη από την πολιτική, οικονομική ηγεσία και το αστυνομικό κράτος και παρακράτος της χώρα σας. Και τούτο γιατί, έχουν σε μεγάλο βαθμό, αποκτήσει τον πλούτο και τη δύναμη τους από τη γενοκτονία και τη ληστεία των περιουσιών των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων από το 1911 μέχρι το 1923.
Με το ντοκιμαντέρ, διαπραγματευτήκατε τις επιπτώσεις από τη Συνθήκη της Λωζάννης, (30 Ιανουαρίου 1923), και την Ανταλλαγή των Πληθυσμών, (αυτό το πατριδοκτόνο παζάρι των γραφειοκρατών), παραλείψατε όμως, σίγουρα χωρίς πρόθεση, το σημαντικότερο, ότι, όταν εφαρμόστηκε η Συμφωνία της Λωζάννης, οι Έλληνες του Πόντου, ήδη βρισκόταν στις πορείες θανάτου από τον Πόντο, στο Ντιγιαρμπακίρ και από κει στο Χαλέπι και τη Βηρυτό. Οι παραγωγικές ηλικίες πέθαιναν στα Αμελέ Ταμπουρού και τα προσχηματικά Δικαστήρια Ανεξαρτησίας της Τουρκίας, δικάζανε πάντα σε θάνατο με απαγχονισμό, στην Αμάσεια και στην Αμισό, την Οικονομική και πνευματική ηγεσία των ελλήνων του Πόντου. Υπάρχουν δε καταγραφές, όπου ο πόνος και ο οδυρμός υπερτερούσαν σε μέγεθος, ακόμα και αυτού του ποταμού Κιζίλ μάρκ (Αλυς), όπου ο Τοπάλ Οσμάν και λοιπές ορδές των επίσημων διωκτών και αναγνωρισμένων ληστών από τον Κεμάλ πασά, γέμιζαν τις εκκλησίες από γυναικόπαιδα Ρωμιών και τις παρέδιναν στις φλόγες. Υπάρχουν και σημερινές ακόμα μαρτυρίες για τα πηγάδια στον Δυτικό Πόντο, όπου ακόμα βρίσκονται τα οστά των ζωντανών που έθαψαν μέσα τους οι αδίστακτοι, με το αζημίωτο, της «Μουσουλμανικής καθαρότητας».
Πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν προσχηματικές δικαιολογίες, αλλά τα εγκλήματα είναι τόσο πολλά, που υπερβαίνουν τα προσχήματά της ένοχης πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας του σύγχρονου Τουρκικού κράτους, το οποίο έλκει την καταγωγή του από τα αιμάτινα χρόνια των Γενοκτονιών και διατηρεί, με μια δικτατορική επιβολή, την άγνοια στον αγαθό λαό των μουσουλμάνων της Ανατολίας, για τη δική τους αυτοσυντήρηση στην εξουσία. Και το ερώτημα που μένει μετέωρο είναι αν δεν προσέφευγαν, οι εναπομείναντες Ρωμιοί, στην Ελλάδα και στις γειτονικές χώρες, θα έμεινε κανένας ζωντανός?…(Αφού οι διώξεις και το θανατικό ξεκίνησε από το 1914 και σχεδόν το 1923 είχαν εγκαταλείψει την Τουρκία) Ποιος θα σταματούσε τους ληστρικούς Νεότουρκους που διψούσαν για αίμα και χρήμα? Η εξήγηση της δημιουργίας των εθνικών κρατών, δεν τους ελαφρύνει από τη διάπραξη του εγκλήματος της γενοκτονίας, γι αυτό ας δούμε την άλλη ακτή του Πόνου.
Από την Ελλάδα, οι Οθωμανοί κάτοικοί της έφυγαν μετά από δύο έτη, οι περισσότεροι, ανέγγιχτοι, το 1926, με το ομαλό ξεπροβόδισμα του επίσημου Ελληνικού κράτους και μάλιστα με την κινητή τους περιουσία.
Σίγουρα ο καημός και ο πόνος του ξεριζωμού ενυπάρχει και είναι ανθρώπινος και τον συμμεριζόμαστε, δημιουργώντας διαύλους επικοινωνίας και στέγη φιλοξενίας για τους επισκέπτες των απογόνων στην ιδιαίτερη πατρίδα των προγόνων τους… Βαθιά επιθυμία είναι να χτίσουμε μια πολιτιστική ενότητα, που θα συμβάλλει στην ανέλιξη της πολιτισμική μας ευαισθητοποίησης, ώστε να μην ξανά συμβούν γενοκτονίες, ξεριζωμοί και πόλεμος.
Αυτές όμως οι ευχές, ριζώνουν μόνο στο γόνιμο έδαφος της ειλικρίνειας και της αλήθειας. Και δεν συμβάλλει η αστοχία και η παράλειψη για να πετύχουμε την ελάφρυνση των γεγονότων, ώστε να μην προκαλέσουμε την μήνιν της αυταρχικής κρατικής εξουσίας και της διαποτισμένης με ψεύτικες επίπλαστες ιστορικές ανακρίβειες «κοινής γνώμης της Τουρκίας».
Η Ιστορία επιζητά την αλήθεια της και η έρευνα μας οδηγεί στις πηγές της.
Παρόμοιες προσπάθειες μας θέλγουν, Χανούμ Γκιουζέλ Οζκάν και είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές τους. Θα στηρίζουμε την ευαισθησία που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια ειλικρινή φιλία στην πατρίδα των προγόνων μας και θα προσπαθούμε πάντα να τραβάμε τον φερετζέ και να αποκαλύπτουμε την αυταρχικότητα του Τουρκικού κράτους που δεν επιτρέπει να ακούγονται φωνές σαν τη δική σας!….
Σίμος Ζαγκανίκας
