Υγειονομικοί λόγοι επέβαλαν την τηλεργασία σχεδόν αμέσως μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Λόγοι εξοικονόμησης πόρων, χρόνου και ενέργειας είναι εκείνοι που πιθανότατα θα την καθιερώσουν σε πολλά επαγγέλματα και δραστηριότητες τα χρόνια που έρχονται. Αυτή είναι εξάλλου και η επιθυμία των ίδιων των εργαζομένων, όπως καταγράφεται σε έρευνα που διενήργησε σε πέντε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Βρετανία) η εταιρεία στατιστικών μελετών Ifop για λογαριασμό του Ιδρύματος Jean Jaurès της Γαλλίας.
Η έρευνα κάλυψε την χρονιά που πέρασε. Και, όπως φαίνεται, οι Ευρωπαίοι το 2021 τηλεργάστηκαν σαφώς λιγότερο από όσο οι ίδιοι θα το επιθυμούσαν – ενδιαφέρον θα είχε η διεξαγωγή μιας ανάλογης έρευνας και μεταξύ των εργοδοτών. Φάνηκε επίσης στην έρευνα μια μεγάλη διαφορά σε ό,τι αφορά τη χρήση της τηλεργασίας μεταξύ των πέντε χωρών αναφοράς. Έτσι, μόνο το 29% των Γάλλων τηλεργάστηκε πέρυσι τουλάχιστον μία ημέρα κάθε εβδομάδα κατά μέσον όρο, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους Γερμανούς ήταν 51%, για τους Ιταλούς 50%, για τους Βρετανούς 42% και για τους Ισπανούς 36%.
Το διαπιστώνει και η Ifop: «Η συχνότητα της τηλεργασίας στη Γαλλία είναι σαφώς χαμηλότερη. Ενώ στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό των τηλεργαζομένων τέσσερις ή πέντε ημέρες της βδομάδας είναι υψηλότερο εκείνων που τηλεργάστηκαν δύο ή τρεις ημέρες, στη Γαλλία συμβαίνει το αντίθετο».
Τηλεργασιακές διακρίσεις
Ένα άλλο φαινόμενο που ανέδειξε η έρευνα αφορά τις ανισότητες σε ό,τι αφορά την πρόσβαση στην εξ’ αποστάσεως εργασία ανάλογα με την κοινωνικο-επαγγελματική κατάσταση των εργαζομένων και την ιεραρχική τους θέση στην επιχείρηση. Και στις πέντε χώρες όσο υψηλότερη κατάρτιση και επαγγελματική εξειδίκευση έχει ένας εργαζόμενος και όσο υψηλότερα βρίσκεται στην ιεραρχική κλίμακα τόσο συχνότερα συμβαίνει να ασκεί τα καθήκοντά του εξ αποστάσεως.
Η διαφορά αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη στη Γαλλία και φθάνει το 39% (56% των υψηλόβαθμων και υψηλής κατάρτισης εργαζομένων τηλεργάστηκαν το 2021 έναντι μόλις του 17% όσων βρίσκονται χαμηλότερα στην ιεραρχία και δεν εκτελούν πολύ εξειδικευμένο έργο). Η αντίστοιχη διαφορά στην Ιταλία, για παράδειγμα, είναι μόνο οκτώ ποσοστιαίες μονάδες (56% έναντι 48%).
«Στη Γαλλία αντίθετα», σημειώνει η οικονομική εφημερίδα «Les Echos» που αναλύει την έρευνα, «παρατηρείται μεγαλύτερη ηλικιακή ομοιογένεια μεταξύ των τηλεργαζομένων». Έτσι, το 31% των κάτω των 35 ετών εργάζονται εξ αποστάσεως τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα έναντι του 28% όσων είναι 50 ετών και άνω. Στη Βρετανία ενώ τηλεργάζεται το 58% των κάτω των 35 ετών, το ποσοστό αυτό πέφτει στο 31% για τους άνω των 50 ετών.
Η διαφορά νέων και μεγαλύτερης ηλικίας τηλεργαζομένων στη Γαλλία είναι μόνο 3 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στη Βρετανία η διαφορά εκτινάσσεται στο 27%. «Παρατηρείται γενικώς μια απροθυμία ή μια αδυναμία των Ευρωπαίων εργαζομένων άνω των 50 ετών να προσφέρουν τις επαγγελματικές υπηρεσίες τους εξ αποστάσεως», σημειώνει το Ίδρυμα Jean Jaurès.
2 με 3 μέρες στο γραφείο
Η έρευνα της Ifop καταγράφει μια καθολική επιθυμία των Ευρωπαίων να καθιερωθεί και μετά την πανδημία η εξ αποστάσεως εργασία, έστω και για λίγες ημέρες κάθε βδομάδα. Η επιθυμία αυτή είναι φανερή στη Γαλλία, όπου η τηλεργασία είναι συγκριτικά λιγότερο διαδεδομένη – οι Γάλλοι θέλουν να δουλεύουν 1,8 ημέρες την εβδομάδα αντί για 0,9 ημέρες που δούλεψαν το 2021.
Παρά ταύτα, είναι φανερό ότι στις άλλες χώρες οι εργαζόμενοι επιθυμούν περισσότερες ημέρες δουλειάς από το σπίτι. Όπως φαίνεται στον πίνακα, η «ιδανική» τηλεργασία φθάνει τις 2,7 ημέρες εβδομαδιαίως στην Ισπανία, τις 2,4 ημέρες στην Ιταλία, τις 2,2 ημέρες στη Γερμανία και τις 2 ημέρες στη Βρετανία.
«Μένει να μάθουμε αν οι τρεις ημέρες υποχρεωτικής τηλεργασίας εβδομαδιαίως επί τουλάχιστον τρεις εβδομάδες το μήνα, που επέβαλε η γαλλική κυβέρνηση από τις 3 Ιανουαρίου 2022, ήταν αρκετές για να αλλάξουν τα δεδομένα της έρευνας σε ό,τι αφορά τις επιθυμίες των Γάλλων εργαζομένων», σημειώνει η «Les Echos».
Σημειωτέον ότι η έρευνα της Ifop διενεργήθηκε το διάστημα από 21 έως 27 Σεπτεμβρίου 2021, προτού δηλαδή σαρώσει την Ευρώπη το τέταρτο κύμα της πανδημίας και επεκταθεί σε όλες τις χώρες ακόμα περισσότερο το μέτρο της τηλεργασίας. Όπως διευκρινίζει η ίδια η εταιρεία, η έρευνα έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.011 Γερμανών, 1.002 Γάλλων, 1.004 Βρετανών, 1.008 Ισπανών και 1.007 Ιταλών εργαζομένων.
