Η πράσινη ενέργεια στην Ελλάδα σημείωσε ιστορικές επιδόσεις το 2025, αποκαλύπτοντας όμως ταυτόχρονα τις δομικές αδυναμίες του ενεργειακού συστήματος. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) κατέκτησαν την κορυφή της ηλεκτροπαραγωγής, αλλά η επιτυχία συνοδεύτηκε από εκτεταμένες περικοπές παραγωγής και από ένα νέο, επίμονο φαινόμενο: μηδενικές και αρνητικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά.
Ρεκόρ παραγωγής, ρεκόρ περικοπών
Στους πρώτους έντεκα μήνες του 2025, οι ΑΠΕ παρήγαγαν 22.568 GWh, επιβεβαιώνοντας τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο στο ενεργειακό μείγμα. Ωστόσο, η απουσία υποδομών αποθήκευσης και η περιορισμένη ευελιξία του συστήματος οδήγησαν σε μαζικές απορρίψεις «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής. Οι περικοπές έφτασαν τις 1.862 GWh, έναντι 886 GWh την αντίστοιχη περίοδο του 2024 — αύξηση περίπου 52,5% σε χαμένη ενέργεια μηδενικού κόστους, σε μια χώρα που επενδύει στρατηγικά στην απανθρακοποίηση.
Αρνητικές τιμές και πίεση στην αγορά
Παράλληλα, η χονδρεμπορική αγορά βιώνει ολοένα συχνότερα ώρες με μηδενικές ή αρνητικές τιμές. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2025, οι ώρες με τιμές κάτω από 0,05 ευρώ/MWh ανήλθαν σε 475,5, υπερδιπλάσιες από τις 186 ώρες του πρώτου δεκάμηνου του 2024. Μόνο τον Οκτώβριο καταγράφηκαν 50,75 ώρες αρνητικών τιμών και τον Νοέμβριο 34,75. Το αποτέλεσμα είναι διπλό: συμπίεση εσόδων για τα έργα ΑΠΕ και αυξανόμενη αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητά τους, με άμεσο αντίκτυπο και στην επενδυτική ελκυστικότητα του κλάδου.
Η ανάγκη μετατόπισης της ζήτησης
Όπως επισημαίνει ο αναλυτής πολιτικής του GreenTank Νίκος Μάντζαρης, η εκτόξευση των περικοπών και των αρνητικών τιμών καθιστά επιτακτική την υιοθέτηση πολιτικών μετατόπισης της ζήτησης. Στόχος είναι να επωφεληθούν οι καταναλωτές από τις χαμηλές τιμές που εμφανίζονται κυρίως τις μεσημεριανές ώρες λόγω υψηλής παραγωγής ΑΠΕ. Παρά την πρόοδο στην εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, εξακολουθεί να απουσιάζει ένα επαρκές πλαίσιο κατάλληλων τιμολογίων στη λιανική αγορά.
Δυναμικά τιμολόγια και περιορισμοί δικτύου
Τα λεγόμενα δυναμικά «πορτοκαλί» τιμολόγια, με ωριαία μεταβολή χρέωσης βάσει της χονδρεμπορικής αγοράς, φιλοδοξούν να καλύψουν αυτό το κενό. Σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ, τα τιμολόγια αυτά θα είναι διαθέσιμα από 1η Φεβρουαρίου για μεγάλους πελάτες (παροχές άνω των 25 kVA) και από 1η Απριλίου για μικρότερες επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Την ίδια στιγμή, το ελληνικό δίκτυο ηλεκτροδότησης παραμένει κορεσμένο, χωρίς την απαιτούμενη χωρητικότητα για νέα έργα ΑΠΕ.
Ένα φαινόμενο πανευρωπαϊκό
Το «ψαλίδισμα» της πράσινης παραγωγής δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα. Εμφανίζεται σε όλες τις χώρες όπου οι ΑΠΕ υπερβαίνουν το 50% του ενεργειακού μείγματος, λόγω της αναντιστοιχίας παραγωγής και ζήτησης, της έλλειψης αποθήκευσης και της περιορισμένης ευελιξίας των συστημάτων. Τεχνικοί περιορισμοί και κορεσμένα δίκτυα επιτείνουν το πρόβλημα, καθιστώντας τις περικοπές αναγκαίες για λόγους ασφάλειας.
Κυριαρχία ΑΠΕ παρά τις απώλειες
Παρά τις εκτεταμένες περικοπές, οι καθαρές πηγές ενέργειας κυριάρχησαν και το 2025. Μαζί με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, η συνολική πράσινη ηλεκτροπαραγωγή έφτασε τις 25.306 GWh, ενώ έως τις αρχές Νοεμβρίου είχε απορριφθεί περίπου το 7,5% της συνολικής παραγωγής ΑΠΕ. Ενδεικτικό είναι ότι οι περικοπές του δεκάμηνου (1.837 GWh) πλησίασαν τη συνολική λιγνιτική παραγωγή (2.111 GWh), το σύνολο των εξαγωγών ρεύματος (1.932 GWh) και την αύξηση της παραγωγής από φυσικό αέριο σε σχέση με το 2024.
Η εικόνα είναι καθαρή: η Ελλάδα πέτυχε το άλμα στις ΑΠΕ, αλλά τώρα πληρώνει το τίμημα της καθυστέρησης σε αποθήκευση, δίκτυα και έξυπνη κατανάλωση. Το στοίχημα της επόμενης φάσης δεν είναι πια η παραγωγή — είναι η αξιοποίηση.
Πηγή: OT.gr
