Τάξη στο αχανές τοπίο των πνευματικών δικαιωμάτων, στο οποίο εμπλέκονται πολλά και αλληλοαντικρουόμενα αιτήματα – συμφέροντα από διαφορετικούς φορείς, φιλοδοξεί να βάλει το νέο σχετικό σχέδιο νόμου που ψηφίστηκε σήμερα στη Βουλή. Οι διατάξεις του αφορούν στην ενσωμάτωση σημαντικών οδηγιών που ισχύουν στα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προβλέπουν συγκεκριμένους τρόπους έτσι ώστε οι δημιουργοί πνευματικών έργων, συγγραφείς, συνθέτες, στιχουργοί, ερμηνευτές, δημοσιογράφοι, να έχουν την δυνατότητα να ελέγχουν την αναπαραγωγή τους αλλά και να αμείβονται γι’ αυτήν.
Το νέο νομοσχέδιο «πλέκει» ένα δίχτυ ασφαλείας γύρω από τους δημιουργούς απέναντι στο διαδίκτυο από το οποίο πλέον γίνονται και οι περισσότερες, ανεξέλεγκτες αναπαραγωγές. Πιο συγκεκριμένα προβλέπεται, για πρώτη φορά στα ελληνικά δεδομένα, η απόκτηση άδειας από τους δημιουργούς για τη χρήση του έργου τους σε ψηφιακές διδακτικές δραστηριότητες αλλά και η αποζημίωσή τους για αυτή.
Παράλληλα, θα λειτουργήσει, επίσης για πρώτη φορά, ένας νέος μηχανισμός προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των ερμηνευτών και δημιουργών οι οποίοι διασφαλίζουν τόσο την νόμιμη αμοιβή τους όσο και το δικαίωμά τους να παραχωρούν οι ίδιοι άδεια για τη χρήση των έργων τους στο διαδίκτυο.
Τον ίδιο στόχο, εξάλλου, συνδράμει και η εισαγωγή στο ελληνικό δίκαιο του όρου της διευρυμένης συλλογικής διαχείρισης ο οποίος θα λειτουργεί υποστηριστικά στο είδη ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και θα προστατεύει τα δικαιώματα τόσο των δημιουργών όσο και των χρηστών.
Το νέο νομοσχέδιο προβλέπει επίσης θετικές αλλαγές για τον χώρο του τύπου μέσω της θέσπισης, για πρώτη φορά, συγγενικού δικαιώματος για τους εκδότες αλλά και ποσοστιαία αποζημίωση σε δημιουργούς (δημοσιογράφους, φωτογράφους κ.α,) για την αναπαραγωγή και τη διάθεση των εκδόσεών τους από διαδικτυακές πλατφόρμες. Ο προσδιορισμός της αμοιβής, που δικαιούνται οι εκδότες μπορεί να γίνεται, αν δεν καταρτιστεί συμφωνία μεταξύ των μερών, είτε με γνωμοδότηση της ΕΕΤΤ, είτε από τα αρμόδια δικαστήρια. Οι δε δημιουργοί θα λαμβάνουν ποσοστό επί των ετήσιων εσόδων των εκδοτών για τη χρήση των πνευματικών έργων τους από το διαδίκτυο.
Τέλος, εισάγεται στην ελληνική νομοθεσία το δικαίωμα εύλογης αμοιβής των δημιουργών για τον δημόσιο δανεισμό των έργων τους από βιβλιοθήκες.
«Καταλήξαμε σε ένα νομοθέτημα που δεν εκπληρώνει απλώς τη νομική υποχρέωση ενσωμάτωσης στην ελληνική έννομη τάξη των ενωσιακών οδηγιών, αλλά παράλληλα κατορθώνει, χωρίς να αποστεί από το “γράμμα” του νόμου του ενωσιακού νομοθέτη, να προστατεύσει αποτελεσματικά τους δικαιούχους πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο» υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «Με αυτό τον νόμο που αφορά στην πνευματική ιδιοκτησία, αντιμετωπίζεται το σοβαρό ζήτημα της ύπαρξης ανασφάλειας δικαίου, τόσο για τους δικαιούχους όσο και για τους χρήστες των έργων αλλά και για όσα αντικείμενα χρήζουν προστασίας στο σημερινό ψηφιακό περιβάλλον. Είναι πολύ μεγάλο το νομικό, πολιτικό και ουσιαστικό διακύβευμα για την προστασία των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, σε ένα περιβάλλον ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων».
