Σχεδόν οκτώ μήνες από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι πολίτες των μεγαλύτερων δυτικών κρατών δεν δείχνουν πρόθυμοι να δεχτούν υποχωρήσεις προς τη Μόσχα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος μιας τελικής συμφωνίας εκεχειρίας, σύμφωνα με πρόσφατη μεγάλη έρευνα.
Η σύμπραξη «globalism» του YouGov με το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ προχώρησε σε δημοσκόπηση σε 25 από τις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και διαπίστωσε πως οι πολίτες υποστηρίζουν τη διατήρηση – και σε ορισμένες περιπτώσεις την επέκταση – των στρατιωτικών και οικονομικών μέτρων κατά της Μόσχας, παρά την ενεργειακή κρίση που ήδη έχει φέρει βιτριολικές δηλώσεις από τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Όμως, παρόλο που η μελέτη ανακάλυψε ότι οι πολίτες των περισσότερων δυτικών κρατών δεν έχουν διάθεση για συμβιβασμούς, σε πολλά κράτη του πλανήτη, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν στη Δύση, επικρατούν πιο αμφίρροπα, αν όχι θερμά συναισθήματα προς τη Ρωσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εσωτερικό της ΕΕ, οι μεγαλύτερες αποκλίσεις καταγράφηκαν στην Ελλάδα, την Ουγγαρία και την Ιταλία.
«Αν ο Πούτιν ποντάρει στη μείωση της αποφασιστικότητας της Δύσης, αυτή η έρευνα φέρνει κι άλλα κακά νέα για την ήδη κακοπαθημένη στρατιωτική του εκστρατεία», τόνισε ο Τζόελ Ρότζερς ντε Βάαλ, επιστημονικός διευθυντής του YouGov. «Όμως δεν υπάρχει ομοφωνία σε διεθνές επίπεδο».
«Πυρήνας» και εξαιρέσεις
Η δημοσκόπηση, που πραγματοποιήθηκε από τις 24 Αυγούστου έως τις 22 Σεπτεμβρίου, διαπίστωσε ότι από τις 13 δυτικές ή αγγλόφωνες χώρες που διερευνήθηκαν (Γαλλία, Γερμανία, Σουηδία, Δανία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Πολωνία, Βρετανία, ΗΠΑ, Αυστραλία και Καναδά), ένας «πυρήνας» 10 κρατών συνεχίζει να υποστηρίζει τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας. Ελλάδα, Ουγγαρία και Ιταλία αποτέλεσαν τις εξαιρέσεις.
Στις υπόλοιπες 10 χώρες, η υποστήριξη προς τις κυρώσεις κυμάνθηκε μεταξύ 57% και 58% για τη Γαλλία και τη Γερμανία, 60%, 62% και 65% στον Καναδά και την Πολωνία και έφτασε να ξεπεράσει το 70% στη Βρετανία, τη Σουηδία και τη Δανία.
Στις ίδιες 10 χώρες, σημαντικοί αριθμοί πολιτών (62% στην Πολωνία, 57% στη Σουηδία, 50% στη Βρετανία και 40-50% στη Γαλλία, τη Γερμανία την Ισπανία και τις ΗΠΑ), υποστήριξαν επίσης ότι οι υφιστάμενες κυρώσεις «δεν είναι αρκετά αυστηρές» και θα πρέπει να ενισχυθούν.
Πρόθυμοι να πληρώσουν τις κυρώσεις
Πολλοί δυτικοί ψηφοφόροι δηλώνουν πρόθυμοι να πληρώσουν ακριβά αυτή τη στάση, με τους μισούς ή και περισσότερους (66% στη Δανία και 63% στη Βρετανία) να προκρίνουν τις κυρώσεις ακόμη και αν το κόστος ζωής ακριβύνει ελαφρώς. Αξίζει, ωστόσο να σημειωθεί ότι τα ποσοστά μειώνονται στην περίπτωση που η αύξηση του κόστους ζωής είναι μεγάλη, χωρίς ωστόσο η πτώση να ξεπερνά το 10%.
Σε στρατιωτικό επίπεδο, μεγάλα ποσοστά υποστηρίζουν τη νατοϊκή βοήθεια στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής εξοπλισμού, της παροχής μυστικών πληροφοριών και της εκπαίδευσης εκτός των συνόρων της χώρας. Επιπλέον, βλέπουν θετικά τον κυβερνοπόλεμο και τον πόλεμο της πληροφορίας σε βάρος της ρωσικής κυβέρνησης, αλλά ακόμη και την αποστολή στρατιωτικών συμβούλων στην Ουκρανία, με τον όρο ότι δεν θα εμπλακούν στις μάχες.
Η πλειοψηφία των πολιτών στις 10 χώρες του «πυρήνα» τάχθηκε επίσης υπέρ της λήψης μη βίαιων μέτρων «υβριδικού πολέμου», όπως η επίθεση στα ρωσικά ΜΜΕ με εναλλακτική πληροφόρηση. Όμως απουσιάζει η δυτική υποστήριξη (30% έως 40% στις περισσότερες χώρες και μόλις 20% στη Γερμανία) για την άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ στον πόλεμο.
«Παρά τον θόρυβο για τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας πυρηνικής καταστροφής εντός του έτους, πολλοί δυτικοί ψηφοφόροι δεν έχουν αλλάξει την άποψή τους ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να στηρίξει την ουκρανική πολεμική προσπάθεια», σχολίασε στον Guardian ο Ρότζερς ντε Βάαλ.
Δεν θέλουν συμβιβασμούς
Ίσως το πιο ενδιαφέρον, όμως, είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι δυτικοί συμμετέχοντες στην έρευνα δεν έδειξαν πρόθυμοι για μεγάλους (ή και για οποιουσδήποτε) συμβιβασμούς προς το Κρεμλίνο, προκειμένου να τελειώσει η σύγκρουση.
Η μελέτη ρώτησε τους συμμετέχοντες αν θα υποστήριζαν μια σειρά από υποχωρήσεις προς τη Μόσχα: την άρση των κυρώσεων, την αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικής επικράτειας, την ανεξαρτησία του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ και την εγγύηση ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, με αντάλλαγμα το τέλος του πολέμου και την συμφωνία ότι η Ρωσία θα παραιτηθεί των περισσότερων ή όλων των ουκρανικών της κτήσεων.
«Είναι εντυπωσιακό πόσο χαμηλά ήταν τα επίπεδα συμφωνίας σε οποιονδήποτε από αυτούς τους συμβιβασμούς – και το πόσο μικρό ρόλο έπαιζε το αν η Ρωσία θα παραιτούνταν μέρους ή του συνόλου της ουκρανικής επικράτειας που κατέχει αυτή τη στιγμή», παρατήρησε ο Ρότζερς ντς Βάαλ.
Μόλις το 13% των συμμετεχόντων από τη Γαλλία, για παράδειγμα, τάχθηκε υπέρ της αναγνώρισης της Κριμαίας ως ρωσικής επικράτειας σε περίπτωση που η Ρωσία δεν παραιτούνταν από κανένα κατεχόμενο έδαφος στην Ουκρανία, όμως η διαφορά ήταν ελάχιστη (17%) σε περίπτωση που παρέδιδε όλα τα εδάφη στο σύνολό τους. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τη Γερμανία ήταν 17% και 20%, για τη Σουηδία 10% και 13%, για την Ισπανία 16% και 18%, για την Πολωνία 11% και 12%, για τη Βρετανία 6% και 10% και για τις ΗΠΑ 13% και 15%.
Σε τρία ευρωπαϊκά κράτη το κλίμα αποδείχθηκε εντελώς διαφορετικό. Όταν ερωτήθηκαν αν το ΝΑΤΟ βοηθά υπερβολικά την Ουκρανία, μόλις το 7% των Δανών, των Πολωνών και των Βρετανών απάντησε θετικά. Όμως στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία, τα αντίστοιχα ποσοστά κυμάνθηκαν στο 22%, 23% και 31%.
Αρνητικοί στις κυρώσεις Έλληνες και Ούγγροι
Μόλις το 37% των Ελλήνων και το 32% των Ούγγρων υποστηρίζει τη διατήρηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας – περίπου οι μισοί σε σχέση με τους συμπολίτες τους στην υπόλοιπη Δύση – ενώ μόλις το 1/5 των Ελλήνων και των Ούγγρων υποστηρίζει την αποστολή βαρέως οπλισμού στην Ουκρανία σε σχέση με το 44% των Γάλλων, το 57% των Βρετανών και το 65% των Πολωνών. Οι Ιταλοί σε πολλές περιπτώσεις κινήθηκαν κάπου μεταξύ Ελλήνων, Ούγγρων και «πυρήνα».
Αντιστοίχως, Έλληνες, Ούγγροι και Ιταλοί εμφανίστηκαν πιο πρόθυμοι να δεχτούν υποχωρήσεις προς τη Ρωσία. Για παράδειγμα, το 31% των Ελλήνων, το 28% των Ούγγρων και το 23% των Ιταλών τάχθηκαν υπέρ της αναγνώρισης της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία ακόμη και αν η Ρωσία δεν παρέδιδε κανένα από τα κατεχόμενα εδάφη, σε σχέση με το 8% των Δανών και το 6% των Βρετανών.
Εκτός της Δύσης (στη μελέτη συμμετείχαν πολίτες από τη Βραζιλία, το Μεξικό, την Τουρκία, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, την Ινδία, την Ιαπωνία, την Ινδονησία, την Ταϊλάνδη, την Κένυα, τη Νιγηρία και τη Νότια Αφρική), πολλά κράτη τάχθηκαν υπέρ της Ρωσίας.
Για παράδειγμα, μόλις το 35% των Τούρκων, των Αιγυπτίων, των Σαουδαράβων, των Ινδονήσιων και των Ταϊλανδών υποστηρίζουν τις κυρώσεις, ενώ μόλις το 1/3 των Τούρκων, των Αιγύπτιων και των Σαουδαράβων τάσσονται υπέρ της αποστολής βαρέως οπλισμού από το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία.
Ο πόλεμος της προπαγάνδας
Μόνο μια μικρή μειοψηφία των πολιτών και στις 25 χώρες που συμμετείχαν (από 3-6% στη Βρετανία και την Ισπανία μέχρι 22% στην Ινδία και 23% στη Σαουδική Αραβία) πιστεύουν ότι ο πλανήτης θα γίνει ένα πιο ασφαλές μέρος αν η Ρωσία πετύχει τους στόχους της στην Ουκρανία.
Στη Δύση, οι περισσότεροι συμμετέχοντες απέρριψαν το αφήγημα της Μόσχας γύρω από τα αίτια της εισβολής στην Ουκρανία και δείχνουν να αποδέχονται σε μεγάλο βαθμό την άποψη της συμμαχίας για τα κίνητρα πίσω από τον πόλεμο.
Στις ίδιες 10 χώρες του δυτικού «πυρήνα», μόλις το 20% των πολιτών (που έπεσε στο 8% στην περίπτωση των Βρετανών) δήλωσαν ότι πιστεύουν τη θέση της Ρωσίας ότι η εισβολή είχε στόχο την προστασία των Ρωσόφωνων από τη γενοκτονία.
Αντιστοίχως χαμηλά ήταν τα ποσοστά που συμφωνούσαν με το άλλο ρωσικό επιχείρημα περί ναζισμού στην Ουκρανία, ενώ λίγο περισσότεροι (πάντως λιγότεροι από το 25%) πιστεύουν στον ισχυρισμό ότι η Δύση προσπάθησε να χρησιμοποιήσει την Ουκρανία ως προμαχώνα για να απειλήσει τη Ρωσία.
Μεταξύ των 10 χωρών του πυρήνα, επικρατεί η δυτική άποψη ότι η Ρωσία εισέβαλε επειδή ο Πούτιν δεν αντιμετωπίζει την Ουκρανία ως ανεξάρτητη χώρα, αλλά και εξαιτίας του ρωσικού ιμπεριαλισμού και της επιθυμίας για αποκατάσταση της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης, σε ποσοστά που κυμάνθηκαν μεταξύ 65% και 79%.
Και πάλι, όμως, Ελλάδα, Ουγγαρία και (σε μικρότερο βαθμό) Ιταλία αποτέλεσαν την εξαίρεση. Το 43% των Ελλήνων πιστεύει ότι η κυβέρνηση του Κιέβου απαρτιζόταν από νοσταλγούς των ναζί, ενώ το 41% των Ούγγρων θεωρεί ότι η Δύση ήθελε να απειλήσει τη Ρωσία μέσω της Ουκρανίας.
Αρκετές χώρες στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, κινήθηκαν σε αντίστοιχα ποσοστά. Ωστόσο, στο σύνολο των 25 χωρών επικράτησε με διαφορά η άποψη ότι βασική αιτία του πολέμου ήταν ο ρωσικός ιμπεριαλισμός.
Ποιος φταίει για τον πόλεμο;
Μια κρίσιμη ερώτηση αφορούσε το κατά πόσον η Ρωσία ή η Δύση φέρει τη μεγαλύτερη ευθύνη. Και εδώ, οι απαντήσεις ακολούθησαν αντίστοιχα μοτίβα, με ισχυρές πλειοψηφίες στις 10 χώρες του δυτικού πυρήνα (έως και 78% στη Σουηδία, τη Βρετανία και τη Δανία) να κατηγορούν τη Ρωσία και πολύ χαμηλούς αριθμούς (4% στην Πολωνία, 6% στην Ισπανία και 7% στη Γαλλία) να επιρρίπτουν ευθύνες στη Δύση.
Στην Ελλάδα και την Ουγγαρία, όμως, μόλις το 37% και το 35% αντιστοίχως δήλωσε ότι η Ρωσία φέρει μεγαλύτερες ευθύνες – παρόλο που και πάλι, τα ποσοστά που κατηγορούν περισσότερο τη Δύση είναι μικρότερα.
Εκτός της Δύσης, οι αριθμοί εκείνων που κατηγορούν τη Ρωσία για το ξέσπασμα του πολέμου είναι επίσης χαμηλότεροι: 23% στην Αίγυπτο, 26% στην Τουρκία, 34% στην Ταϊλάνδη και 44% στη Νιγηρία.
Ωστόσο, στο σύνολο των 25 κρατών μόνο στη Σαουδική Αραβία, την Ινδία και την Ινδονησία τα ποσοστά εκείνων που επιρρίπτουν τις ευθύνες στη Δύση (24%, 28% και 26%) ήταν μεγαλύτερα από εκείνων που κατηγορούν τη Ρωσία (23%, 27% και 15%).
Πηγή: Guardian
