Τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένας βομβαρδισμός από τηλεφωνήματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με δελεαστικές προτάσεις να εγκαταλείψουμε τη ΔΕΗ και να πάμε σε άλλους παρόχους, που υπόσχονταν μειώσεις ρεύματος, επιταγές με 100ευρα, και άλλα δελεαστικά.
Όπως ήταν φυσικό πολλοί από εμάς υπέκυψαν στο δέλεαρ και άλλαξαν προμηθευτή ρεύματος.
Και αρχικά ήταν όλα ωραία και καλά. Πήραμε τα δώρα, και λογαριασμούς αισθητά μειωμένους.
Λίγο όμως πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι εταιρείες άλλαξαν το «κόλπο» και ξαφνικά οι λογαριασμοί έμοιαζαν με βόμβες. Και στους μεν Ουκρανούς έπεφταν στα κεφάλια, σε μας όμως έσκαζαν στα χέρια.
Από λογαριασμό 200 ευρώ, έφτανε να πληρώνουμε 1200, για λόγους ανεξήγητους, με μία πρόσθετη χρέωση που έφερε το όνομα «ρήτρα αναπροσαρμογής».
Αρχικά είπαμε ότι την πατήσαμε σαν αγράμματοι, μας παίρνουν πίσω όσα μας είχαν περικόψει από τους προηγούμενους λογαριασμούς. Θα τα δώσουμε τι να κάνουμε; Όμως το κακό συνεχίστηκε. Η ρήτρα εκεί…
Το ερώτημα είναι πως μπορεί να επιβάλλεται ένας φόρος χωρίς να ενημερωθεί ο καταναλωτής. Και πως λειτούργησαν οι εταιρείες παρόχων και η ΔΕΗ.
Όπως διαφάνηκε, καθώς αυξήθηκε κατά πολύ η τιμή αγοράς της ενέργειας, άλλαξαν , και μάλιστα κρυφά, τους όρους στα συμβόλαια με ρήτρα σταθερής τιμής του ρεύματος.
Πώς το έκαναν; Με μια ειδοποίηση στα ψιλά γράμματα μέσα στον λογαριασμό του ρεύματος, εκεί που δεν τα διαβάζει κανένας, ενημερώνοντας ότι ένας όρος του συμβολαίου πολύ σημαντικός όπως είναι η τιμή, αλλάζει μονομερώς. Αυτό δεν το πήραμε είδηση ως καταναλωτές παρά μόνον αργά, όταν ήρθε ο αυξημένος λογαριασμός.
Θα πείτε μονοπώλιο είναι και έτσι λειτουργεί.
Όμως όταν μας έταζαν λαγούς με πετραχήλια, για να μας κάνουν πελάτες τους, μας έλεγαν ότι είναι καλύτεροι από τη ΔΕΗ και σε καμία περίπτωση δεν έχουν την ίδια πολιτική.
Την πρώτη φορά παρά την έκπληξη τον πληρώσαμε. Άλλοι αλλάξαμε παρόχους θυμωμένοι, φευ όμως το κακό δεν σταμάτησε.
Και ο επόμενος λογαριασμός είχε την περίφημη ρήτρα. Τότε αρχίσαμε να αναρωτιόμαστε.
Τι φόρος είναι αυτός και πως επιβάλλεται;
Ακόμα και η 10η των Οθωμανών είχε κάποια λογική, επιβαλλόταν στο 10% επί των εσόδων. Εδώ το ποσοστό επί της αξίας του ρεύματος φτάνει το 80%.
Όπως μας εξηγούν η αύξηση των τιμών τιμολογίων οφείλεται στους παρακάτω λόγους:
- Στην απότομη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου
- Στην εκτίναξη των τιμών εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα σε όλη την Ευρώπη
- Στο χρηματιστήριο των ρύπων, δηλαδή στο γεγονός ότι όποιος μολύνει πληρώνει περισσότερο
- Στο γεγονός ότι ο κρύο έφερε μαζί του μεγάλη ζήτηση σε ρεύμα και άρα υψηλές τιμές χονδρεμπορικής αγοράς
Οι αυξήσεις αυτές πλήττουν κυρίως τα πιο αδύνατα κοινωνικά νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία.
Τι μπορούμε να κάνουμε; Όπως ενημερώνει ο Συνήγορος Καταναλωτή , έχουμε δικαίωμα να μην πληρώσουμε την αυξημένη τιμή, να καταγγείλουμε την εταιρεία που το έκανε και να κάνουμε σύμβαση με μια άλλη εταιρία.
Υπάρχουν αποφάσεις του Συνηγόρου του Καταναλωτή που δικαίωσαν τους καταναλωτές και οι εταιρίες-πάροχοι πήραν πίσω αυτές τις αποφάσεις.
Υπάρχει απόφαση της ΡΑΕ του 2021, που είναι ευρωπαϊκή νομοθεσία και πρέπει να εφαρμοστεί.
Ακόμα για τους καταναλωτές που έχουν το Κοινωνικό Τιμολόγιο, η επιβολή Ρήτρας Αναπροσαρμογής έγινε χωρίς να δικαιούνται οι εταιρίες να κάνουν κάτι τέτοιο.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας επισημαίνει ότι έχει δοθεί ξεκάθαρη εντολή στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να παρακολουθεί την εμπορική πρακτική των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, εάν περνούν τις επιδοτήσεις και για το κατά πόσο υπάρχουν υπερκέρδη αυτών των επιχειρήσεων, ώστε αυτά να αξιοποιηθούν προς όφελος των πολιτών» .
Ολες αυτές οι εξηγήσεις είναι μακριά από το πρόβλημα. Κανένας καταναλωτής δεν πρόκειται να προσφύγει στα δικαστήρια για δικαίωση, ούτε είναι σε θέση να ελέγξει τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας. Περιμένει από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του υπουργείου να το πράξουν. Αλλά κυρίως να επαναφέρουν τις τιμές αν όχι στις πριν από τον πόλεμο , τουλάχιστον σε ένα λογικό πλαίσιο που να είναι εφικτή η αποπληρωμή τους.
Γιατί ούτε στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις συμφέρει η μη πληρωμή της κατανάλωσης ρεύματος, αλλά ούτε και στους παρόχους ενέργειας.
Οι απλήρωτοι λογαριασμοί σε άλλες εποχές όχι και τόσο μακρινές, κόντεψαν να τινάξουν στον αέρα τη ΔΕΗ που είναι κολοσσός. Ας σκεφτούν πόσους λογαριασμούς αντέχουν να σκάσουν στα χέρια τους. Ας μετρήσουν πόσοι πάροχοι θα μείνουν στην αγορά με αυτά τα τιμολόγια και ας το σταθμίσουν.
Στην περίοδο της τουρκοκρατίας επιβαλλόταν χαράτσι, αλλά δεν ήταν πάντα σίγουρη η είσπραξή του…παρά την ανάλγητη συμπεριφορά των χαρατζίδων.
Μ. Κορομήλη
