Τις επόμενες 2-3 εβδομάδες εκτιμάται ότι θα κάνουν την εμφάνισή τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ τα νέα καρτελάκια της «Μόνιμης Μείωσης Τιμής», ενώ η ακρίβεια «τρέχει» με ρυθμό 10-10,5% και ο όγκος πωλήσεων καταγράφει από την αρχή του χρόνου μείωση της τάξης 2,5-3% παρά την τουριστική «ένεση».
Εάν θα υπάρξει «συνωστισμός» από καρτελάκια, δηλαδή το αν και το πόσοι προμηθευτές και εισαγωγείς θα πειστούν να μειώσουν τις τιμές κατ’ ελάχιστον 5% και μίνιμουμ για ένα εξάμηνο, πέρα από τις προωθητικές ενέργειες που ήδη διενεργούν στα ράφια των σούπερ μάρκετ, μένει να φανεί στην πράξη, αν και η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης είναι αισιόδοξη ότι θα διατίθεται μέσω της πρωτοβουλίας τουλάχιστον ένα προϊόν από όλες τις βασικές κατηγορίες, όπως αποτυπώνονται στο «καλάθι του νοικοκυριού».
Όσον αφορά τη θετική επίπτωση που μπορεί να έχει αυτό το μέτρο στον πληθωρισμό, δεν υπάρχει μετρήσιμος στόχος από την πλευρά του υπουργείου, αν και όλα δείχνουν ότι οι πραγματικές μειώσεις τιμών μεταφέρονται για το 2024. «Από το 2024 το ποσοστό του πληθωρισμού στα τρόφιμα μπορεί να είναι μονοψήφιο» σημείωσε πρόσφατα ο Νίκος Λαβίδας, επικεφαλής της ΑΒ Βασιλόπουλος, ελληνικής θυγατρικής του ομίλου Ahold Delhaize.
Μεμονωμένες κινήσεις
Με βάση πληροφορίες από την αγορά, κάποιοι μεγάλοι παραγωγοί και οι εισαγωγείς συσκευασμένων τροφίμων, καθώς τα ευαλλοίωτα τρόφιμα έχουν καθημερινές τιμές, αλλά και ορισμένοι από τους προμηθευτές ειδών καθημερινής ανάγκης, όπως χαρτικά, καθαριστικά, προϊόντα προσωπικής φροντίδας, είδη για την φροντίδα του σπιτιού κ.ά. εξετάζουν την πιθανότητα να μειώσουν τις τιμές σε περιορισμένο αριθμό κωδικών.
Από την άλλη όμως, ιδιοκτήτες και στελέχη εταιρειών παραγωγής βασικών αγαθών, όπως ρύζι, αλλαντικά, όσπρια, ελαιόλαδο, δημητριακά, τυριά κ.λπ. υποστηρίζουν ότι με τους συντελεστές παραγωγής σταθερά σε υψηλά επίπεδα και την αγορά να παρουσιάζει έντονη μεταβλητότητα, η δέσμευση για μειώσεις στους τιμοκαταλόγους για τόσο μεγάλο διάστημα δεν είναι εφικτή.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, για τα «οφέλη» του όχι και τόσο διακριτικού σήματος, μέσω του οποίου οι καταναλωτές θα πληροφορούνται για τη «Μόνιμη Μείωση Τιμής», οι επιχειρήσεις παραγωγής ή χονδρικής εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων έχουν δύο μήνες να αποφασίσουν, έως το τέλος Νοεμβρίου, με την πρωτοβουλία να βρίσκεται σε ισχύ έως τις 31 Μαΐου του 2024.
Με περίτεχνη διατύπωση ώστε να καλύπτονται τα περισσότερα ενδεχόμενα, η σχετική τροπολογία του υπουργείου Ανάπτυξης για τη μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ αλλά και άλλων δύο μέτρων, με σκοπό να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια στην αγορά, αναμένεται να ψηφιστεί στη Βουλή σήμερα, εκτός απροόπτου.
Τι αφορούν τα μέτρα
Πιο αναλυτικά η τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου για την «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2121 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 όσον αφορά στις διασυνοριακές μετατροπές, συγχωνεύσεις και διασπάσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών)» προβλέπει τρεις ρυθμίσεις:
– την υποχρέωση ανακοίνωσης των ανατιμήσεων προϊόντων από τα σούπερ μάρκετ,
– την επισήμανση προϊόντων με δέσμευση μείωσης τιμής στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Μόνιμη Μείωση Τιμής» και
– την δημοσιοποίηση των τιμών φρούτων και λαχανικών.
Στην περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, το πρόστιμο θα είναι 50.000 ευρώ για κάθε απόκρυψη στοιχείων.
Συγκεκριμένα η τροπολογία προβλέπει ότι τα σούπερ μάρκετ με κύκλο εργασιών άνω των 90 εκατ. ευρώ υποχρεούνται να ανακοινώνουν στο Υπουργείο Ανάπτυξης οποιαδήποτε αύξηση τιμής από προμηθευτή καταναλωτικών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση ή εκείνων που παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση και στόχος του μέτρου είναι η παρακολούθηση της εξέλιξης των τιμών χονδρικής πώλησης των προϊόντων για τον έγκαιρο σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών αντιμετώπισης των ατελειών της αγοράς.
Στην περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, το πρόστιμο θα είναι 50.000 ευρώ για κάθε απόκρυψη στοιχείων.
Επίσης τα σούπερ μάρκετ θα πρέπει να ενημερώνουν για τις ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων και το υπουργείο Ανάπτυξης θα ανακοινώνει τις ενδεικτικές τιμές στους καταναλωτές, μέσω των ιστοτόπων του υπουργείου Ανάπτυξης και της γενικής γραμματείας Εμπορίου, καθώς και του e-katanalotis.
Για τους παραβάτες το πρόστιμο θα είναι 20.000 ευρώ, εκτός αν η παράλειψη της ανακοίνωσης τιμών οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας ή αντικειμενικούς λόγους τεχνικής αδυναμίας.
Επιπλέον, θεσμοθετείται η σήμανση προϊόντων με δέσμευση μείωσης τιμής. Σε αυτή την περίπτωση οι επιχειρήσεις, οι βιομηχανίες και οι χονδρέμποροι καταναλωτικών προϊόντων θα μπορούν να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» εφόσον μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2023, στείλουν έγγραφη δέσμευση προς το υπουργείο Ανάπτυξης για μείωση τιμών, τουλάχιστον 5% – εξαιρουμένων των προωθητικών ενεργειών – για τους επόμενους έξι μήνες.
Η δέσμευση των επιχειρήσεων για την «Μόνιμη Μείωση Τιμής» περιλαμβάνει: τον μοναδικό κωδικό (“barcode”), την επωνυμία, το είδος και το περιεχόμενο του προϊόντος, ανά μονάδα μέτρησης, την αντισυμβαλλόμενη επιχείρηση και τη δέσμευση για τη μείωση της τιμής πώλησης.
Τα προϊόντα που θα συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, θα φέρουν ετικέτα με ευκρινές ειδικό σήμα στο ράφι ενώ οι επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ θα είναι υποχρεωμένες να μεταφέρουν πλήρως τις μειωμένες τιμές πώλησης των προμηθευτών τους στον τελικό καταναλωτή. Σε περίπτωση μη τήρησης της έγγραφης δέσμευσης το πρόστιμο θα ανέρχεται στις 50.000 ευρώ ανά κωδικό προϊόντος.
Η χρήση του ειδικού σήματος, από σούπερ μάρκετ σε προϊόντα που δεν συμμετέχουν στην πρωτοβουλία θα τιμωρείται με πρόστιμο 2.000 ευρώ ανά κατάστημα και ανά κωδικό προϊόντος.
