Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη «Συνθήκη της Λωζάνης», οι «Φίλοι Μουσείου Πόλης Κατερίνης ΑΜΚΕ» σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας και τον ΟΠΠΑΠ του Δήμου Κατερίνης διοργανώνουν επιστημονικό συνέδριο με αντικείμενο την ιστορία και τη μνήμη των προσφυγικών πληθυσμών που μετακινήθηκαν υποχρεωτικά ή εθελούσια στην περιοχή της Πιερίας.
Σκοπός του συνεδρίου είναι να αναδείξει διαφορετικές πτυχές του προσφυγικού ζητήματος, το οποίο απασχόλησε και απασχολεί ακόμη την ελληνική κοινωνία και την επιστημονική έρευνα. Για το συγκεκριμένο θέμα έχουν αφιερωθεί πολλές μελέτες, συνέδρια και ημερίδες σε όλη τη χώρα ήδη από την περασμένη χρονιά, ωστόσο στην Πιερία η έρευνα αλλά και η σχετική βιβλιογραφία δεν έχουν επιδείξει σημαντικά αποτελέσματα. Ακόμη περισσότερο, δεν έχει ασχοληθεί με το συγκεκριμένο ζήτημα καμία επιστημονική εκδήλωση πέρα από μεμονωμένες ομιλίες και αφιερώματα γενικού ενδιαφέροντος για τη Μικρασιατική Καταστροφή ή τη Γενοκτονία των Ελλήνων του μικρασιατικού χώρου.
Ως εκ τούτου, μέσα από το συνέδριο επιχειρείται να καλυφθεί μια ιστοριογραφική ανάγκη που θα προσφέρει γνώσεις και κίνητρα για περισσότερη εμβάθυνση σε ένα κρίσιμο ζήτημα για την Πιερία, καθώς υποδέχτηκε τόσο μετά το 1923, όσο και πρόσφατα, μετά το 2015, μεγάλους αριθμούς προσφύγων.
Διαδικασία υποβολής προτάσεων
Οι προτάσεις που θα υποβληθούν να απευθύνονται στην Οργανωτική και Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου και να αποστέλλονται ηλεκτρονικά στη διεύθυνση frimuseokat@gmail.com με τη θεματική επισήμανση «Πρόταση εισήγησης για το συνέδριο Πρόσφυγες στην Πιερία: Ένας αιώνας μνήμης».
Καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προτάσεων ορίζεται η 31η Οκτωβρίου 2023.
Στην πρόταση να περιλαμβάνονται:
- Ο τίτλος και η περίληψη της ανακοίνωσης (έως 300 λέξεις)
- Σύντομο βιογραφικό σημείωμα και στοιχεία επικοινωνίας του συγγραφέα με περιγραφή της τρέχουσας ιδιότητας
Η πρόσκληση απευθύνεται σε ερευνήτριες και ερευνητές από διαφορετικά πεδία, ανεξάρτητα από την ακαδημαϊκή ή όχι προέλευσή τους.
Η τελική επιλογή των ανακοινώσεων που θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα του Συνεδρίου θα γνωστοποιηθεί σε όλους τους συμμετέχοντες με e-mail το αργότερο έως τις 15 Νοεμβρίου 2023.
Στόχος της Οργανωτικής και Επιστημονικής Επιτροπής είναι η έκδοση των Πρακτικών του Συνεδρίου, ώστε να αποτελέσει σημαντική βιβλιογραφική παρακαταθήκη για την τοπική ιστορία της Πιερίας.
Η οργανωτική επιτροπή προσφέρεται να συνεπικουρήσει τις συμμετέχουσες και τους συμμετέχοντες στην εύρεση δωματίων στην Κατερίνη.
Ενδεικτική θεματολογία του συνεδρίου: «Πρόσφυγες στην Πιερία:Ένας αιώνας μνήμης»
1. ΙΣΤΟΡΙΑ
- Πώς φτάσαμε στην προσφυγιά. Το προσφυγικό ζήτημα στο πλαίσιο της εθνικής και της διεθνούς του διάστασης
- Η εκλογική συμπεριφορά και η πολιτική εκπροσώπηση των προσφύγων
- Οι πρόσφυγες της Πιερίας στη δίνη του πολέμου. Η κρίσιμη δεκαετία του ‘40
2. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
- Σωματειακή οργάνωση, πολιτιστική δραστηριότητα και διαχείριση της πολιτισμικής κληρονομιάς των προσφύγων (μουσεία και λαογραφικές συλλογές, χορός, τραγούδι, θέατρο, παραστατικές τέχνες, αθλητισμός και διασκέδαση, γαστρονομία και διατροφή)
- Οι πρόσφυγες στη λογοτεχνία
3. ΜΝΗΜΗ
- Οι πρόσφυγες στην τοπική και τη δημόσια ιστορία της Πιερίας: Όψεις της προσφυγικής εγκατάστασης μέσα από τα αρχεία και τη βιβλιογραφία. Εκδόσεις (Νίκη χωρίς ρομφαία κλπ), εφημερίδες (Ρωμανία κλπ), περιοδικά, μνημεία, οδόνυμα, επέτειοι, δημόσιες εκδηλώσεις
- Πρόσφυγες και προφορική ιστορία: Η μεταβίβαση της προσφυγικής μνήμης
4. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Η συμβολή των προσφύγων στην τοπική οικονομία και κοινωνία
- Οι πρόσφυγες και ο καπνός. Καπνοκαλλιέργεια, καπναποθήκες και Καπνικός Σταθμός
5. ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
- Η εγκατάσταση των προσφύγων στην Πιερία: Οι διαδρομές των προσφύγων, η ανθρωπογεωγραφία της εγκατάστασης, το νομοθετικό πλαίσιο, ο ρόλος της Ε.Α.Π, τόποι εγκατάστασης και συνοικισμοί
- Η αρχιτεκτονική των τόπων εγκατάστασης των προσφύγων στην Πιερία. Οικιστικές ιδιαιτερότητες και κτιριακός σχεδιασμός
6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ
- Πρόσφυγες και γηγενείς
- Ταξικοί διαχωρισμοί και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των προσφύγων
- Η κινητικότητα των προσφύγων στην εκπαίδευση, την εργασία, την κοινωνία
- Προσφυγικές θρησκευτικές ομάδες στην Πιερία
- Η έμφυλη διάσταση του προσφυγικού. Συγκρότηση και επιτέλεση της γυναικείας προσφυγικής ταυτότητας
7. ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
- Μουσουλμάνοι πρόσφυγες από την Πιερία στην Τουρκία και Μπεχτασίδες από την Κατερίνη στην Αλβανία- Η αντίστροφη πορεία
- Πρόσφυγες της τελευταίας δεκαετίας στην Πιερία. Ιστορικό πλαίσιο, υποδοχή, εγκατάσταση, μετακίνηση
Παράλληλες εκδηλώσεις
Παράλληλες εκθεσιακές και καλλιτεχνικές δράσεις (έκθεση τεκμηρίων, installations, performancesκ.ά) εμπνευσμένες από το ίδιο θέμα: «Πρόσφυγες στην Πιερία: Ένας αιώνας μνήμης», στο χώρο της πρώην Αστικής Σχολής Αικατερίνης.
Η Επιστημονική και Οργανωτική Επιτροπή
- Δορδανάς Στράτος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
- Χατζηκυριακίδης Κυριάκος, Επίκουρος Καθηγητής Έδρας Ποντιακών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
- Κυριακίδης Θεοδόσης, Διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας Α.Π.Θ, Επιστημονικός Συνεργάτης Έδρας Ποντιακών Σπουδών
- Αγτζίδης Βλάσης, Διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας Α.Π.Θ
- Γραίκος Νίκος, Διδάκτορας Ιστορίας Τέχνης Α.Π.Θ, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
- Παπαγεωργίου Πάρις, Διδάκτορας Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ, Καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης
- Χρυσοχοΐδου Μαρία, Προϊσταμένη Γ.Α.Κ – Τμήμα Γ.Α.Κ Ν.Πιερίας, μέλος Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Κάλφας Αντώνης, Φιλόλογος – Συγγραφέας, Ιδρυτικό μέλος Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Ελευθεριάδου Σοφία, Φιλόλογος – Δ/ντρια Σχολικής Μονάδας, Ιδρυτικό μέλος Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Κώρης Πέτρος, Υποψήφιος Διδάκτορας Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας Α.Π.Θ, μέλος Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Μανιάτη Βίκη, Αρχιτέκτων, Μέλος Διαχ/κής Επιτροπής Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Παρασκευαΐδου Σταυρούλα, Μηχανικός Τ.Ε, Μέλος Διαχ/κής Επιτροπής Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Σιβρής Περικλής, Εκπαιδευτικός, Απόφοιτος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών, Ιδρυτικό μέλος Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
- Ποικιλίδης Γιάννης, Ερευνητής Τοπικής Ιστορίας, Μέλος Διαχ/κής Επιτροπής Φ.Μ.Π.Κ ΑΜΚΕ
