Για την ανακοπή της «βουτιάς» και την διάσωση του κλάδου της οστρακοκαλλιέργειας στη χώρα μας, που προσφέρει σημαντικά στις τοπικές κοινωνίες όπου ασκείται, αλλά και στην ελληνική οικονομία, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς έχουν «πατήσει γκάζι», προκειμένου να ληφθούν «χθες» μέτρα και να γίνουν εκείνες οι ενέργειες που θα τον βάλουν και πάλι σε ανοδικά πορεία.
Όλα τα προαναφερόμενα προκύπτουν από τη σημερινή ημερίδα, που διοργανώθηκε για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά και φέτος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας -Θράκης με τη συνδρομή του Δήμου Δέλτα και έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο των Ν. Μαλγάρων, με θέμα «Οι Προοπτικές ανάπτυξης της οστρακοκαλλιέργειας στη Βόρεια Ελλάδα».
Για τα βήματα προς τα εμπρός, που επιτυγχάνονται χρόνο με το χρόνο στη διάρκεια των τεσσάρων ετών που διοργανώνονται οι εκδηλώσεις για την οστρακοκαλλιέργεια στα Ν. Μάλγαρα, μίλησε ο γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, Δρ. Ιωάννης Σάββας, τονίζοντας το γεγονός ότι σε κάθε διοργάνωση, επιστήμονες, πολιτικοί, διοίκηση, παραγωγοί και επιχειρηματίες «ενώνουμε τις δυνάμεις και τις γνώσεις μας και επικεντρωνόμαστε στη μυδοκαλλιέργεια, ψάχνοντας τους τρόπους, τα μέτρα και τις λύσεις εκείνες που όχι μόνο να οδηγήσουν στη διάσωσή της μέσω της κλιματικής κρίσης, αλλά θα τη βάλουν και πάλι σε έντονα ανοδική πορεία».
Όπως σημείωσε, «κανένας από εμάς δεν παραγνωρίζει τα προβλήματα που υπάρχουν λόγω της κλιματικής κρίσης, είναι πράγματι πολύ σοβαρές οι απώλειες του κλάδου» και πρόσθεσε ότι «την ίδια στιγμή, υπάρχουν και φυσικοί εχθροί που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα, όπως τα σαλάχια και οι χελώνες, θαλάσσια είδη που… συμμετέχουν στην απομείωση της μυδοκαλλιέργειας».
Λέγοντας ότι από την περσινή διοργάνωση έχουν υπάρξει ήδη εξελίξεις στο θέμα της μυδοκαλλιέργειας και σημειώνοντας ότι «σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ήμασταν σήμερα εδώ», ο κ. Σάββας υπογράμμισε ότι «είμαστε ένα βήμα πριν την έγκριση της Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), με τη μελέτη να βρίσκεται προς έγκριση. Έχουν ήδη προχωρήσει κάποιες αδειοδοτήσεις για οστρακοκαλλιέργεια (στρείδια)- που θα μπορέσει να αποτελέσει μια εναλλακτική για κάποιους μυδοκαλλιεργητές- και είμαστε στην αφετηρία προκήρυξης για την αποξήλωση των πασαλωτών σε κάποιες περιοχές, που αποτελούν ένα όνιδος για την περιοχή».
Παραδεχόμενη ότι οι προκλήσεις για τον κλάδο της οστρακοκαλλιέργειας και μέσω της κλιματικής κρίσης είναι πολλές, η δήμαρχος Δέλτα, Γερακίνα Μπισμπινά, επικεφαλής του δικτύου Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) Θερμαϊκού είπε χαρακτηριστικά «μετά από χρόνια στασιμότητας, βρισκόμαστε πλέον σε τροχιά προόδου».
Επισημαίνοντας ότι η θεσμοθέτηση ΠΟΑΥ είναι σήμερα πιο επιτακτική από ποτέ, γνωστοποίησε ότι «πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να υποβάλουμε τις τελικές μελέτες στο ΥΠΑΑΤ για τη ποσειδωνία- ολοκληρώθηκε η μελέτη-, γεγονός που μας φέρνει πιο κοντά στη βιώσιμη διαχείριση των υδατοκαλλιεργειών και τη δημιουργία ενός σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος για τους επαγγελματίες του κλάδου».
Ο στόχος είναι η εξασφάλιση ότι η οστρακοκαλλιέργεια θα συνεχίσει να αποτελεί μοχλό ανάπτυξης για την περιοχή, προστατεύοντας το περιβάλλον και υποστηρίζοντας τους ανθρώπους που τη διατηρούν ζωντανή, όπως είπε.
Μεταξύ άλλων, στην τοποθέτησή της ανέφερε ότι οι πρόσφατες καταστροφές που υπέστησαν οι μυδοκαλλιεργητές λόγω της κλιματικής κρίσης είναι μια «επώδυνη» υπενθύμιση των όσων πρέπει άμεσα να γίνουν και συντονισμένα μέσα σε ένα οργανωμένο πλαίσιο και επισήμανε ότι «η απώλεια φέτος μεγάλου μέρους της παραγωγής των μυδοκαλλιεργητών από μαζικούς θανάτους μυδιών, συμπεριλαμβανομένου και του γίνου, αλλά και οι αλλαγές στις περιβαλλοντικές συνθήκες, αναδεικνύουν την ευθραυστότητα του κλάδου και την ανάγκη για στήριξη από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς».
«Είμαι από την περιοχή και καταλαβαίνω πλήρως την αγωνία και τα προβλήματα, μέσα σε αυτά έχω μεγαλώσει αφού ήταν το κεντρικό θέμα συζήτησης στο σπίτι μου», επισήμανε ο συντονιστής πρωθυπουργικού γραφείου στη Θεσσαλονίκη, Γιάννης Παπαγεωργίου, διαβεβαιώνοντας ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση «δίνουμε έμφαση στο να είμαστε δίπλα στους πολίτες και σε κάθε κλάδο». Αναγνωρίζοντας ότι «προφανώς δεν είναι όλα ρόδινα και υπάρχουν προβλήματα λόγω της κλιματικής κρίσης, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τους αριθμούς και τα νούμερα», ο κ. Παπαγεωργίου κάλεσε σε συνέχιση της ενότητας όλων των εμπλεκομένων, ώστε «να συζητάμε και να βρίσκουμε τις λύσεις, ώστε να προχωράμε μπροστά».
Τη στήριξή τους στους μυδοκαλλιεργητές και στα θέματα/προβλήματα που αντιμετωπίζουν, εξέφρασαν από το βήμα της εκδήλωσης ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, Γιώργος Κεφαλάς και ο αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Γιουτίκας.
Πιο κοντά από ποτέ ο Οστρακογεννητικός Σταθμός
«Απογοητευτική» και «άσχημη» χαρακτήρισε την σημερινή κατάσταση της μυδοκαλλιέργειας στην Ελλάδα ο ομότιμος καθηγητής στο Εργαστήριο Φυσιολογίας Ζώων του τμήματος Βιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Βασίλης Μιχαηλίδης, μέλος της επιστημονικής επιτροπής που συστάθηκε για τη λήψη μέτρων μετρίασης των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης που επηρεάζουν καθοριστικά και …καταστροφικά τον κλάδο.
«Το θέμα είναι τι κάνουμε από εδώ και πέρα γιατί να διαπιστώνουμε ότι έγινε είναι το εύκολο πράγμα, το δύσκολο είναι η λήψη μέτρων ώστε να αντιμετωπίζονται οι προκλήσεις που παρουσιάζονται και είναι περισσότερο από εμφανείς», επισήμανε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και πρόσθεσε εμφατικά ότι η αντιμετώπιση των προκλήσεων βασίζεται στη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των των επιστημονικής κοινότητας, των μυδοκαλλιεργητών και της πολιτείας.
Οπως αποκάλυψε ο κ. Μιχαηλίδης, στην χθεσινή συνεδρίαση της επιστημονικής επιτροπής, συζητήθηκαν ήδη τα πρώτα μέτρα που μπορούν άμεσα να «ανακουφίσουν» τον κλάδο, ενώ τέθηκαν σειρά άλλων, που πρέπει να ιεραρχηθούν.
«Μετά από τόσα χρόνια θα πρέπει επιτέλους να τοποθετηθεί μια μονάδα λήψης αβιοτικών στοιχείων, ώστε να είναι ενήμεροι οι μυδοκαλλιεργητές σε πραγματικό χρόνο για το πώς εξελίσσεται -μεταξύ άλλων-ένα φαινόμενο», τόνισε και πρόσθεσε ότι η τεχνολογία εξελίσσεται, «αυτή τη στιγμή μπορούμε να είμαστε στα γραφεία μας και να έχουμε μέσω της τηλεφωνικής μας συσκευής δεδομένα και άλλα στοιχεία, που θα οδηγήσουν στη μείωση του κόστους και στην προστασία της “επιχείρησής” μας», τόνισε.
Βέβαια, με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι πλέον «είμαστε πιο κοντά από ποτέ στο να λάβει σάρκα και οστά ο Οστρακογεννητικός Σταθμός, μια τράπεζα γόνου, που μεταξύ όλων των άλλων ωφελειών του, η λειτουργία του θα προάγει την έρευνα που τελικά είναι και αυτή που «θα μας φέρει μπροστά από τις εξελίξεις και θα πάψουμε πλέον να τρέχουμε να τις προλάβουμε», υπογράμμισε. ‘Αλλωστε, όπως πρόσθεσε «στις κρίσεις πρέπει να είσαι μπροστά και όχι να τρέχεις να τις προλάβεις και όπως λέει και ο σοφός λαός μας, του φρονίμου τα παιδιά μην πεινάσουν μαγειρεύουν».
Έτσι, λέγοντας ότι «όλοι δέχθηκαν την ανάγκη δημιουργίας του Οστρακογεννητικού Σταθμού», τόνισε ότι «για πρώτη φορά στα πολλά χρόνια που συζητάμε τη δημιουργία του, πλέον το έργο είναι ώριμο, το μόνο που απαιτούνται είναι η πολιτική βούληση και να βρθεί χρηματοδότηση».
Για την ανάγκη δημιουργία του προαναφερόμενου σταθμού, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι «η δημιουργία του θα είναι προς όφελος μιας μεγάλης κοινωνικής ομάδας που στηρίζει την τοπική και εθνική οικονομία και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που μετά από τόσα χρόνια, η ιδέα αυτή έχει ωριμάσει και συζητείται έντονα το πώς μπορεί να υλοποιηθεί, όχι μόνο μεταξύ των επιστημόνων, αλλά και στα γραφεία των πολιτικών».
«Η υφιστάμενη κατάσταση είναι απελπιστική και από 12.000-13.000 τόνους που παράγουμε ετησίως κατά μέσο όρο, το 2025 δεν θα έχουμε ντόπια μύδια πάνω από το 10% ήτοι 1.500-2.000 τόνους», επισήμανε ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Μυδοκαλλιεργητών Μακρυγιάλλου Πιερίας, Αναστάσιος Δραγάνης, προσθέτοντας ότι «το ενθαρρυντικό για το 2026 είναι ότι εμφανίστηκε γόνος στην Πιερία, ο οποίος θα γίνει παραγωγή από ντόπια μύδια και με τις μάνες που φέραμε από το εξωτερικό», τόνισε.
Ζητώντας από την ελληνική πολιτεία να «φροντίσει» με μεγαλύτερη επιμέλεια και ένταση τους μυδοκαλλιεργητές, ανέφερε ότι στην Ημαθία η καταστροφή είναι στο 100%, στη Θεσσαλονίκη οι 15-17 μονάδες έχουν το ίδιο πρόβλημα, ενώ στη Χαλάστρα, «κανείς δεν ξέρει τι γίνεται μόνο ο Θεός», πρόσθεσε.
Συνολικά στη Βόρεια Ελλάδα ανέρχονται σε περί τις 1.000 οι οικογένειες που ζουν από τη μυδοκαλλιέργεια και αναγνωρίζοντας ότι όλα όσα γίνονται κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, σημείωσε ότι «τα μέτρα και όλα όσα εξαγγέλλονται ναι μεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά πρέπει να περάσουμε άμεσα στις πράξεις γιατί το “θα”, όσο να το σπέρνει κανείς δεν φυτρώνει».
Μυδοκαλλιεργητές σε Ανατολική Μακεδονία-Θράκη στρέφονται στα…στρείδια
«Η φετινή μυδοπαραγωγή είναι ελαχιστότατη» είπε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εκπρόσωπος του συνεταιρισμού τους, Νίκος Σταμούδης, λέγοντας ότι τα περί των 20 ατόμων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, καλλιεργούν περί τα 700 στρέμματα, κατανεμημένα στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας και Ροδόπης.
«Μετά το 2020, η παραγωγή μας βαίνει συνεχώς μειούμενη και την τελευταία 5ετία έχουμε πτώση παραγωγής σε ποσοστό άνω του 80%», τόνισε ο ίδιος και πρόσθεσε ότι στον αντίποδα το κόστος παραγωγής έχει διπλασιαστεί.
Λέγοντας ότι ο κλάδος «χαροπαλεύει» και το 2025 προοιωνίζεται «μηδενικό, καθώς δεν έχουμε γόνο», ο κ. Σταμούδης γνωστοποίησε ότι ήδη οι μυδοκαλλιεργητές έχουν κάνει δοκιμές στα στρείδια, που είναι τριπλοειδή και δεν γεννούν, ενώ είναι εργαστηριακά. «Από τις δοκιμές που κάναμε στο έτος 2022-2023, είδαμε ότι πάνε πολύ καλά και μας λείπουν κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες σε ό,τι αφορά τη διαχείριση αλλά θα το λύσουμε και αυτό».
Εκφράζοντας την αποφασιστικότητά τους να αλλάξουν καλλιέργεια, αφού όπως λέει χαρακτηριστικά «θεωρούμε ότι πλέον δεν υπάρχει μέλλον στο μύδι», τόνισε «δεν είναι μόνο οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά πλέον έχουν να αντιμετωπίσομε και τους θηρευτές, όπως τις χελώνες καρέτα-καρέτα και τα σαλάχια, που είναι πληθυσμοί πολύ μεγάλοι και πλέον εμφανίζονται ολοένα και πιο συχνά».
Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι για τη στροφή τους στην καλλιέργεια στρειδιών δεν απαιτείται να προχωρήσουν στη δημιουργία νέων υποδομών και αποκάλυψε ότι εκτίμησή του αποτελεί ότι οι μυδοκαλλιεργητές της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης «εκτιμώ ότι από τον προσεχή Μάρτιο θα λεγόμαστε στρειδοκαλλιεργητές. Είναι μονόδρομος, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα άλλο».
Ελ. Αλ.
