Το 10ο κατά σειρά επεισόδιο που θα προβληθεί αυτή την Παρασκευή στις 19.00 το απόγευμα είναι αφιερωμένο στις πόλεις Βέροια – Νάουσα – Γιαννιτσά – Κατερίνη με τίτλο: «Από τη δίνη του αυτοπροσδιορισμού στη δυναμική της ενεργητικής παρουσίας» (https://fb.watch/ifQ-NYk_NY/).
Trailer:
Η ευρύτερη περιοχή της Ημαθίας υπήρξε τόπος υποδοχής και εγκατάστασης προσφύγων σε μεγάλη γεωγραφική έκταση τόσο εντός των μεγάλων πόλεων, όπως η Βέροια και η Νάουσα, όσο όμως κυρίως στα χωριά. Στο επεισόδιο γίνεται εκτενής αναφορά στα πολιτικοοικονομικά, πολιτιστικά, πληθυσμιακά χαρακτηριστικά της περιοχής, στην προσφυγική ανθρωπογεωγραφία, καθώς και στις συνθήκες εγκατάστασης και διαβίωσης τα πρώτα χρόνια.
Ειδικότερη αναφορά γίνεται στην περίπτωση της προσφυγικής εγκατάστασης στο Ροδοχώρι Ημαθίας. Επιπλέον, ενδεικτικό στην περιοχή είναι η δημιουργία από τους πρόσφυγες σημαντικών μνημονικών τόπων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επανίδρυση στην Καστανιά της Βέροιας του ιστορικού μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά και αντίστοιχα στο Ροδοχώρι της Νάουσας τους Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα. Σημαντική είναι και η συλλογή σπάνιων βιβλίων που αποθησαυρίζεται στη συλλογή της Ευξείνου Λέσχη Ποντίων Νάουσας.
Η σκληρή εργασία των προσφύγων μετάλλαξε όλη αυτή την περιοχή δημιουργώντας μια τεράστια καλλιεργήσιμη έκταση στην οποία παράγονται ετησίως χιλιάδες τόνοι αγροτικών προϊόντων. Παράλληλα θα αναδειχθεί ο κειμηλιακός πλούτος των προσφύγων καθώς και η κουζίνα των προσφύγων με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Στη συνέχεια περιγράφεται η προσφυγική εγκατάσταση στην Πέλλα, την Αριδαία, την Έδεσσα και τα Γιαννιτσά. Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι η προσφυγική εγκατάσταση διευκολύνθηκε από την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, η οποία αποξηράνθηκε μεταξύ των ετών 1927-1937.
Στο δεύτερο μέρος του επεισοδίου παρουσιάζεται η άφιξη και εγκατάσταση των προσφύγων στην ευρύτερη περιοχή της Πιερίας και ειδικά στην πόλη της Κατερίνης. Μια ιδιαιτερότητα της προσφυγικής εγκατάστασης στην Κατερίνη αποτελεί η εγκατάσταση των Ευαγγελικών από τη Μικρά Ασία και κυρίως τον Πόντο στο νεοϊδρυόμενο προσφυγικό συνοικισμό των Ευαγγελικών. Η μικροϊστορία της προσωπικής διαδρομής του ορφανού πρόσφυγα Εφραίμ Αρζόγλου που εγκαταστάθηκε στην Κατερίνη είναι η αφορμή για να παρακολουθήσουμε την πορεία και τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες με την άφιξη τους στην Ελλάδα αλλά και την προσωπική τους αναμέτρηση με το διαγενεακό τραύμα της γενοκτονίας και της προσφυγιάς.
Οι πρόσφυγες θα ενισχύσουν την οικονομική ζωή της πόλης εισάγοντας επαγγέλματα που ασκούσαν στις πατρίδες τους ενώ θα δημιουργήσουν και ένα μεγάλο αριθμό γεωργικών συνεταιρισμών. Τα φθηνά εργατικά χέρια των προσφύγων βοήθησαν από τη μια στην αύξηση της παραγωγής αλλά από την άλλη μεριά υπονόμευσαν τις εργασιακές σχέσεις με το ντόπιο στοιχείο και πυροδότησε τον ανταγωνισμό και την έχθρα μεταξύ τους.
Στο επεισόδιο μιλούν με τη σειρά που εμφανίζονται
Θεοδόσιος Κυριακίδης | Δρ. Ιστορίας – Συνεργάτης Έδρας ποντιακών σπουδών ΑΠΘ
Εμμανουήλ Ξυνάδας | Πρόεδρος Εταιρείας Μελετών Ιστορίας & Πολιτισμού Ημαθίας
Παναγιώτης Αμοιρόπουλος | Συνταξιούχος εκπαιδευτικός
Κωνσταντίνος Φωτιάδης | Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονία
Γεώργιος Τανιμανίδης | Πρόεδρος Ιδρύματος «Παναγία Σουμελά»
Χαράλαμπος Φανιάδης | Εθελοντής Εθνικής Βιβλιοθήκης Αργυρουπόλεως
Αγνή Κολιαδήμου | Δρ. Νεότερης & Σύγχρονης Ιστορίας
Ελένη Μαυροκεφαλίδου| Φιλόλογος – Απόγονος προσφύγων
Πάρις Παπαγεωργίου | Εκπαιδευτικός
Γιάννης Καζταρίδης | Φιλόλογος – π. Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πιερίας
Πολύμνια Αρζόγλου | Απόγονος προσφύγων
Οι συντελεστές της παραγωγής
Εκτέλεση παραγωγής: Gullwing
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Χατζημαλλής
Σενάριο: Θεοδόσιος Κυριακίδης
Δημοσιογραφική έρευνα: Βασίλης Λωλίδης
Διεύθυνση παραγωγής: Γιώργος Κάσδαγλης
Art Director: Παντελής Κάσδαγλης
Διεύθυνση φωτογραφίας – Colorist: Λευτέρης Κάσδαγλης
Εικονολήπτης: Γιώργος Λεοντάρης
Μοντάζ: Δημήτρης Χατζημαλλής
Πρωτότυπη μουσική: SocialProductions – Γιώργος Ξουλόγης
Motion Graphics: Θωμάς Δουκινίτσας
Λογιστική υποστήριξη: Γιώργος Θεοδωρίδης
