Εκατοντάδες σεισμικές δονήσεις ταρακουνούν την περιοχή των Κυκλάδων τις τελευταίες ημέρες. Οι σεισμοί, που μέχρι στιγμής δεν έχουν ξεπεράσει τα 4,9 Ρίχτερ, καταγράφονται στην περιοχή ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό.
Η επιστημονική κοινότητα βρίσκεται επί ποδός και παρακολουθεί στενά τη σεισμική ακολουθία. Από την πρώτη στιγμή ξεκαθάρισαν πως πρόκειται για τεκτονικούς σεισμούς και πως δεν έχουν καμία σχέση με το ηφαίστειο.
Ωστόσο, από τις 27 Ιανουαρίου που άρχισαν να σημειώνονται σεισμοί κοντά στη Σαντορίνη, αυτοί εντοπίστηκαν στον θαλάσσιο χώρο βορειοανατολικά της Σαντορίνης, σε μια περιοχή η οποία γειτνιάζει με το υποθαλάσσιο ηφαίστειο Κολούμπο.
Η ιστορία του Κολούμπο
Το ηφαίστειο έγινε γνωστό μετά από μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στις 27 Σεπτεμβρίου 1650.
Από τη λάβα σχηματίστηκε μικρή νησίδα, η οποία, όμως, εξαιτίας των θαλασσίων κυμάτων, γρήγορα κατέρρευσε σε ύφαλο. Από την κατάρρευση αυτή προκλήθηκε τσουνάμι, το οποίο προκάλεσε ζημιές μέχρι και σε απόσταση 150 χιλιομέτρων.
Από την έκρηξη σκοτώθηκαν περίπου 70 άτομα και πολλά ζώα.
Σήμερα το ύψος του ανέρχεται στα 280 μέτρα και βρίσκεται περίπου 18 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Ο κρατήρας του έχει διάμετρο περίπου 3 χιλιομέτρων και βάθος 512 μέτρων.
Τι συμβαίνει μέσα και γύρω από το ηφαίστειο;
«Στα 500 μέτρα έχουν βρεθεί με πολλές ωκεανογραφικές αποστολές, υδροθερμικά πεδία. Δηλαδή, καμινάδες που βγάζουν αέρια. Έχουμε δει την αναπνοή του ηφαιστείου», αναφέρει σήμερα η Εύη Νομικού, καθηγήτρια Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας.
«Αυτό το ηφαίστειο βγάζει αέρια. Όταν γίνονται αλλαγές σε αυτά (αλλάζει η χημική σύσταση ή γίνεται μετακίνηση στο έδαφος) έχουμε προεόρτια έκρηξης. Ήταν αυτό που προκάλεσε τις καταστροφές και το τσουνάμι το 1956. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που παρακολουθούσαμε από το 2022 έως το 2024 με ειδικά όργανα, στο πλαίσιο ενός προγράμματος. Το πρόγραμμα τελείωσε το Νοέμβριο του 2024», επισημαίνει μιλώντας στην εκπομπή του Mega, «Κοινωνία Ώρα Mega».
Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην περιοχή των Κυκλάδων;
Ο υποθαλάσσιος χώρος μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, πέραν του ηφαιστείου περιλαμβάνει πολλά ενεργά ρήγματα, εξηγεί η κ. Νομικού.
«Αυτά μετακινούν τον υποθαλάσσιο πυθμένα και κατά τη μετακίνηση δημιουργείται σεισμός. Όλα τα επίκεντρα, σύμφωνα με τους σεισμολόγους και οι μηχανισμοί γέννησης που δίνονται από τα σεισμολογικά κέντρα της Ελλάδας, δείχνουν πως έως αυτήν την στιγμή πως οι σεισμοί είναι τεκτονικοί. Δηλαδή, έχει ενεργοποιηθεί ένα ρήγμα», προσθέτει η ίδια.
«Πολύ κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο του Κολούμπο, είναι το ρήγμα της Ανύδρου, το οποίο προκαλεί αυτούς τους σεισμούς. Επειδή το βάθος είναι πολύ μικρό —γύρω στα 2 με 5 χιλιόμετρα— αισθανόμαστε πολύ καλύτερα αυτήν τη σεισμική διέγερση, όσοι είμαστε στη Σαντορίνη», συμπληρώνει.
Υπάρχει πιθανότητα έκρηξης του Κολούμπο;
Στη συνέχεια της τοποθέτησής της, η κ. Νομικού απάντησε στο ερώτημα εάν υπάρχει κίνδυνος έκρηξης του ηφαιστείου Κολούμπο.
«Το 2011 και το 2012 είχαμε ηφαιστειοσεισμική κρίση μέσα στην καλντέρα της Σαντορίνης. Όχι στο Κολούμπο. Είχαμε πολλούς σεισμούς κατά μήκος του ρήματος της Καμένης, όπου σταμάτησαν τον Μάρτιο του 2012 χωρίς να έχουμε ηφαιστειακή έκρηξη. Ενεργοποιήθηκε ο μαγματικός θάλαμος, το μάγμα που βρίσκεται κάτω από ένα ηφαίστειο, αλλά δεν προκάλεσε έκρηξη.
»Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τώρα στον υποθαλάσσιο χώρο, βορειοανατολικά της Σαντορίνης. Έχουμε πολλούς σεισμούς, οι οποίοι οφείλονται στην ενεργοποίηση του ρήγματος κοντά στον υποθαλάσσιο χώρο του Κολούμπου, χωρίς όμως, αυτό να σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε μια έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου», κατέληξε.
