Έχει περάσει περισσότερο από μισός αιώνας από τότε που ο άνθρωπος άφησε το αποτύπωμα του στη Σελήνη. Πλέον, ο σημερινός αγώνας του Διαστήματος μοιάζει κατά κάποιο τρόπο με αυτόν της δεκαετίας του 1960. Αλλά αντί για τις ΗΠΑ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, είναι η Blue Origin του Jeff Bezos εναντίον της SpaceX του Elon Musk.
Πλέον οι δύο εταιρείες «μονομαχούν» για να έχουν αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης, με χρηματοδότηση όμως σε μεγάλο βαθμό από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Bloomberg.
Η Blue Origin και η SpaceX ιδρύθηκαν και οι δύο στις αρχές του αιώνα από μεγιστάνες της τεχνολογίας. Εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες. Η SpaceX ξεπέρασε γρήγορα την Blue Origin στο ρινγκ της Σελήνης.
Ωστόσο, δεδομένης της πολυπλοκότητας της αποστολής, είναι πιθανό η Blue Origin να προσγειώσει κάτι – πιθανότατα όχι με ανθρώπους – πριν το κάνει το SpaceX, παρά το γεγονός ότι απέχει ακόμη από το να παρουσιάσει ένα λειτουργικό όχημα.
Elon Musk vs Jeff Bezos
Ουσιαστικά, ο αγώνας για την κατάκτηση ή την επανακατάκτηση της Σελήνης, είναι μεταξύ του Musk και του Bezos. Ο Musk εκτελεί την αεροδιαστημική του επιχείρηση σαν μια τυπική κερδοσκοπική επιχείρηση, χρησιμοποιώντας χρήματα από πελάτες – συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης – που θέλουν να συνδέσουν εξοπλισμό στους πυραύλους της ως τρόπο χρηματοδότησης ανάπτυξης προϊόντων. Ο Bezos, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, αντιμετώπιζε την Blue Origin περισσότερο σαν ερευνητικό εργαστήριο.
Ποια στρατηγική θα κερδίσει αυτή την κούρσα της Σελήνης δεν θα είναι σαφές πριν περάσουν αρκετά χρόνια.
«Η SpaceX πούλησε και η Blue Origin ξόδεψε», ανέφερε χαρακτηριστικά η Carissa Christensen, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της BryceTech, σύμβουλος διαστημικής έρευνας και ανάλυσης. «Η εταιρική κουλτούρα της SpaceX έχει να κάνει με την αγορά και τους πελάτες. Η κουλτούρα της Blue Origin έχει να κάνει με την εκτέλεση μιας πολύ απαιτητικής στρατηγικής R&D».
Η αποστολή να επαναφέρει τους ανθρώπους στο φεγγάρι ξεκίνησε το 2017 με ένα πρόγραμμα της NASA που έγινε γνωστό ως Artemis. Η NASA έδωσε αρχικά ένα ενιαίο συμβόλαιο 2,9 δισ. δολαρίων για ένα σεληνιακό προσεδάφιο στη SpaceX, εν μέρει επειδή ο οργανισμός είχε αρκετά χρήματα μόνο για ένα, γεγονός που οδήγησε σε μήνυση από την Blue Origin.
Μετά από αρκετή πίεση στο Κογκρέσο, η υπηρεσία έλαβε αρκετή χρηματοδότηση για ένα δεύτερο συμβόλαιο αξίας 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο πήγε στην Blue Origin. «Τα χρήματα ήταν για ανάπτυξη. Αγοράζουμε την υπηρεσία», ανέφερε ο Kent Chojnacki, αναπληρωτής διευθυντής του προγράμματος του συστήματος ανθρώπινης προσγείωσης της NASA.
Και ο Άρης στην κούρσα…
Ο μακροπρόθεσμος στόχος του Musk για το SpaceX είναι ο Άρης, κάτι που φαίνεται από την πηγή καυσίμου που χρησιμοποιεί το Starship. Ενώ το σεληνιακό σκάφος της Blue Origin χρησιμοποιεί υδρογόνο, το οποίο θεωρητικά θα μπορούσε να εξορυχθεί από το νερό της Σελήνης κάποια μέρα, το Starship χρησιμοποιεί μεθάνιο, ένα μόριο που θα μπορούσε να συντεθεί στον Άρη, όπου ο Musk είπε ότι θα ήθελε να τελειώσει τη ζωή του (αν και όχι με πρόσκρουση).
Ωστόσο, ο Musk αναγνώρισε τα πλεονεκτήματα της μετάβασης στο φεγγάρι καθώς η NASA έθετε τις βάσεις για την αποστολή της. «Αν θέλετε να κινητοποιήσετε το κοινό, πρέπει να βάλετε μια βάση στο φεγγάρι», είπε το 2017.
Καθήκον κάθε εταιρείας είναι να δημιουργήσει ένα διαστημικό σκάφος που μπορεί να βρεθεί μόνο του σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και να περιμένει την άφιξη των αστροναυτών της NASA από ένα δεύτερο σκάφος ή από έναν κοντινό διαστημικό σταθμό. Οι αστροναύτες θα μεταφερθούν στο όχημα της εταιρείας, το οποίο στη συνέχεια θα μετέφερε το πλήρωμα στην επιφάνεια της Σελήνης. Μετά από λίγο, θα φορτώνονταν ξανά στο σκάφος προσγείωσης και στη σεληνιακή τροχιά.
Για τον Musk, το συμβόλαιο παρείχε μια δικαιολογία για να επιταχύνει τις εργασίες στο μελλοντικό του λεωφορείο για τον Άρη που ονομάζεται Starship. Είναι το μεγαλύτερο, πιο ισχυρό σύστημα πυραύλων που αναπτύχθηκε ποτέ, με ένα άνω τμήμα να χρησιμεύει ως σεληνιακό σκάφος που μπορεί να προσγειωθεί όρθιο και να απογειωθεί ξανά.
Το σχέδιο της SpaceX είναι να πραγματοποιήσει μια δοκιμαστική προσγείωση στο φεγγάρι το επόμενο έτος και στη συνέχεια μια πρώτη ανθρώπινη προσγείωση το 2026, αν και ο Musk και η NASA συνήθως χάνουν τις προθεσμίες.
Ο ανεφοδιασμός
Ένας σημαντικός παράγοντας που περιπλέκει το εγχείρημα είναι ένα μη αποδεδειγμένο σύστημα ανεφοδιασμού που απαιτεί την εκτόξευση πολλαπλών Starships. Η διαφυγή από τη βαρύτητα της Γης απαιτεί πολλή ενέργεια και το κόστος καυσίμου αυξάνεται για βαρύτερα αντικείμενα.
Ένας πύραυλος στο μέγεθος του Starship δεν μπορεί να φτάσει στο φεγγάρι και να επιστρέψει με μια ενιαία δεξαμενή γεμάτη στη Γη. Το σύστημα του SpaceX απαιτεί την εκτόξευση ενός Starship στην τροχιά της Γης, όπου θα σταθμεύσει και θα χρησιμεύσει ως αποθήκη καυσίμων.
Στη συνέχεια, η SpaceX θα εκτοξεύσει περίπου 10 επιπλέον Starships γεμάτα με μεθάνιο και οξυγόνο που θα προσδεθούν στην αποθήκη για να ξαναγεμίσουν τα αποθέματά της. Μόλις η αποθήκη ολοκληρωθεί πλήρως, ένα άλλο Starship θα εκτοξευτεί από τη Γη, θα προσδεθεί στην αποθήκη, θα ανεφοδιαστεί με καύσιμα και στη συνέχεια θα κατευθυνθεί στο φεγγάρι.
Η Blue Origin χλεύασε αυτό το σχέδιο πριν από μερικά χρόνια με ένα infographic υποστηρίζοντας ότι η αρχιτεκτονική ανεφοδιασμού πολλαπλών πυραύλων ήταν πολύ περίπλοκη για να είναι αξιόπιστη.
Αλλά η Blue Origin άλλαξε από τότε αθόρυβα πορεία και υιοθέτησε ένα σύστημα παρόμοιο με το SpaceX για τις αποστολές της στο φεγγάρι, λέει η Chojnacki. «Έχουν καταλήξει σε παρόμοιες αποφάσεις αρχιτεκτονικής σχετικά με τον αριθμό των εκτοξεύσεων και των γεμισμάτων που χρειάζονται», υποστήριξε.
Η τεχνική της Blue Origin θα απαιτήσει τέσσερα έως οκτώ δεξαμενές πυραύλων για τον ανεφοδιασμό ενός διαστημικού σκάφους σε χαμηλή τροχιά στη Γη, εκτίμησε η Lisa Watson-Morgan, διευθύντρια του προγράμματος του συστήματος ανθρώπινης προσγείωσης της NASA.
Η Blue Origin αποκαλεί τον σταθμό ανεφοδιασμού της “διαστημικό ρυμουλκό” επειδή μετά την ολοκλήρωση του προσεδάφισης που περιστρέφεται γύρω από τη Γη, το ρυμουλκό θα ακολουθήσει το σκάφος προσεδάφισης στην τροχιά του φεγγαριού, έτοιμο να το ανεφοδιάσει για το ταξίδι του στη σεληνιακή επιφάνεια. Το ρυμουλκό μπορεί στη συνέχεια να ταξιδέψει εμπρός και πίσω μεταξύ κάθε τροχιάς για να ανακτήσει περισσότερο καύσιμο υδρογόνου.
Ήδη από το επόμενο έτος, η Blue Origin σχεδιάζει να στείλει στο φεγγάρι μια έκδοση φορτίου του σκάφους της που δεν απαιτεί ρυμουλκό. Εάν αυτό πετύχει, η εταιρεία του Bezos θα μπορούσε να ξεπεράσει την εταιρεία του Musk, αν και η Blue Origin διατηρεί ένα λιγότερο φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για να στείλει ανθρώπους εκεί μέχρι το 2029.
Ωστόσο, τα χρονοδιαγράμματα είναι απρόβλεπτα στην αεροδιαστημική. Το σεληνιακό προσεδάφιο της Blue Origin έχει σχεδιαστεί για να εκτοξεύεται πάνω από τον πύραυλο New Glenn, ο οποίος υποτίθεται ότι θα απογειωνόταν για πρώτη φορά το 2020, αλλά δεν το έχει κάνει ακόμη. Το νέο Glenn πρόκειται να κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο, αν όλα πάνε καλά.
Ο Musk, εν τω μεταξύ, παραμένει Διευθύνων Σύμβουλος μιας δέσμης εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της SpaceX, η οποία συνεχίζει να ηγείται της αεροδιαστημικής βιομηχανίας. Κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης δοκιμαστικής πτήσης Starship τον Μάρτιο, η SpaceX μετέφερε προωθητικά από τη μια δεξαμενή στην άλλη, ένα μικρό αλλά ουσιαστικό βήμα. Μια συμβουλευτική επιτροπή της NASA είπε στις 26 Απριλίου ότι ενώ η SpaceX ανέλυε ακόμη τα αποτελέσματα, το πείραμα «ήταν επιτυχές».
