Στις πρωτοφανείς σε μαζικότητα συγκεντρώσεις της 28ης Φεβρουαρίου για τα Τέμπη, συμμετείχαν, κατεβάζοντας ρολά στα καταστήματά τους, επαγγελματίες και έμποροι σε δεκάδες χιλιάδες μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα. Πολλοί εξ αυτών στις ενημερωτικές ταμπέλες που ανάρτησαν εξηγούσαν ότι το κατάστημα θα παραμείνει κλειστό ως ένδειξη πένθους και σεβασμού στη μνήμη των θυμάτων ή πρόσθεταν αιτήματα για δικαιοσύνη.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη λεγόμενη «ραχοκοκαλιά» της οικονομίας – αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων και καλύπτοντας πάνω από το 83% των θέσεων εργασίας – έχουν έναν παραπάνω λόγο να απεργούν, φωνάζοντας «Δεν έχω οξυγόνο».
Ιδίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο χώρο του λιανεμπορίου, είναι οι μεγάλοι χαμένοι της πληθωριστικής κρίσης και της αύξησης του κόστους ζωής.
Όπως αποκάλυψε η τελευταία έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για το τζίρο του λιανεμπορίου το 2024, οι μικρομεσαίοι είχαν πτώση τζίρου το τελευταίο τρίμηνο.
Αντιθέτως οι μεγάλοι παίκτες της αγοράς είχαν τη μεγαλύτερη αύξηση τζίρου σε απόλυτα μεγέθη, αν και ο όγκος πωλήσεων βαίνει πτωτικός στις περισσότερες κατηγορίες, πλην των απολύτως αναγκαίων αγαθών όπως τα τρόφιμα. .
Έρευνα για χειμερινές εκπτώσεις
Η τάση αυτή αποτυπώνεται και στη νέα έρευνα του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, για τις χειμερινές εκπτώσεις.
Σε συνέχεια αντίστοιχης έρευνας του Ινστιτουτου Μικρών Επιχειρήσεων της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, η έρευνα του ΕΣΑ, αποκαλύπτει «επτά κρίσιμα ζητήματα» που απειλούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την επιβίωσή τους.
Όπως σημειώνει ο πρόεδρος του ΕΣΑ Θάνος Τσαγκάρης, τα δύο πιο ανησυχητικά ευρήματα αφορούν τη μείωση του τζίρου και τη μεταφορά του σε μεγάλες επιχειρήσεις, πολυεθνικές και πολυχώρους, καθώς και την ανησυχητική αύξηση των λειτουργικών εξόδων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τα τελευταία τρία χρόνια.
«Η πολιτεία πρέπει να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των ΜΜΕ, να προστατευτούν οι θέσεις εργασίας και να ενισχυθεί η τοπική αγορά, πριν είναι αργά», υπογραμμίζει ο ΕΣΑ.
Μείωση τζίρου για επτά στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Η έρευνα του ΕΣΑ για τη χειμερινή εκπτωτική περίοδο (13 Ιανουαρίου – 28 Φεβρουαρίου), πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα από 409 σημεία πώλησης, στην πλειονότητά τους μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Σκοπός της έρευνας, όπως σημειώνεται, είναι η αποτύπωση της υποκειμενικής γνώμης των ερωτηθέντων, με στόχο την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στην αγορά.
Από το σύνολο των επιχειρήσεων, μόνο το 14% αναφέρουν αύξηση τζίρου στις φετινές εκπτώσεις – οι περισσότερες εξ αυτών σε χαμηλά ποσοστά, από 1% ως 25%.
Αντιθέτως οι επτά στις δέκα μικρομεσαίες επιχειρήσεις είχαν πτώση του τζίρου, παρά την άνοδο του πληθωρισμού. Το 22,2% ανέφεραν μείωση τζίρου άνω του 26%, το 20% μείωση τζίρου 1-10% και το μεγαλύτερο ποσοστό, σχεδόν οι τρεις στις δέκα, είχαν μείωση τζίρου από 11%-25%.
Το 14,6% ανέφεραν τον ίδιο τζίρο με πέρυσι.
Ο τζίρος «μετακομίζει» στις πολυεθνικές
Η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτηθέντων, σχεδόν οι οκτώ στους δέκα, θεωρούν ότι η απελευθέρωση των προσφορών –που έγινε με υπουργική απόφαση του 2022, επηρέασε πολύ ως πάρα πολύ τις χειμερινές εκπτώσεις. Αντίστοιχο ποσοστό θεωρεί ότι ένας περιορισμός των προσφορών δια νόμου θα βοηθούσε την εμπορική κίνηση, τόσο στην κανονική σεζόν όσο και στις εκπτώσεις.
Αντίστοιχα, το 83% των εμπορικών επιχειρήσεων στην Αθήνα, θεωρούν ότι η παρατεταμένη Βlack Friday – που «ξεχείλωσε» σε black week και black month, επηρέασε – προφανώς αρνητικά – τον τζίρο του Δεκεμβρίου.
Τέλος, το 99,5% πιστεύουν ότι υπάρχει μεταφορά τζίρου από τα φυσικά καταστήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προς τις πολυεθνικές και μεγάλες επιχειρήσεις και τα πολυκαταστήματα.
Πάνω από το 85% θεωρεί ότι η μεταφορά τζίρου από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στους μεγάλους παίκτες του λιανεμπορίου είναι από πολύ μεγάλη (48,5%) ως μεγάλη (37,2%).
Τζίφος τα e-shop
Όσο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, όχι μόνο δεν είναι πανάκεια, αλλά για πάνω από επτά στις δέκα επιχειρήσεις που έχουν e-shop, ο τζίρος του δεν αρκεί ούτε καν για τα λειτουργικά έξοδα.
Τέλος, οι εννιά στους δέκα αναφέρουν αύξηση των λειτουργικών εξόδων την τελευταία τριετία. Οι περισσότεροι εξ αυτών είχαν αύξηση εξόδων από 26% ως 50%, ενώ ένα σχετικά υψηλό ποσοστό ανέφερε αύξηση εξόδων άνω του 51%.
Από τα καταστήματα που συμμετείχαν στην έρευνα, σχεδόν το ένα στα δύο δραστηριοποιείται στην ένδυση. Μαζί με τα καταστήματα υπόδησης, αθλητικών και εσωρούχων, αποτελούν τα δύο τρίτα του δείγματος των ερωτηθέντων.
Αντιπροσωπευτική είναι και η γεωγραφική σύνθεση των καταστημάτων: Το 34,6% βρίσκονται στο κέντρο της Αθήνας, το 7,6% στην τουριστική περιοχή, το 40% σε περιοχές εκτός Δήμου Αθηναίων και το 17,8% σε περιφερειακές αγορές.
Τα επτά συμπεράσματα της έρευνας του ΕΣΑ
- Οι εκπτώσεις ήταν το μοναδικό εργαλείο ρευστοποίησης των αποθεμάτων που έχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όμως διαπιστώνεται ότι χάνεται.
- Η απελευθέρωση των προσφορών επηρέασε αρνητικά τις τακτικές χειμερινές εκπτώσεις αλλά και ολόκληρη τη χειμερινή σεζόν.
- Ένας περιορισμός των προσφορών δια νόμου, θα βοηθούσε την εμπορική κίνηση της κανονικής σεζόν αλλά και των εκπτώσεων.
- Η παρατεταμένη Black Friday επηρέασε τον τζίρο των φυσικών καταστημάτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τόσο του Δεκεμβρίου όσο και την περίοδο των εκπτώσεων.
- Υπάρχει μία σαφής μεταφορά τζίρου από τα φυσικά καταστήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς τις πολυεθνικές αλυσίδες, τα πολυκαταστήματα και τους πολυχώρους.
- Τα ηλεκτρονικά καταστήματα των μικρών επιχειρήσεων παρουσιάζονται αδύναμα, συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα των πολυεθνικών e-shop τα οποία κυριαρχούν στην Ελληνική αγορά. Αποτέλεσμα αυτού είναι, να μην έχουν τον απαιτούμενο τζίρο ώστε να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα και κατ’ επέκταση αντί να αυξάνουν τον τζίρο τους, επιβαρύνουν επιπλέον τα γενικά τους έξοδα.
- Έχουν αυξηθεί επικίνδυνα τα λειτουργικά έξοδα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων την τελευταία τριετία ενώ αντιθέτως, ο τζίρος τους έχει μειωθεί. Συνέπεια αυτού είναι η μειωμένη δυνατότητα επιβίωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
