Έτσι και η Αναστασία, γιορτάζει ως Μεγαλομάρτυς, ως Φαρμακολύτρια, το Πάσχα την Ανάσταση κλπ. Το όνομα της προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «ἀνίστημι», ἀνά+ἵστημι, που σημαίνει στέκομαι πάνω, σηκώνομαι. Έτσι, λοιπόν, έχουμε τη γιορτή της την Κυριακή του Πάσχα, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο (Ρωμαία, Φαρμακολύτρια), ενώ ο Αναστάσιος εκτός από το Πάσχα γιορτάζει και τον Ιανουάριο (του Πέρση). Σήμερα, λοιπόν, γιορτάζει η Αναστασία, η Νατάσα, η Τασούλα, η Νανά, η Τασία, η Σία, η Τάσα, η Σάσα και η Σίσσυ.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Η Αγία μεγαλομάρτυς Αναστασία, η φαρμακολύτρια, ζούσε στη Ρώμη επί Διοκλητιανού και καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Διακρινόταν για την ομορφιά, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και τη σωφροσύνη της.
Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης, Ρωμαίος αξιωματούχος και η μητέρα της ήταν Φούστα, από την οποία διδάχτηκε τη χριστιανική πίστη, καθώς και από τον θεόπνευστο διδάσκαλό της, τον Χρυσόγονο.
Παρά τη θέλησή της παντρεύτηκε τον Πούπλιο, άντρα άσωτο και ασεβή.
Αυτός ήταν φανατικός ειδωλολάτρης και μισούσε θανάσιμα τους χριστιανούς.
Η Αναστασία, όμως, παρ΄όλα αυτά βαπτίστηκε και έγινε χριστιανή.
Μετά το βάπτισμα της περιερχόταν κρυφά τα σπίτια των φτωχών και παρείχε βοήθεια και οικονομική ενίσχυση. Ντυνόταν με φτωχά ρούχα και πήγαινε στις φυλακές, όπου έδινε τροφές και χρήματα στους φυλακισμένους χριστιανούς μάρτυρες. Φρόντιζε τις πληγές τους, τους ελευθέρωνε από τα δεσμά τους. Γι΄αυτό πήρε την επωνυμία «φαρμακολύτρια»:
«Εντεύθεν, κρυφίως περιερχομένη τας οικίας των πτωχών και τας φυλακάς των του Χριστού μαρτύρων και προσφέρουσα αυτοίς τα επιτήδια, σπογγίζουσα αυτών τας πληγάς, λύουσα αυτούς των δεσμών και τας οδύνας αυτών θεραπεύουσα, επωνομάσθη εκ τούτου φαρμακολύτρια».
Ο δάσκαλος της Χρυσόγονος της έμαθε τον τρόπο. Μάζευε τα άνθη συγκεκριμένων φυτών, τα έβραζε, τοποθετούσε το απόσταγμα σε φιαλίδια, και με τις κατάλληλες αναλογίες κάθε φορά, κατάφερνε να γιατρεύει αρρώστους. Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχνε η Αναστασία στην ενίσχυση του φρονήματος των υποψηφίων μαρτύρων της πίστεως και στην περισυλλογή και ταφή των λειψάνων τους. Αξιώθηκε από το Θεό να εμψυχώσει και ετοιμάσει για το μαρτύριο τις αδελφές Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη (μνήμη τους 16 Απριλίου) και τα λείψανά τους τα ενταφίασε με την πρέπουσα ευλάβεια ενώ ευχήθηκε να τις ακολουθήσει στο μαρτύριο
Όταν το έμαθε αυτό ο σύζυγος της, εξοργισμένος τής είπε ότι, αν δεν αλλάξει το χριστιανικό της φρόνημα, θα γίνει ο χειρότερος εχθρός της. Αρχικά προσπάθησε να την μεταπείσει με συμβουλές όμως, η Αναστασία παρέμενε ακλόνητη στην πίστη της ακόμα και όταν την κακοποίησε. Χωρίς να ταραχτεί, απάντησε στο σύζυγο της ότι δεν φοβάται γιατί ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός το είχε πει, ότι: «Εχθροί του ανθρώπου έσονται οι οικιακοί αυτού», δηλαδή, εχθροί του πιστού ανθρώπου θα είναι οι δικοί του, οι άνθρωποι του σπιτιού του, που δε θα δεχθούν το Ευαγγέλιο, το οποίο φέρνει την αληθινή και ουράνια ειρήνη.
Το μαρτύριο της πέρασε από πολλά στάδια: ανάκριση, υποσχέσεις, απειλές, αλλά η αγία τα αντιμετώπισε με παρρησία και καρτερία. Ο ιερέας των ειδώλων, που προσπάθησε να την αποσπάσει από την πίστη της, χτυπήθηκε από θεόσταλτη πληγή χάνοντας το φως του. Τότε ο Ποπλίων χωρίς δισταγμό την κατήγγειλε στο Διοκλητιανό. Αυτός τη φυλάκισε και κατόπιν την εξόρισε σε ένα νησί, όπου υπέστη μαρτυρικό θάνατο μέσα στη φωτιά το έτος 290.
Το λείψανο της το πήρε μια γυναίκα αρχόντισσα που λεγόταν Απολλωνία, αφού χρησιμοποίησε τη γνωριμία της με τη σύζυγο του επάρχου. Ενταφίασε το σώμα της στον κήπο της, όπου αργότερα έκτισε και ναό προς τιμή της.
Στα χρόνια του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντος Α’ τα λείψανά της μετακομίστηκαν στην Κων/πολη, ενώ στη Ρώμη αφιερώθηκε στη μνήμη της ήδη από τον 4ο μ.Χ. αιώνα παλαιά βασιλική (ναός). Σήμερα μέρη των ιερών λειψάνων της, η κάρα της και μέρος από το δεξιό της πόδι βρίσκονται στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας στην Χαλκιδική.
