Η ακτοπλοϊκή σύνδεση Θεσσαλονίκης – Σμύρνης διακόπηκε στις αρχές της εβδομάδας, πριν καλά καλά ξεκινήσει μετά τη δοκιμαστική ουσιαστικά περίοδό της. Μια ακόμη ματαίωση ήρθε να προστεθεί σε ένα συνεχές απογοητεύσεων, καθίζησης, αδράνειας και παρακμής, σε μια πόλη-μητροπολική περιοχή που κατά τα άλλα αναπτύσσεται ιστορικά και πολεοδομικά σε ένα νευραλγικό γεωπολιτικά σημείο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ένα δρομολόγιο λιγότερο, σε μια αποκομμένη συγκοινωνιακά και τουριστικά Θεσσαλονίκη προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη αίσθηση, καθώς τα τελευταία χρόνια οι όποιες εξωστρεφείς παραγωγικές δραστηριότητες αναδύθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, σύντομα ακυρώθηκαν στην πράξη, οδηγώντας στην περαιτέρω οικονομική συρρίκνωση και τελικά στην απουσία μιας βιώσιμης αναπτυξιακής προοπτικής συνολικά για την Περιφερειακή Ενότητα της Θεσσαλονίκης, αστικός ιστός και περιφερειακοί Δήμοι. Η απογοήτευση επικρατεί, οι προοπτικές εξανεμίζονται.
Στις εναπομείνασες ευκαιρίες της Θεσσαλονίκης για την επιστροφή της σε τροχιά ανάπτυξης, υπάρχουν δύο χρήσιμα εργαλεία στη φαρέτρα της, δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα: το παραγωγικό της πρόσωπο και η τουριστική της ταυτότητα. Όταν αυτά συναντηθούν, το αποτέλεσμα μπορεί να εγγυηθεί ένα υψηλών προδιαγραφών προϊόν, ελκυστικό για διαφορετικά κοινά. Το παραγωγικό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης, κυρίως σε Δήμους εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος αλλά σε κοντινή απόσταση από αυτόν, έλκει τις καταβολές του στον πρωτογενή τομέα, ο οποίος χρήζει επανεξέτασης με όρους του σήμερα, βασισμένος στις νέες τεχνολογίες, στην καινοτομία και τα προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, που στο βαθμό που υπάρχουν στην περιοχή, αναπτύσσονται σποραδικά και μεμονωμένα, αγνοώντας κοινοτικά εργαλεία και δυναμικές του διεθνούς ανταγωνισμού. Πολύ περισσότερο, όταν οι προοπτικές μιας σύγχρονης εκδοχής της μεταποίησης μπορούν να αποδώσουν άμεσα και πολύ ικανοποιητικά, καρπούς. Μικρές νησίδες καινοτομίας και δημιουργικής εξέλιξης πρέπει να μην αποτελούν στο εξής την εξαίρεση αλλά τον κανόνα.
Με εξωστρέφεια, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ολιστική οπτική θα πρέπει να εξεταστεί και η τουριστική ταυτότητα συνολικά της Θεσσαλονίκης. Η όποια εξέλιξη στον τομέα παροχής υπηρεσιών, μπορεί να αποδειχθεί μερική και συγκυριακή, αν δεν αναπτυχθούν οι κατάλληλες υποδομές, αλλά κυρίως αν δεν διασυνδεθούν οι υφιστάμενοι πόροι με την υψηλή τεχνογνωσία και τον επαγγελματισμό. Πρωτίστως, γιατί μια τουριστική πολιτική με διάρκεια προϋποθέτει συνέργειες με στόχους και πολυδιάστατη αξιοποίηση του πολιτισμικού και πολιτιστικού κεφαλαίου της πόλης αλλά και των περιοχών με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος στα περίχωρα της πόλης. Ζητούμενο, δηλαδή, δεν συνιστά μόνο το να προστεθεί μια ακόμη ακτοπλοϊκή γραμμή, αλλά πρωτίστως αυτή να μπορεί να υποδεχθεί με πολλαπλές εναλλαγές διαμονής, διατροφής και ψυχαγωγίας τους επιβάτες της. Αλλά και μιας Θεσσαλονίκης ικανής να συγκεντρώνει, ως απόληξη των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφοράς, περισσότερους επισκέπτες και εμπορεύματα για το λιμάνι της. Η απάντηση για το μέλλον της περιοχής μας τις επόμενες δεκαετίες, περνά μέσα από τον τοπικό καθρέφτη, που θα αναδείξει κάθε παραγωγική προσπάθεια, συνθέτοντας την εικόνα της μητρόπολης τον 21ο αιώνα.
Συνεπώς, δεν είναι ζήτημα ακτοπλοϊκών συνδέσεων, αλλά εκτεταμένων διασυνδέσεων, αυτό που ανοίγεται ως η μεγάλη πρόκληση για τη Θεσσαλονίκη, τα επόμενα χρόνια. Αν, δηλαδή, τελικά αυτή θα διασυνδεθεί οργανικά με τις μεγάλες παραγωγικές τις δυνατότητες, με την ελκυστική τουριστική της προοπτική, με την ανάδειξη του σπουδαίου πολιτιστικού κεφαλαίου της, αλλά κυρίως με το αναπτυξιακό, κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής. Αρκεί, να θυμηθούμε σε ποιο σημείο του χάρτη βρισκόμαστε για να χαράξουμε πορεία προς το μέλλον. Να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας και την ολιστική προοπτική αυτής της σημαίνουσας γεωγραφικής περιοχής στην νοτιοανατολική Ευρώπη. Με καθαρό στίγμα και ανοιχτούς ορίζοντες, θα μας βρουν περισσότεροι, από όσους δεν κατάφεραν να επιβιβαστούν στο πλοίο από την Σμύρνη.
*Η παραπάνω τοποθέτηση δημοσιεύθηκε στη Μακεδονία της Κυριακής στις 04/12/2022.
Θανάσης Γλαβίνας
Διευθυντής Κοινοβουλευτικής Ομάδας Κινήματος Αλλαγής – ΠΑ.ΣΟ.Κ.
