Πέντε βασικούς άξονες προτεραιοτήτων περιλαμβάνει ο Οδικός Χάρτης για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, όπως προβλέπεται στη σχετική υπουργική απόφαση που υπέγραψε η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως. Πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης που φιλοδοξεί να αναβαθμίσει τον ρόλο των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην ελληνική αγορά εργασίας και να αυξήσει την κάλυψη των εργαζομένων από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ).
Συμφωνία μετά από επτάμηνο διάλογο
Το κείμενο αποτελεί προϊόν συμφωνίας έπειτα από διάλογο επτά μηνών μεταξύ των κοινωνικών εταίρων – εργοδοτών και εργαζομένων – και του υπουργείου Εργασίας. Η εφαρμογή του σχεδίου δράσης αναμένεται να ξεκινήσει από τις αρχές του 2026 και να εξελιχθεί σταδιακά έως το 2030.
Ωστόσο, το πλαίσιο έρχεται με καθυστέρηση, λίγο πριν την εκπνοή της προθεσμίας της σχετικής Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θέτει ως στόχο την κάλυψη τουλάχιστον του 80% των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις. Στην Ελλάδα, σήμερα, το ποσοστό αυτό εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά το 10%, γεγονός που αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.
Πρώτος άξονας: Κοινωνική Συμφωνία
Ο πρώτος άξονας προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2026 και αφορά τη νομοθέτηση της Κοινωνικής Συμφωνίας, με στόχο την ενίσχυση του ρυθμιστικού πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Η Κοινωνική Συμφωνία αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός συνεκτικού πλαισίου που θα στηρίζει την ποιοτική και βιώσιμη απασχόληση.
Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η διευκόλυνση της επέκτασης των ΣΣΕ, ώστε να καλύπτεται μεγαλύτερος αριθμός εργαζομένων, η πλήρης προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των συμβάσεων με την επαναφορά της πλήρους μετενέργειας, καθώς και η επιτάχυνση της επίλυσης διαφορών μέσω πιο αποτελεσματικών διαδικασιών στον ΟΜΕΔ.
Δεύτερος άξονας: Ομάδα εργασίας για τις ΣΣΕ
Ο δεύτερος άξονας καλύπτει την περίοδο από το δεύτερο τρίμηνο του 2026 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2027 και προβλέπει τη συγκρότηση ειδικής ομάδας εργασίας στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η ομάδα θα έχει πενταετή διάρκεια, τριμερή σύνθεση και θα αποτελείται από εκπροσώπους του υπουργείου και των εθνικών κοινωνικών εταίρων.
Αποστολή της ομάδας θα είναι η παρακολούθηση της εφαρμογής της πολιτικής ενίσχυσης των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η τακτική αξιολόγηση της προόδου του σχεδίου δράσης.
Τρίτος άξονας: Ψηφιοποίηση και ανάλυση δεδομένων
Ο τρίτος άξονας αφορά την περίοδο από το δεύτερο τρίμηνο του 2026 έως το δεύτερο τρίμηνο του 2027 και εστιάζει στη συστηματική συλλογή και ανάλυση δεδομένων για τις συλλογικές συμβάσεις. Προβλέπεται η ηλεκτρονική κατάθεση των ΣΣΕ, η δημιουργία Ψηφιακού Μητρώου Συλλογικών Ρυθμίσεων Εργασίας και η παρακολούθηση της εξέλιξης του ποσοστού κάλυψης των εργαζομένων.
Τέταρτος άξονας: Μελέτες και εκπαιδευτικές δράσεις
Ο τέταρτος άξονας εκτείνεται από το δεύτερο τρίμηνο του 2026 έως το τέταρτο τρίμηνο του 2030 και περιλαμβάνει την εκπόνηση μελετών, τη διεξαγωγή ερευνών και την υλοποίηση ενημερωτικών και εκπαιδευτικών δράσεων. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η διοργάνωση συνεδρίων, σε συνεργασία και με διεθνείς οργανισμούς, με στόχο τη διάχυση γνώσης και καλών πρακτικών γύρω από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Πέμπτος άξονας: Παρακολούθηση και έλεγχοι
Ο πέμπτος άξονας αφορά την περίοδο από το 2028 έως το 2030 και εστιάζει στην παρακολούθηση της εφαρμογής του σχεδίου δράσης. Προβλέπεται η σύνταξη ετήσιων εκθέσεων αξιολόγησης, καθώς και στοχευμένοι έλεγχοι για την εφαρμογή των όρων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
Η Επιθεώρηση Εργασίας θα αναλάβει στοχευμένες παρεμβάσεις και ελέγχους βάσει επιχειρησιακού σχεδίου, σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας και την τριμερή ομάδα εργασίας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το υπουργείο και οι αρμόδιες αρχές θα αποκτούν σαφέστερη εικόνα της κατάστασης στην αγορά εργασίας, με στόχο τον σχεδιασμό πιο αποτελεσματικών πολιτικών στο μέλλον.
