Ο κ. Απόστολος Τζιτζικώστας βρέθηκε ενώπιον των ευρωβουλευτών που συγκροτούν την επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και αυτών της επιτροπής για το Περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, οι οποίοι «ανέκριναν» τον προταθέντα από την Ελλάδα επίτροπο για περίπου τρεις ώρες.
Τα βασικά ζητήματα που τέθηκαν ήταν το μέλλον των μεταφορών στην ΕΕ, η μετακίνηση του στόλου των αυτοκινήτων προς περισσότερες φιλικές στο περιβάλλον τεχνολογίες, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά και η τραγωδία στα Τέμπη.
Κατά τη διάρκεια της ακρόασης μετείχαν ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές ομάδες, ήτοι από την Αριστερά, μέχρι την άκρα Δεξιά. Ο κ. Τζιτζικώστας δέχτηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, αρκετές ερωτήσεις για το δυστύχημα των Τεμπών, καθώς η ασφάλεια των σιδηροδρόμων θα έχει σημαντική θέση στο χαρτοφυλάκιο που θα κληθεί να διαχειριστεί στην νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εφόσον η υποψηφιότητά του εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Το σχόλιο του Politico στα μισά της διαδικασίας ήταν ότι «οι απαντήσεις του επιτρόπου είναι εύγλωττες και φαίνεται καλά ενημερωμένες». Από την αρχή της διαδικασίας είχε να αντιμετωπίσει ερωτήσεις για λεπτά ζητήματα, όπως για τα Τέμπη και τον στόλο των σε κάποιες περιπτώσεις ελληνόκτητων πλοίων-φαντασμάτων που διακινούν ρωσικό πετρέλαιο. Σχολίασε όμως το Politico ότι ο Τζιτζικώστας στις προτάσεις που κατέθεσε κατά τις (προετοιμασμένες) απαντήσεις που έδωσε αρχικά απέφυγε να μπει σε λεπτομέρειες.
Στα καταληκτικά του σχόλια, ο κ. Τζιτζικώστας επανέλαβε τα σημεία που είχε θίξει νωρίτερα. Το Politico σημειώνει ότι έγινε δεκτός με ενθουσιώδη χειροκροτήματα ενώ ευρωβουλευτές περίμερναν να του σφίξουν το χέρι και να τον αγκαλιάσουν. «Φαίνεται ότι πάνε καλά τα πράγματα για την ψήφο επικύρωσης αργότερα», καταλήγει.
Επεισόδια στη διαδικασία
Η ακρόαση του επιτρόπου κράτησε τρεις ώρες. Σε δύο περιπτώσεις η διαδικασία διακόπηκε λόγω διαμαρτυριών από ευρωβουλευτές, της Μαρία Ζαχαρία, της Πλεύσης Ελευθερίας και του Κωνσταντίνου Παπαδάκη του ΚΚΕ.
Στην πρώτη περίπτωση, η ευρωβουλευτής χρειάστηκε να οδηγηθεί εκτός της αίθουσας, γιατί δεν συμμορφώθηκε με τις παρατηρήσεις της προέδρου της επιτροπής Μεταφορών, ευρωβουλευτού της ΝΔ, Ελίζας Βόζενμπεργκ, να σταματήσει να διανείμει χαρτιά στα μέλη της επιτροπής, την ώρα της ακρόασης. Η κ. Ζαχαρία διένειμε ένα δισέλιδο κείμενο διαμαρτυρίας για το δυστύχημα των Τεμπών.
Στο άλλο περιστατικό, ο ευρωβουλευτής διαμαρτυρήθηκε εκτός μικροφώνου για την τραγωδία των Τεμπών και τα 57 θύματα. Η πρόεδρος της επιτροπής, Ελίζα Βόζενμπεργκ τον ανακάλεσε στη τάξη. Σημειώνεται ότι ο κ. Παπαδάκης ως «Μη εγγεγραμμένος» ευρωβουλευτής, παρότι είναι μέλος της επιτροπής Μεταφορών, δεν έχει δικαίωμα ομιλίας κατά την ακρόαση του επιτρόπου.
Τι είπε για τα Τέμπη
Ο Τζιτζικώστας αναφέρθηκε στα Τέμπη στο τέλος της εναρκτήριας τοποθέτησής του: «Ακριβώς επειδή κατάγομαι από την Ελλάδα θα συνομιλήσω με τα κράτη – μέλη της ΕΕ, με σκοπό να γίνει απολύτως κατανοητό από όλους ότι η ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών είναι προτεραιότητα. Παράλληλα θα βοηθήσουμε όλα τα κράτη – μέλη ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες επανάληψης τέτοιων δυστυχημάτων στο μέλλον», υπογράμμισε.
Όπως επανέλαβε ο κ. Τζιτζικώστας «το τραγικό δυστύχημα δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί ποτέ. Δεν έγινε μεν στην περιφέρειά μου δεν είχα καμία αρμοδιότητα, ωστόσο οι περισσότεροι συμπολίτες μας επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη. Γνωρίζω τρεις οικογένειες που μετρούν θύματα. Θέλω να σας διαβεβαιώσω, εσάς τους ευρωβουλευτές, όπως και όλους τους συγγενείς των θυμάτων, ότι δεν θα διστάσω ούτε μια στιγμή, όταν αναλάβω επίσημα τα καθήκοντά μου, πως δεν θα διστάσω να πράξω όσα προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ώστε να μην παρεκκλίνουμε από τις προβλεπόμενες διαδικασίες. Η ασφάλεια είναι η κορυφαία μου προτεραιότητα και θα είμαι αυστηρός με όλα τα κράτη – μέλη και φυσικά με την Ελλάδα για να αποτρέψουμε ανάλογα δυστυχήματα στο μέλλον».
«Στην Ελλάδα έχουμε υποστεί μια ανείπωτη τραγωδία. Το δυστύχημα του 2023 δεν έπρεπε να είχε συμβεί. Ένα τέτοιο δυστύχημα δεν πρέπει να ξανασυμβεί ποτέ πουθενά στην Ευρώπη», είπε σε άλλο σημείο.
Σε ερώτημα για τα Τέμπη από την ευρωβουλευτή Μέργια Κιλόνεν (Αριστερά, Φινλανδία), ο κ. Τζιτζικώστας επανέλαβε: «Μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι η ασφάλεια θα είναι νούμερο ένα προτεραιότητα για εμένα ακριβώς επειδή κατάγομαι από την Ελλάδα και είχαμε αυτή την ανείπωτη τραγωδία». Πρόσθεσε ότι θα διασφαλίσει ότι τα κράτη-μέλη θα εφαρμόζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες και θα έχουν τα προβλεπόμενα συστήματα όπως το EREMS για να αποφευχθούν τέτοιου είδους τραγικά δυστυχήματα στο μέλλον.
Αναφέρθηκε ακόμη, σε άλλο σημείο, στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων.
«Ο σιδηρόδρομος είναι βασική συνιστώσα για τους βασικούς διαδρόμους μεταφορών της ΕΕ και ένας από τους πιο “πράσινους” τρόπους μεταφοράς που υπάρχουν. Η ολοκλήρωση του σιδηροδρομικού δικτύου αποτελεί για μένα κορυφαία προτεραιότητα», επισήμανε.
Αναφέρθηκε ακόμη σε ένα προσχέδιο για τη σύνδεση των πρωτευουσών με σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας (αναμένεται να κατατεθεί το 2025) και νομοθεσία που θα διευκολύνει τις κρατήσεις για διεθνή σιδηροδρομικά ταξίδια.
Έμφαση έδωσε ακόμη στο ενιαίο ψηφιακό σύστημα έκδοσης σιδηροδρομικών εισιτηρίων που θα λειτουργήσει το 2025. Αυτό σημαίνει ότι «θα μπορείτε να κλείνετε εισιτήριο από τη μία χώρα στην άλλη ή σε τρίτη χώρα με τρένο, με ένα κλικ στο κινητό σας τηλέφωνο, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα με τα αεροπορικά εισιτήρια. Είναι απίστευτο ότι το 2024 δεν το έχουμε αυτό», είπε.
Παράλληλα με την πρόταση για τους σιδηροδρόμους, πρόσθεσε ο κ. Τζιτζικώστας, θα έρθει και η πρόταση να συμπεριληφθούν και τα εισιτήρια για άλλα μέσα μεταφοράς.
Το σχόλιο απέσπασε τα εύσημα από τον Μπας Άικχούτ, συμπρόεδρο των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο.
Τα άλλα μεγάλα ζητήματα
Ο προτεινόμενος επίτροπος αναφέρθηκε επίσης σε στρατηγικούς τομείς της ΕΕ, στους οποίος θα κληθεί να δώσει απαντήσεις, εφόσον εγκριθεί από το ΕΚ, όπως την ενίσχυση των θαλάσσιων μεταφορών στην ΕΕ (αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα και κατ΄επέκταση η ΕΕ έχει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο), στην ενίσχυση των ευρωπαϊκών λιμένων, ώστε η ΕΕ να διατηρήσει την κυριαρχία της στον εμπορικό τομέα, έναντι ανταγωνιστών, ιδίως από την Κίνα, που επενδύουν σε ευρωπαϊκούς λιμένες και στην ασφάλεια των οδικών μετακινήσεων, καθώς περίπου 20.000 Ευρωπαίοι πολίτες χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους σε τροχαία δυστυχήματα.
Επίσης υπογράμμισε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει επέκταση του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών ώστε να συμπεριληφθούν και κράτη εκτός ΕΕ, όπως η Ουκρανία και τα Δυτικά Βαλκάνια.
Σχετικά με τα αυτοκίνητα, ο επίτροπος είπε ότι οι Ευρωπαίοι επιβαρύνονται με υπερβολικό κόστος αν κινηθούν με το νοικιασμένο αυτοκίνητό τους από τη μια χώρα στην άλλη. Αν νοικιάσετε ένα αυτοκίνητο στην Ιταλία και το αφήσετε στη γειτονική Σλοβενία, η επιβάρυνση μπορεί να φτάσει τα 1.000 ευρώ – αυτό θα πρέπει να αλλάξει, δήλωσε και πρόσθεσε ότι «η Επιτροπή πρέπει να γκρεμίσει τα εθνικά ρυθμιστικά εμπόδια όπου υπάρχουν … Είναι καιρός να κάνουμε την ενιαία αγορά μας πραγματικά ενιαία».
Είπε ακόμη ότι «οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας του οποίου οι εκπομπές [ενν. αερίων του θερμοκηπίου] συνεχίζουν να αυξάνονται σε σχέση με το 1990».
Για το ζήτημα των πλοίων-φαντασμάτων που διακινούν ρωσικό πετρέλαιο είπε ότι παίρνει στα σοβαρά τα θέματα ασφάλειας στις θάλασσες και τα περιβαλλοντικά που ενέχονται. «Αν δω ότι δεν υπάρχει συμμόρφωση, θα δράσω αποφασιστικά κατά κάθε χώρας μέλους», είπε.
Τέλος, αναφέρθηκε στο ζήτημα των «πράσινων» αεροπορικών καυσίμων και των ηλεκτρικών οχημάτων για τους εταιρικούς στόλους οχημάτων. Ως προς το τελευταίο δεν απέκλεισε να υπάρξουν νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Ποια είναι η διαδικασία έγκρισης
Οι διαδικασίες ακρόασης των επιτρόπων ξεκίνησαν σήμερα στις Βρυξέλλες και θα ολοκληρωθούν στις 12 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με τη διαδικασία, όταν ολοκληρωθεί η ακρόαση ενός υποψηφίου επιτρόπου (ή εκτελεστικού αντιπροέδρου της Κομισιόν), ακολουθεί η αξιολόγησή του από τους ευρωβουλευτές, οι οποίο θα αποφασίσουν αν θα τον εγκρίνουν, με απόφαση που απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων, αν θα τον καλέσουν να απαντήσει εκ νέου σε ερωτήσεις ή αν θα τον απορρίψουν.
Στην τρίτη περίπτωση το κράτος – μέλος το οποίο πρότεινε τον απορριφθέντα επίτροπο, θα πρέπει να επιλέξει ένα νέο πρόσωπο το οποίο θα περάσει από την ίδια ακριβώς διαδικασία.
