Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή, οι πτήσεις μικρών αποστάσεων φαίνονται όλο και λιγότερο ελκυστικές για πολλούς ταξιδιώτες. Το φαινόμενο flygskam (ντροπή της πτήσης) που ξεκίνησε στη Σκανδιναβία εμπνέει ήδη πολλούς ταξιδιώτες να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις αεροπορικές εταιρείες.
Μέχρι κάποιος να αποδείξει το αντίθετο, ο σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας είναι η πιο αποτελεσματική εναλλακτική λύση στα αεροπορικά ταξίδια για διαδρομές έως 1.100 χιλιόμετρα. Μεταφέροντας τους επιβάτες μεταξύ των κέντρων των πόλεων με ταχύτητες 290 χλμ/ώρα ή και περισσότερο, προσφέρει έναν συναρπαστικό συνδυασμό ταχύτητας και ευκολίας.
Από τη δεκαετία του 1980, εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια έχουν επενδυθεί σε νέους σιδηροδρόμους υψηλής ταχύτητας και χωρητικότητας σε όλη την Ευρώπη και την Ασία, με πρωτοπόρους το ιαπωνικό Shinkansen και το Train a Grand Vitesse (TGV) στη Γαλλία.
Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει γίνει ο αδιαμφισβήτητος παγκόσμιος ηγέτης, κατασκευάζοντας ένα δίκτυο 38.000 χιλιομέτρων νέων σιδηροδρόμων που φτάνει σχεδόν σε κάθε γωνιά της χώρας. Η Ισπανία, η Γερμανία, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Αγγλία επεκτείνουν το ευρωπαϊκό δίκτυο, ενώ άλλες χώρες αναμένεται να ακολουθήσουν μέχρι τη δεκαετία του 2030.
Το 2018, η Αφρική απέκτησε τον πρώτο της σιδηροδρομικό σταθμό υψηλής ταχύτητας με την έναρξη λειτουργίας της γραμμής Al-Boraq στο Μαρόκο και η Αίγυπτος φαίνεται ότι θα ενταχθεί στο κλαμπ πριν από το τέλος της δεκαετίας του 2020.
Σε άλλα μέρη του κόσμου, η Νότια Κορέα, η Σαουδική Αραβία και η Ταϊβάν έχουν δημιουργήσει γραμμές υψηλών ταχυτήτων και η Ινδία, η Ταϊλάνδη, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκαταλέγονται σε μια αυξανόμενη ομάδα εθνών που δεσμεύονται να κατασκευάσουν νέους σιδηροδρόμους, όπου τα τρένα θα τρέχουν μεταξύ μεγάλων πόλεων με ταχύτητες άνω των 250 χλμ/ώρα, σύμφωνα μετο CNN. Αλλά πού μπορείτε να ταξιδέψετε με τα ταχύτερα τρένα του κόσμου το 2022;
1: Shanghai Maglev – 460 χλμ/ώρα (Κίνα)
Το ταχύτερο δημόσιο τρένο στον κόσμο είναι επίσης μοναδικό – είναι η μόνη σύνδεση στον κόσμο που μεταφέρει επί του παρόντος επιβάτες χρησιμοποιώντας μαγνητική αιώρηση (Maglev) και όχι συμβατικούς χαλύβδινους τροχούς σε χαλύβδινες ράγες.
Συνδέοντας το αεροδρόμιο Pudong της Σαγκάης με το σταθμό Longyang Road στο κέντρο της πόλης, έχει μέγιστη εμπορική ταχύτητα 460 χλμ/ώρα, ολοκληρώνοντας το ταξίδι των 30 χιλιομέτρων σε μόλις επτάμισι λεπτά.
Βασισμένα στη γερμανική τεχνολογία, τα τρένα Maglev πετούν κατά μήκος μιας υπερυψωμένης γραμμής, με τους ισχυρούς μαγνήτες να παρέχουν μια εξαιρετικά ομαλή διαδρομή χωρίς τριβές.
Αξιοποιώντας την εμπειρία που αποκτήθηκε από την τακτική λειτουργία της σε διάστημα άνω της δεκαετίας, η Κίνα έχει πλέον αναπτύξει τα δικά της τρένα Maglev ταχύτητας 600 χλμ/ώρα και έχει φιλόδοξα σχέδια για ένα δίκτυο Maglev, συμπεριλαμβανομένης μιας γραμμής μεταξύ Σαγκάης και Χανγκζού.
2: CR400 “Fuxing” – 350 χλμ/ώρα (Κίνα)
Εκτός του ότι διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο γραμμών υψηλής ταχύτητας στον κόσμο, η Κίνα διαθέτει πλέον και τα ταχύτερα προγραμματισμένα τρένα στον πλανήτη.
Τα τρένα CR400 “Fuxing” κινούνται με μέγιστη ταχύτητα τα 350 χλμ/ώρα, αλλά έχουν φτάσει επιτυχώς τα 420 χλμ/ώρα σε δοκιμή. Μια δήλωση προθέσεων από την ανθούσα βιομηχανία σιδηροδρομικής τεχνολογίας της Κίνας, τα τρένα Fuxing έχουν εξελιχθεί από τις προηγούμενες γενιές τρένων υψηλής ταχύτητας, οι οποίες βασίστηκαν σε τεχνολογία που εισήχθη από την Ευρώπη και την Ιαπωνία.
Με μήκος έως και 16 βαγόνια και μέγιστη χωρητικότητα 1.200 επιβατών, αυτή η εντυπωσιακή οικογένεια τρένων είναι γεμάτη με νέα χαρακτηριστικά, όπως ψυχαγωγία στο κάθισμα, έξυπνες γυάλινες οθόνες, ασύρματη φόρτιση συσκευών, «έξυπνες καμπίνες» και ακόμη και παραλλαγές σχεδιασμένες για ακραίες καιρικές συνθήκες και αυτόνομη λειτουργία – το τελευταίο είναι τα μοναδικά αυτόματα τρένα υψηλής ταχύτητας στον κόσμο. Οι ταχύτερες παραλλαγές CR400 αναπτύσσονται επί του παρόντος στις προνομιακές διαδρομές Πεκίνο-Σανγκάη-Χονγκ Κονγκ και Πεκίνο-Χαρμπίν.
3: ICE3 – 330 χλμ/ώρα (Γερμανία)
Η παγκοσμίου φήμης μάρκα InterCity Express (ICE) της Γερμανίας καλύπτει μια μεγάλη οικογένεια γρήγορων τρένων που αναπτύσσονται σε μεγάλη ποικιλία δρομολογίων.
Ωστόσο, το ταχύτερο μέλος της οικογένειας είναι το ICE3 των 330 χλμ/ώρα, το οποίο κυκλοφορεί από το 1999. Αυτές οι κομψές μηχανές κατασκευάστηκαν για τη γραμμή υψηλής ταχύτητας Κολωνία-Φρανκφούρτη μήκους 180 χιλιομέτρων και έχουν συμπιέσει τους χρόνους διαδρομής μεταξύ των δύο πόλεων από δύο ώρες και 30 λεπτά σε μόλις 62 λεπτά από το 2002.
Η κανονική ταχύτητα λειτουργίας είναι 300 χλμ/ώρα, αλλά τα ICE3 επιτρέπεται να φτάνουν μέχρι και τα 330 χλμ/ώρα όταν έχουν καθυστέρηση. Η μέγιστη ταχύτητα των 368 χλμ/ώρα επιτεύχθηκε σε δοκιμαστικά δρομολόγια. Το κλειδί για τις επιδόσεις του ICE3 είναι οι 16 ηλεκτροκινητήρες που είναι κατανεμημένοι σε όλο το συρμό των οκτώ βαγονιών, οι οποίοι αποδίδουν τεράστια ισχύ 11.000 ίππων.
Ο στόλος του ICE3 λειτουργεί σε όλη τη Γερμανία και περιλαμβάνει τρένα για διεθνή δρομολόγια, που συνδέουν μεγάλες γερμανικές πόλεις με το Παρίσι, το Άμστερνταμ και τις Βρυξέλλες.Ο σχεδιασμός αποτελεί επίσης τη βάση της οικογένειας τρένων υψηλής ταχύτητας “Velaro” της Siemens, η οποία έχει πωληθεί στην Ισπανία, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Κίνα και στην Eurostar για τα διεθνή τρένα δεύτερης γενιάς.
4: TGV – 320 χλμ/ώρα (Γαλλία)
Η Γαλλία είναι ο μακροχρόνιος κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ ταχύτητας για συμβατικά τρένα, το οποίο σημειώθηκε με την εκπληκτική ταχύτητα των 574,8 χλμ/ώρα στις 3 Απριλίου 2007. Με 150 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από το κανονικό προγραμματισμένο μέγιστο των δρομολογίων του Train a Grand Vitesse (TGV), που αναγνωρίζεται σε όλο τον κόσμο ως πρωτοπόρος της σιδηροδρομικής τεχνολογίας υψηλών ταχυτήτων.
Το πρώτο αποκλειστικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων της Ευρώπης εξακολουθεί να είναι το πιο γνωστό και επιτυχημένο της, φτάνοντας πολύ πέρα από τα σύνορα της Γαλλίας. Η γαλλική σιδηροδρομική βιομηχανία επέκτεινε σταδιακά τα όρια του εφικτού με συμβατικά τρένα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καταρρίπτοντας τα υπάρχοντα ρεκόρ το 1955 (331 χλμ/ώρα), το 1981 (380 χλμ/ώρα) και το 1990 (515,3 χλμ/ώρα).
Σήμερα, οι γραμμές υψηλής ταχύτητας εκτείνονται από το Παρίσι προς τη Λυών, τη Μασσαλία, το Μπορντό, τη Νάντη, το Στρασβούργο, τη Λιλ, τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο με τρένα που κινούνται με ταχύτητα έως και 320 χλμ/ώρα σε ορισμένες διαδρομές. Τα τελευταία 40 χρόνια, τα τρένα έχουν εξελιχθεί μέσα από διάφορες γενιές, καθώς το δίκτυο έχει επεκταθεί.
Τα εμβληματικά πορτοκαλί TGV της δεκαετίας του 1980 έδωσαν τη θέση τους σε πιο προηγμένα τρένα υψηλής χωρητικότητας “Duplex”, ικανά να λειτουργούν σε γειτονικές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ελβετία και η Ισπανία.
Ο σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας αποτελεί επίσης σημαντική εξαγωγική επιτυχία, με την τεχνολογία TGV να έχει πωληθεί στην Ισπανία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν, το Μαρόκο, την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 30 χρόνια.
5: JR East E5 – 320 χλμ/ώρα (Ιαπωνία)
Η Ιαπωνία εισήγαγε στον κόσμο την έννοια των νέων σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας το 1964 και συνεχίζει να είναι παγκόσμιος ηγέτης, διευρύνοντας τα όρια της ταχύτητας, της χωρητικότητας και της ασφάλειας στις γραμμές Shinkansen.
Ενώ τα περισσότερα Shinkansen λειτουργούν σήμερα με μέγιστη ταχύτητα 300 χλμ/ώρα, τα “Bullet Trains” E5 της Japan Railways East (JR East) τρέχουν με ταχύτητα έως και 320 χλμ/ώρα στο Tohoku Shinkansen, το οποίο εκτελεί δρομολόγια βόρεια από το Τόκιο προς το Shin-Aomori.
Κάθε τρένο διαθέτει 731 θέσεις και 32 ηλεκτρικούς επαγωγικούς κινητήρες που αποδίδουν την εντυπωσιακή ισχύ των 12.900 ίππων.Το εξαιρετικά μακρύ ρύγχος των βαγονιών οδήγησης σχεδιάστηκε για να μειώσει τους ηχητικούς θορύβους που δημιουργούνται όταν τα τρένα εισέρχονται σε σήραγγες με μεγάλη ταχύτητα.
Παρουσιάστηκαν το 2011, κατασκευάστηκαν 59 συρμοί και από το 2016 χρησιμοποιούνται επίσης βόρεια του Αομόρι στο Hokkaido Shinkansen, το οποίο συνδέεται με το κύριο νησί της Ιαπωνίας, το Χονσού, μέσω της υποθαλάσσιας σήραγγας Seikan, μήκους 54 χιλιομέτρων (33,5 μιλίων), κάτω από τον πορθμό Tsugaru.
6: “Al Boraq” – 320 χλμ/ώρα (Μαρόκο)
Ο πρώτος, και μέχρι στιγμής μοναδικός, ειδικός σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας της Αφρικής άνοιξε τον Νοέμβριο του 2018, συνδέοντας την πόλη-λιμάνι της Ταγγέρης με την Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο. Η υπηρεσία που ονομάστηκε “Al-Boraq” από ένα μυθικό πλάσμα που μετέφερε τους ισλαμιστές προφήτες, αποτελεί την πρώτη φάση του σχεδιαζόμενου δικτύου υψηλών ταχυτήτων της χώρας μήκους 1.500 χιλιομέτρων.
Τα γαλλικής κατασκευής παράγωγα των ηλεκτροκίνητων τρένων TGV Euroduplex διπλού καταστρώματος λειτουργούν με ταχύτητα έως 320 χλμ/ώρα σε μια νέα ειδική γραμμή μήκους 186 χιλιομέτρων μεταξύ Ταγγέρης και Κενίτρα.
Το Al-Boraq κατέχει επίσης το ρεκόρ ταχύτητας των αφρικανικών σιδηροδρόμων — κατά τη διάρκεια δοκιμών πριν από τη λειτουργία του το 2017, ένα από τα 12 τρένα που κατασκευάστηκαν από την Alstom άγγιξε τα 357 χλμ/ώρα στη νέα γραμμή – υπερδιπλάσια ταχύτητα από τα αμέσως επόμενα ταχύτερα τρένα που κυκλοφορούν σήμερα στην αφρικανική ήπειρο.
7: AVE S-103 – 310 χλμ/ώρα (Ισπανία)
Η Ισπανία εντάχθηκε στο κλαμπ των σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας το 1992 χρησιμοποιώντας την τεχνολογία TGV που εισήχθη από τη Γαλλία. Έκτοτε ανέπτυξε τα δικά της υπερταχύτατα τρένα και δημιούργησε το μεγαλύτερο δίκτυο υπεραστικών γραμμών στην Ευρώπη, που εκτείνεται από τη Μαδρίτη προς τη Σεβίλλη, τη Μάλαγα, τη Βαλένθια, τη Γαλικία και τη Βαρκελώνη.
Το AVE, συντομογραφία του Alta Velocidad Espana (Ισπανική Υψηλή Ταχύτητα) αλλά και της ισπανικής λέξης για το πουλί, λειτουργεί συνήθως με εμπορικό μέγιστο 310 χλμ/ώρα. Καμάρι του στόλου είναι τα τρένα S-102 Talgo και S-103 “Velaro”, το τελευταίο είναι ισχυρότερος συγγενής του γερμανικού ICE3.
Πιστοποιημένα για μέγιστη ταχύτητα 350 χλμ/ώρα και με χωρητικότητα 404 θέσεων, τα S-103 μοιράζονται τα δρομολόγια μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πόλεων της Ισπανίας με τα εγχώρια τρένα υψηλής ταχύτητας Talgo S-102.
Τον Ιούλιο του 2006 ένα S-103 σημείωσε το ισπανικό ρεκόρ ταχύτητας των 404 χλμ/ώρα – τότε παγκόσμιο ρεκόρ για μη τροποποιημένο εμπορικό επιβατικό τρένο.
8: KTX 305 χλμ/ώρα (Νότια Κορέα)
Από το 2004, η Νότια Κορέα επέκτεινε γρήγορα το δίκτυο σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας, παρακάμπτοντας τις κλασικές γραμμές όπου το δύσκολο έδαφος καθιστούσε τους χρόνους ταξιδιού αργούς και μη ανταγωνιστικούς.
Ξεκινώντας με τη διαδρομή Σεούλ-Μπουσάν το 2004, τα τρένα KTX μπορούν να κινούνται με ταχύτητα έως και 330 χλμ/ώρα, αν και το συνηθισμένο όριο είναι 305 χλμ/ώρα. Τα τρένα KTX-I πρώτης γενιάς, βασισμένα στη γαλλική τεχνολογία TGV, μείωσαν κατά το ήμισυ τους χρόνους διαδρομής Σεούλ-Μπουσάν από πάνω από τέσσερις ώρες σε μόλις δύο ώρες και 15 λεπτά.
Η Νότια Κορέα είναι μία από τις τέσσερις χώρες στον κόσμο που έχουν αναπτύξει ένα τρένο ικανό να κινείται με ταχύτητα άνω των 420 χλμ/ώρα, μαζί με τη Γαλλία, την Ιαπωνία και την Κίνα. Ένα πρωτότυπο HEMU-430X νέας γενιάς έφτασε τα 421,4 χλμ/ώρα το 2013, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ ταχύτητας των κορεατικών σιδηροδρόμων 352,4 χλμ/ώρα που είχε σημειώσει ένα τρένο KTX HSR-350x δεύτερης γενιάς.
Τα τελευταία τρένα χρησιμοποιούν εγχώρια τεχνολογία και διαθέτουν καμπίνες με στεγανοποίηση πίεσης και τριπλά τζάμια για τη μείωση του θορύβου και την εξάλειψη της δυσφορίας στις πολλές σήραγγες.
9: Trenitalia ETR1000 – 300 χλμ/ώρα (Ιταλία)
Τα εντυπωσιακά τρένα υψηλής ταχύτητας Frecciarossa (Κόκκινο Βέλος) των Ιταλικών Κρατικών Σιδηροδρόμων εισήχθησαν το 2017 ως απάντηση σε έναν νέο ιδιόκτητο ανταγωνιστή.
Σχεδιασμένα για μέγιστη ταχύτητα 400 χλμ/ώρα, ανταποκρίνονται στο όνομά τους με σχεδιασμό που μοιάζει με βέλος και έχει βελτιωμένο σχεδιασμό με απόδοση 10.000 ίππων. Αν και έχουν εγκριθεί για μέγιστη ταχύτητα 360 χλμ/ώρα σε επιβατική κυκλοφορία, ένα τρένο πέτυχε 394 km/h (245 mph) σε δοκιμή το 2016.
Οι αμαξοστοιχίες μήκους 200 μέτρων διαθέτουν 457 θέσεις σε τέσσερις κατηγορίες που κυμαίνονται από την άνετη standard έως την business, την premium και την executive, η τελευταία με μόλις 10 ανακλινόμενες πολυθρόνες και εξυπηρέτηση στο κάθισμα.
Τα δρομολόγια του κόκκινου βέλους εκτελούνται σε όλο το ιταλικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων σε σχήμα Τ, συνδέοντας το Τορίνο, το Μιλάνο και τη Βενετία στο βορρά με τη Μπολόνια, τη Φλωρεντία, τη Ρώμη και τη Νάπολη.
Τα κανονικά εμπορικά δρομολόγια προβλέπουν μέγιστη ταχύτητα 300 χλμ/ώρα, αλλά ακόμη και αυτό έχει φέρει επανάσταση στα υπεραστικά ταξίδια στην Ιταλία, αυξάνοντας σημαντικά το μερίδιο αγοράς του σιδηροδρόμου σε βασικές διαδρομές όπως το Μιλάνο-Ρώμη και συμβάλλοντας στην πρόσφατη πτώση του εθνικού αερομεταφορέα Alitalia.
Μετά από εκτεταμένες δοκιμές τα τελευταία δύο χρόνια, οι Ιταλικοί Κρατικοί Σιδηρόδρομοι θα αναμετρηθούν με τα γαλλικά TGV στη διαδρομή Μιλάνο-Παρίσι το 2022, με τα τρένα Red Arrow να αποτελούν μια ελκυστική εναλλακτική λύση για τα γερασμένα TGV.
Μια ακόμη παρτίδα Red Arrows παραδίδεται στην Ισπανία, όπου θα ανταγωνιστούν τις εγχώριες υπηρεσίες AVE και Ouigo Espana στις γραμμές υψηλής ταχύτητας που ξεκινούν από τη Μαδρίτη.
10: Σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας Haramain – 300 km/h/186 mph (Σαουδική Αραβία)
Η αποπνικτική ζέστη και οι αμμοθύελλες δεν σας φαίνονται αμέσως ως το ιδανικό περιβάλλον για εξελιγμένα ηλεκτρικά τρένα υψηλών ταχυτήτων, αλλά ο Σιδηρόδρομος Υψηλών Ταχυτήτων Haramain (HHR) της Σαουδικής Αραβίας συνδέει τις ιερές πόλεις της Μέκκας και της Μεδίνας με ταχύτητες έως και 300 χλμ/ώρα. Χρησιμοποιώντας 35 ισπανικής κατασκευής τρένα Talgo, ειδικά τροποποιημένα για λειτουργία στην έρημο σε θερμοκρασίες έως 50 βαθμούς Κελσίου (122 Φαρενάιτ), το ταξίδι των 450 χιλιομέτρων διαρκεί μόλις δύο ώρες.
