Της Δέσποινας Ποικιλίδου
«Τα πάντα ρεί και μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν». Το απόφθεγμα αυτό αποδίδεται στον Ηράκλειτο και εκφράζει την αντίληψή του για τις συνεχείς αλλαγές που διέπουν το σύμπαν. Πίστευε επίσης ότι ο κόσμος δημιουργείται από τη «φωτιά», την αντίθεση και τον πόλεμο μεταξύ των αντιθέτων.
Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ήταν Έλληνας προσωκρατικός φιλόσοφος που έζησε τον 6ο με 5ο αι. π.Χ στην Έφεσο της μικρασιατικής Ιωνίας. Ήταν απόγονος του ιδρυτή της πόλης Ανδρόκλου και απεβίωσε το 475 π.Χ στη γενέτειρά του.
Και μετά τις συστάσεις ας προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το βαθύτερο νόημα του αποφθέγματος. Με πόση σοφία και σύνεση αντιμετωπίζει την πρόσκαιρη ζωή μας! Με πόση οξυδέρκεια ήταν προικισμένοι οι αρχαίοι μας πρόγονοι και πόσο ελλιπείς οι σύγχρονοι Έλληνες. Οι απόγονοι ενός περήφανου και ευφυούς λαού σήμερα συμπεριφέρονται ως ζητιάνοι, υποταγμένοι και εξαρτημένοι από άσπονδους φίλους και «εταίρους».
Και όμως τα πάντα…ρεί και μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν.
Βέβαια το πράγμα θέλει προσοχή, διότι αν είναι κανείς απρόσεκτος, μπορεί από πλούσιος να γίνει φτωχός και από δυνατός αδύναμος. Η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοιες αναφορές. Τη ζωή διαδέχεται ο θάνατος, τον θάνατο η ανάσταση, η μακαρία ελπίδα των πιστών θνητών.
Τον πόλεμο πάντα ακολουθεί μια περίοδος ειρήνης και μετά πάλι θλίψη, πόνος και δυστυχία. Τα νιάτα και η ομορφιά είναι επίσης παροδικά αφού ακολουθεί πάντα το γήρας με ότι αυτό συνεπάγεται. Ρητίδες, αρθριτικά, αστάθεια, εκφυλιστικές ασθένειες…. άνοια. Δουλειά για τους αισθητικούς, τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, τις εταιρείες φαρμάκων και υγειονομικών υλικών.
Θέλεις τώρα φίλε μου να μιλήσουμε και για πράγματα ιδεώδη πλην φευγαλέα και άπιαστα, όπως η ευτυχία, η εξουσία, η δύναμη, τα όνειρα, τα ιδανικά, η ελευθερία;
Ας τα πάρουμε με τη σειρά.
Ευτυχία! Η τόσο ποθητή αυτή λέξη. Στιγμιαία όμως. Κι ενώ την κυνηγάς μιας ζωή κι εκεί που νομίζεις ότι την άγγιξες, ξαφνικά… χάνεται από τα χέρια σου.
Η εξουσία; Πόσοι την έχασαν σε μια νύκτα, σε μια ώρα, σε μια στιγμή. Τρανταχτά παραδείγματα; Ο Τσάρος, ο Καίσαρας Αύγουστος, ο Σαντάμ, ο Καντάφι….
Η δύναμη; Ας ρωτήσουμε καλύτερα τον Σαμψών και τον Γολιάθ. Αυτοί ξέρουν. Θα μας πουν λοιπόν ότι η δύναμη κρέμεται από μια κλωστή ή από το νήμα μιας σφενδόνης.
Όνειρα; Πόσοι ονειροπόλοι δεν έπεσαν από το συννεφάκι τους;
Ιδανικά; Πόσοι δεν έχυσαν ιδρώτα και αίμα για τις ιδέες τους που στο τέλος άλλοι τις εκμεταλλεύτηκαν;
Ελευθερία; Με πόσες θυσίες απέκτησαν ο λαοί την απέκτησαν για να την δουν ύστερα να χάνεται από νέου τύπου δεσμά χωρίς μάλιστα να το καταλάβουν.
Αυτό το τελευταίο, ο ελληνικός λαός, οι απόγονοι του Ηράκλειτου, το ζούμε καθημερινά μέσα από τα αόρατα δεσμά των επαχθών μνημονίων. Δυστυχώς εκτός του Ηράκλειτου είμαστε και απόγονοι του Εφιάλτη. Πάντα κάποιος θα ανοίγει κερκόπορτες να μπει ο εχθρός. Ή μήπως πάντα ο εχθρός είναι ήδη μέσα;
Τα πάντα ρεί λοιπόν και μηδέποτε κατά τ’ αυτό μένειν.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων στην πρόσκαιρη αυτή ζωή, ας ακούσουμε τι μας λέει ο Απόστολος Πέτρος (εκείνος που αρνήθηκε τρείς φορές τον Κύριό του) πιο σοφός και πιο απόλυτος όμως στη Β’ καθολική επιστολή του, γ΄11: «Επειδή λοιπόν πάντα ταύτα διαλύονται (δηλαδή τα πάντα…ρεί), οποίοι πρέπει να είσθαι σεις εις πολίτευμα άγιον και ευσέβειαν, προσμένοντες και σπεύδοντες εις την παρουσίαν της ημέρας του Θεού, καθ’ ήν οι ουρανοί πυρούμενοι θέλουσι διαλυθεί και τα στοιχεία πυρακτούμενα θέλουσι χωνευθή; Κατά δε την υπόσχεσιν αυτού νέους ουρανούς και νέαν γήν προσμένομεν, εν οίς δικαιοσύνη κατοικεί» (Αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο το κεφάλαιο από την Αγία Γραφή).
Τι λες φίλε μου, δεν είναι προτιμότερο να πάμε μαζί κατά κει, αφού εδώ τα «πάντα ρεί;»
Κατερίνη 29/5/2017 Δέσποινα Χ.Ποικιλίδου
Ζωγράφος – Λογοτέχνης
