Και όχι μόνον τα «πρώτα» (μπαρμπούνια, γλώσσες, τσιπούρες, λαβράκια κλπ.), αλλά και η λαϊκή σαρδέλα, ο γαύρος και τα μπακαλιαράκια.
Γράφει ο Θόδωρος Δημητριάδης
Τι συμβαίνει και κάθε χρόνο έχουμε λιγότερα ψάρια; Μήπως θα έλθει καιρός που θα εξαφανιστούν τελείως; Που θα λέμε στα εγγόνια μας παλιές ιστορίες για κάτι ζώα που ζούσαν στη θάλασσα και τα έλεγαν «ψάρια»;
«Τα ψάρια τελειώνουν. Δεν είναι όπως πίστευαν ο παππούς και ο πατέρας μου ότι δεν θα εξαντληθούν ποτέ». Κάπως έτσι ξεκίνησε την ομιλία του ο Παύλος Παυλίδης, τρίτης γενιάς επαγγελματίας ψαράς, που γνωρίζει από πρώτο χέρι την δραματική αλλαγή που συμβαίνει στη θάλασσα. Μαζί με επιστήμονες, ερευνητές αλλά και βραβευμένους σεφ και καινοτόμους ιχθυοπώλες, ήταν ένας από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην συζήτηση με τίτλο «Μαγειρική & διατήρηση των πόρων της θάλασσας», την οποία φιλοξένησε η Πρεσβεία της Γαλλίας, στο πλαίσιο του «Merci Chef!», της εβδομάδας γαστρονομίας που διοργανώθηκε φέτος για δεύτερη χρονιά. Στο τέλος της εκδήλωσης ο σεφ της Γαλλικής Πρεσβείας Jean-Marie Hoffmann υπέγραψε την «Χάρτα του υπεύθυνου εστιάτορα» με στόχο να εμπνεύσει περισσότερους επαγγελματίες της εστίασης να κάνουν το ίδιο, βάζοντας τη βιωσιμότητα στο μενού.
Η Elisabeth Vallet διευθύντρια της περιβαλλοντικής οργάνωσης Ethic Ocean που δραστηριοποιείται στον τομέα της προστασίας των αλιευτικών πόρων, η οποία συντόνιζε το πάνελ των ειδικών τόνισε την ανάγκη να αλλάξουμε όλοι συνήθειες, φέρνοντας μάλιστα τον κόκκινο τόνο ως ένα ελπιδοφόρο παράδειγμα.
«Περιμέναμε τη δεκαετία του ‘90 για να καταλάβουμε ότι οι θαλάσσιοι πόροι δεν είναι απεριόριστοι. Μέχρι τότε θεωρούσαμε ότι η θάλασσα θα μπορούσε να μας παρέχει ψάρια επ’ αόριστον. Αναπτύξαμε τεχνικές για να ψαρεύουμε όλο και πιο μακριά, όλο και πιο βαθιά, σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες, και δεν θέσαμε στον εαυτό μας πάρα πολλά ερωτήματα. Σήμερα η Μεσόγειος είναι η δεύτερη παγκοσμίως ζώνη που υφίσταται υπερεκμετάλλευση. Παγκοσμίως η κατάσταση δυστυχώς δυσχεραίνει και η αλιευτική πίεση είναι διπλάσια από το βιώσιμο επίπεδο», ανέφερε μεταξύ άλλων η Elisabeth Vallet.
Η ρύπανση, η κλιματική κρίση και η υπεραλίευση είναι τα τρία μεγάλα ζητήματα των θαλασσών σήμερα. Η υπεραλίευση φαίνεται να είναι το πιο εύκολα αναστρέψιμο. Η νομοθεσία πρέπει να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα και οι επαγγελματίες της εστίασης αλλά και οι καταναλωτές να προσέχουν τι αγοράζουν και τι καταναλώνουν. Τα επόμενα χρόνια πρέπει να καταναλώνουμε λιγότερο αλλά και καλύτερα. Με συνείδηση. Να γνωρίζουμε την επιστημονική ονομασία κάθε είδους ψαριού ώστε να μην τα συγχέουμε και να μπορούμε να αποφεύγουμε εκείνα στα οποία ασκείται μεγαλύτερη πίεση, αλλά και να ελέγχουμε την προέλευσή τους. Έχει σημασία να επιβεβαιώνουμε την προέλευση των ψαριών. Το ίδιο ψάρι μπορεί αλλού να έχει ανακάμψει ενώ αλλού οι πληθυσμοί να έχουν καταρρεύσει. Η σαρδέλα, ένα εμβληματικό είδος της Μεσογείου, στην Ελλάδα βρίσκεται σε πορτοκαλί επίπεδα, που σημαίνει ότι έχει αρχίσει να υπεραλιεύεται και θα έπρεπε να αποφεύγεται».
Η ίδια, όπως και ο καθηγητής του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Στεργίου, αναφέρθηκαν στα ελάχιστα επιτρεπόμενα μεγέθη αλιευμάτων τα οποία πολλές φορές είναι μικρότερα από το μέγεθος στο οποίο κάποια είδη φτάνουν σε αναπαραγωγική ωριμότητα, με αποτέλεσμα να μην έχουν την ευκαιρία να πολλαπλασιαστούν.
«Τα είδη για να ανταπεξέλθουν στην επιπλέον θνησιμότητα εξαιτίας της αλιείας αναπαράγονται πλέον σε μικρότερο μέγεθος και ηλικία ενώ το μέγιστο μήκος/βάρος τους μειώνεται με τον χρόνο. Κάποτε η πολυτέλεια ήταν να έχουμε μεγάλα ψάρια. Τώρα είναι να έχουμε ποιοτικά, βιώσιμα ψάρια», κατέληξε ο βραβευμένος με αστέρι Michelin σεφ Julien Hennote.
(πηγή: Καθημερινή, Γαστρονόμος 22-4-25)
