Σαν συνέχεια προηγούμενου έργου μου (“Μακάριοι κατοικούντες στους πρόποδες του Ολύμπου”, 28 Οκτωβρίου 2023), θέλοντας να συνδέσω τους δύο φορείς, αναφέρω πως, στην πίσω πλευρά του νεότερου έργου μου, έχω δημιουργήσει αντίγραφο τμήματος έργου του ζωγράφου Ιωάννη εκ Λιτοχώρου (16ος αιώνας), το πρωτότυπο του οποίου εκτίθεται στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας.
Με αφορμή την πρωτοβουλία του Ιωάννη Ζ. Παπαζαχαρία και τις ενέργειες του δημάρχου Δίου-Ολύμπου Ευάγγελου Γερολιόλιου, προκειμένου να κατοχυρωθεί το έθιμο των Σίχνων ως στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και βασιζόμενος σε κείμενα των καθηγητών Νίκου Τζουμάκα, Νίκου Κάκκαλου, της καθηγήτριας-βυζαντινολόγου Γλύκατζη-Αρβελέρ, της Παναγιώτας Κωνσταντοπούλου-Δωρή (τόμος 8ος, Κεντρική Μακεδονία 2009), σε εργασίες των Ν. Λασπόπουλου και Α. Αδαμόπουλου, καθώς και στον πίνακα του Gaspare Fossati (1849), αλλά και σε δικά μου παλιότερα προσχέδια (2006), θέλησα να αποτυπώσω την ιστορία του εθίμου των Σίχνων μέσα στους αιώνες, από την Κωνσταντινούπολη και την Αγία Σοφία, μέχρι τις μέρες μας.
Σε κεντρική θέση στο έργο, δεσπόζει η παναγία του Ολύμπου.
Από κάτω μεγαλοπρεπώς η Αγία Σοφία, ενώ μπροστά της, με την άσβεστη φλόγα του έθνους δίπλα του, ο Ρήγας Φεραίος δέχεται τη θεία Ευχαριστία από τον Πατριάρχη.
Λίγο πιο πάνω, ο βυζαντινός οικισμός από όπου και πρωτοήρθε το έθιμο των Σίχνων.
Στην αριστερή πλευρά διακρίνουμε το Λιτόχωρο με τα πολυάριθμα εξωκλήσια του (προφήτης Ηλίας, Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Άγιοι Απόστολοι, Άγιος Αθανάσιος, Αγία Σολομονή), τις εκκλησίες των ενοριών (Άγιος Νικόλαος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Δημήτριος), αλλά και το αρχαιότερο μακεδονικό σπίτι (1750) της Ιωάννας Παπανικολάου , που σώζεται ως τις μέρες μας.
Ανάμεσα στα σπίτια και τις εκκλησίες του χωριού, συγκεντρωμένος κόσμος με Σίχνα (λάβαρα) διασχίζει το γεφύρι του Μήλια, με κατεύθυνση τον Λάκκο, όπου οι ιερείς Καλιακούδας, Τσιρτσιρίκος, Γερολιόλιος, θα τελέσουν την δοξολογία.
Στο τέλος της γέφυρας συναντάμε το τρίστρατο Δίον-Λιτόχωρο-Όλυμπος, όπου με ανοδική πορεία προς αυτόν συναντάμε, του Νούλα τα μαντριά. Συνεχίζοντας την ανοδική μας πορεία, περνάμε από το εξωκλήσι Της Παναγίας του Ολύμπου για να καταλήξουμε στο παλαιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου.
Ψηλά, αγέρωχος ο Όλυμπος καθρεφτίζεται στα νερά του Θερμαϊκού κόλπου, όπου αρμενίζουν τα Μαύρα καράβια και το καράβι της οικογένειας Νικολάου Κ. Παπανικολάου με χρονολογία 1918 “Άγιος Νικόλαος εξ Ολύμπου”.
Φαράγγι Ενιπέα Ολύμπου,
Λιτόχωρο, Φώτα 6 Ιανουαρίου 2024
Γεώργιος Βροντινός
