Το 2020, η έκπληξη ήρθε με τη μορφή μιας παγκόσμιας πανδημίας. το 2022, ήταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Για το 2024, οι άγνωστοι παράγοντες εμπίπτουν έρχονται σε δύο κατηγορίες: οικονομικά και πολιτική.
Τα πιθανά καλά νέα έρχονται με τη μορφή της πτώσης του πληθωρισμού και της ευρέως διαδεδομένης προσδοκίας ότι η Federal Reserve και άλλες κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια κατά τη διάρκεια του έτους.
Η πρόβλεψη αυτής της αλλαγής πολιτικής πυροδότησε ένα ισχυρό ράλι στις μετοχές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, καθιστώντας το 2023 την καλύτερη χρονιά για τις παγκόσμιες μετοχές από το 2019. Το πιθανό αρνητικό, ωστόσο, είναι ότι η νομισματική πολιτική θα καθυστερήσει, σύμφωνα με τους Financial Times. Ορισμένοι οικονομολόγοι ανησυχούν ότι η νομισματική σύσφιξη το 2022 και το 2023 θα έχει αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο το 2024.
Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν προσελκύσει οργή από ρυθμιστικές αρχές και πολιτικούς
Επομένως, το μεγάλο ζήτημα για το 2024 είναι αν οι κεντρικές τράπεζες έχουν κάνει αρκετά για να επιβραδύνουν τον πληθωρισμό χωρίς να οδηγήσουν την οικονομία σε ύφεση. Εναλλακτικά, είναι τόσο ριζωμένες οι πληθωριστικές τάσεις που οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να χρειαστεί να κάνουν ακόμη μια σύσφιξη το επόμενο έτος;
Διφορούμενα μηνύματα
Μια ευρύτερη ανησυχία είναι τι θα γίνει εάν η Κίνα αρχίζει να χάνει τον ρόλο της ως κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας. Η Κίνα παρείχε σχεδόν το ήμισυ της αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ τα τελευταία 10 χρόνια.
Ο Νταβάλ Τζόσι της BCA Research υποστήριξε στους FT ότι η κινεζική ιδιοκτησία ακινήτων είναι μαζικά υπερτιμημένη. Η κινεζική κυβέρνηση δεν μπορεί να διακινδυνεύσει να αφήσει τις τιμές των κατοικιών να πέσουν, δεδομένου του πιθανού αντίκτυπου στον πλούτο των απλών πολιτών. Αντίθετα, λέει ότι οι Κινέζοι θα σχεδιάσουν «μια μείωση της οικιστικής ανάπτυξης και της κατασκευαστικής δραστηριότητας για να εξισορροπήσουν την προσφορά με την καταρρέουσα ζήτηση».
Όπως είπε: «Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία, επειδή η έκρηξη των κατασκευών και των υποδομών της Κίνας ήταν η κύρια κινητήρια δύναμη ανάπτυξης στον κόσμο και αυτός ο κινητήρας πρόκειται να πεθάνει».
Τέτοιες ανησυχίες εξηγούν γιατί οι οικονομολόγοι είναι γενικά αρκετά επιφυλακτικοί σχετικά με τις προοπτικές για το 2024. Η Citibank, για παράδειγμα, αναμένει ότι η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ θα είναι μόλις 1,9% και η Deutsche Bank 2,4%. Τέτοια στοιχεία είναι πολύ αδύναμα με τα πρότυπα των τελευταίων τριών δεκαετιών. Εν τω μεταξύ, οι προσδοκίες για την ανάπτυξη των ΗΠΑ κυμαίνονται στο εύρος 1-2%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Office for Budget Responsibility προβλέπει υποτονική αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7% για το έτος.
Φυσικά, οι οιωνοσκόποι συχνά κάνουν λάθος. Η ανάπτυξη των ΗΠΑ το 2023 ήταν καλύτερη από την αναμενόμενη. Η ισχύς της αγοράς εργασίας ήταν μια συνεχής έκπληξη σε πολλά μέρη του κόσμου. Παρά την αργή ανάπτυξη, η ανεργία στο Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να είναι μόλις 4,2%, ενώ στις ΗΠΑ είναι ακόμη χαμηλότερη στο 3,7%.
Ωστόσο, ακόμα κι αν η ανάπτυξη αποδειχθεί καλύτερη από την αναμενόμενη, η αμερικανική αγορά μετοχών παρείχε αρκετά καλά νέα. Η αναλογία τιμής/κέρδους στον S&P 500 είναι μεγαλύτερη από 25, με βάση τα κέρδη του περασμένου έτους. Σε πιο μακροπρόθεσμη κυκλικά προσαρμοσμένη αναλογία, είναι 31.
Αυτή η ισχύς αποτίμησης οφείλει πολλά στον τομέα της τεχνολογίας, ο οποίος παραμένει αγαπημένος των επενδυτών.
Οι 10 κορυφαίες μετοχές του S&P 500 αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του δείκτη, το υψηλότερο ποσοστό από τη φούσκα dotcom του 2000. Από αυτές τις πρώτες 10, οι έξι μεγαλύτερες (Apple, Microsoft, Alphabet, Amazon, Nvidia και Meta) είναι στον τομέα της τεχνολογίας, ενώ η έβδομη μεγαλύτερη, η Tesla, η εταιρεία αυτοκινήτων, οφείλει πολλά στην τεχνολογική της τεχνογνωσία.
Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν προσελκύσει οργή από ρυθμιστικές αρχές και πολιτικούς, με βάση τις μονοπωλιακές τους θέσεις, τις εισβολές στην ιδιωτική ζωή και τον έλεγχο (ή την αποτυχία ελέγχου) της ελευθερίας του λόγου στα δίκτυά τους. Εάν οι ρυθμιστικές αρχές ή οι πολιτικοί ηγέτες αναλάβουν σημαντική δράση, οι μετοχές τεχνολογίας θα μπορούσαν να είναι ευάλωτες σε υποβάθμιση. Ακόμη και χωρίς ρυθμιστική δράση, οι μετοχές τεχνολογίας θα μπορούσαν να χάσουν ορμή. Οι πωλήσεις της Apple μειώθηκαν για τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα, για παράδειγμα.
Υπάρχει επίσης κάτι σαν μαλακό υπόβαθρο για τον εταιρικό τομέα των ΗΠΑ. Ο Τόρστεν Σλοκ της Apollo Global Management επισήμανε στους FT ότι το 40% των εταιρειών στον δείκτη Russell 2000 έχουν αρνητικά κέρδη. Αυτό είναι περίπου το επίπεδο που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2007-08. Επιπλέον, τόσο οι χρεοκοπίες βάσει Κεφαλαίου 11 του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα όσο και τα ποσοστά αθέτησης των εταιρικών ομολόγων τείνουν να αυξάνονται, αναμφίβολα ως απάντηση στην αύξηση των επιτοκίων.
Είναι το έτος των μετοχών;
Επιπλέον, υπάρχουν ανησυχητικά σημάδια σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα κέρδη για τις εταιρείες στον δείκτη MSCI World ήταν σταθερά το 2023, σύμφωνα με την Yardeni Research. Τα έσοδα ήταν επίσης υποτονικά, παρουσιάζοντας αύξηση μόλις 1%. Οι επενδυτές είναι πιο αισιόδοξοι για το 2024, με τους αναλυτές να σκέφτονται αύξηση κερδών 10% σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, οι αναλυτές συνήθως ξεκινούν τη χρονιά με αισιόδοξη διάθεση, αναθεωρώντας προς τα κάτω τις προβλέψεις μόνο όταν έρχονται αντιμέτωποι με τη ζοφερή πραγματικότητα.
Παρά τις ανησυχίες, είναι σίγουρα πιθανό οι μετοχές να έχουν ένα καλό 2024. Η πτώση των επιτοκίων είναι γενικά καλή για τις μετοχές, αρκεί να μην συνοδεύεται από πολύ βαθιά ύφεση. Η τιμή του πετρελαίου έχει πέσει αρκετά από το 2022, όταν οι επενδυτές τρομοκρατήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου θα πρέπει να φέρουν κάποια ανακούφιση τόσο στους καταναλωτές όσο και στις επιχειρήσεις. Εάν, όπως πολλοί υποπτεύονται, ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας επιβραδυνθεί, οι τιμές των εμπορευμάτων γενικά θα τεθούν υπό πίεση και αυτό θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού.
Η πτώση των τιμών των εμπορευμάτων και η υποτονική κινεζική οικονομία δεν αποτελούν εξαιρετικό συνδυασμό για τις αναδυόμενες αγορές. Ωστόσο, η προοπτική χαμηλότερων επιτοκίων των ΗΠΑ το 2024 θα επιτρέψει στις κεντρικές τράπεζες των αναπτυσσόμενων χωρών να μειώσουν τα επιτόκια. Εν ολίγοις, όπως και σε άλλες αγορές μετοχών, οι προοπτικές είναι σαφώς μικτές.
Επιφανειακά, οι προοπτικές για την αγορά κρατικών ομολόγων στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο φαίνονται πιο σαφείς από ό,τι για την αγορά μετοχών. Εάν ο πληθωρισμός έχει κορυφωθεί και οι κεντρικές τράπεζες είναι σε θέση να μειώσουν τα επιτόκια, τότε τα κρατικά ομόλογα θα πρέπει να τα πάνε αρκετά καλά. Μερικά από τα καλά νέα αντικατοπτρίζονται ήδη στην τιμή. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου του αμερικανικού δημοσίου μειώθηκε από 5% τον Οκτώβριο σε περίπου 3,9% σήμερα.
Εάν οι επενδυτές πιστεύουν ότι η Fed μπορεί να διατηρήσει τον πληθωρισμό περίπου στο 2% την επόμενη δεκαετία, αυτό αντιπροσωπεύει μια εύλογα θετική πραγματική απόδοση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αποδόσεις 10τών ομολόγων είναι περίπου 3,7%. Και πάλι, εάν η Τράπεζα της Αγγλίας επιτύχει τον στόχο πληθωρισμού 2% τα ομόλογα θα πρέπει να δημιουργήσουν θετική πραγματική απόδοση.
Προεκλογική περίοδος
Μερικές φορές, φυσικά, η αγορά μπορεί να εκτροχιαστεί από γεγονότα που δεν είναι οικονομικά. Το 2024, αυτά τα γεγονότα θα μπορούσαν να προέλθουν από την πολιτική. Το κύριο μέλημα είναι οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.
Προς το παρόν, το Εργατικό κόμμα φαίνεται πιθανό να κερδίσει την πλειοψηφία σε βρετανικές εκλογές που είναι πιθανό να διεξαχθούν τον Μάιο ή τον Οκτώβριο. Καθώς οι Εργατικοί ηγούνται τώρα από τον μετριοπαθή Κέιρ Στάρμερ μια αλλαγή κυβέρνησης είναι απίθανο να τρομάξει τους επενδυτές. Αλλά αν φαινόταν πιθανό ένα Κοινοβούλιο, στο οποίο οι Εργατικοί εξαρτώνται από την υποστήριξη του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας, η αβεβαιότητα θα αυξανόταν.
Στις ΗΠΑ, οι εκλογές του Νοεμβρίου φαίνεται πιθανό να είναι μια επανάληψη εκείνων του 2020 μεταξύ Μπάιντεν και Τραμπ. Οι αγορές τα πήγαν αρκετά καλά στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, οπότε μπορεί να φαίνεται σαν οι επενδυτές να μην έχουν πολλά να ανησυχούν. Αλλά οι συνθήκες των εκλογών του 2020 θα πρέπει να είναι πολύ ανησυχητικές για όλους όσους ανησυχούν για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των ΗΠΑ. Ο Μάρτιν Γουλφ, ο επικεφαλής οικονομικός σχολιαστής των FT, έγραψε ότι μια νίκη Τραμπ θα σήμαινε ότι οι ΗΠΑ «δεν είναι πλέον δεσμευμένες στους δημοκρατικούς κανόνες».
Εάν ο Τραμπ χάσει, είναι πιθανό, για άλλη μια φορά, να αρνηθεί να αποδεχθεί το αποτέλεσμα, οδηγώντας σε αναταραχές από τους υποστηρικτές του. Και υπάρχει επίσης μια πιθανότητα να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τις τακτικές που πρότεινε το 2020 σε μια προσπάθεια να κερδίσει – για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας τους υποστηρικτές του στις κυβερνήσεις των πολιτειών για να αλλάξει τον πίνακα των εκλογέων κατά παράβαση της καταγεγραμμένης ψήφου. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένες διαμαρτυρίες από τους αντιπάλους της διακυβέρνησής του και σε παρατεταμένες νομικές ενέργειες που θα έθεταν υπό αμφισβήτηση το αποτέλεσμα. Έτσι, θα μπορούσε να υπάρξει πολλή αναταραχή στο τέλος του 2024.
Γενικότερα, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι που ενδέχεται να προκύψουν φέτος περιλαμβάνουν περαιτέρω επιθετικότητα από τη Ρωσία. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν ενθαρρυνθεί από την επιτυχία στην Ουκρανία ή εάν απογοητευτεί από την αποτυχία της εισβολής του.
Υπάρχει ο προφανής κίνδυνος ότι η προσπάθεια του Ισραήλ να εξαλείψει τη Χαμάς από τη Γάζα θα οδηγήσει σε μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Και υπάρχει επίσης ο κίνδυνος η Κίνα να αποφασίσει να χτυπήσει στην Ταϊβάν, ειδικά αν θεωρεί ότι οι ΗΠΑ αποδυναμώνονται από τις εσωτερικές διαμάχες.
Εάν, όπως αναμενόταν, η Fed μειώνει τα επιτόκια αρκετές φορές το επόμενο έτος, οι καταναλωτές θα πρέπει να αισθάνονται πιο ευημερούντες και η αναταραχή μιας νίκης του Τραμπ μπορεί να αποφευχθεί. Όλα αυτά θα πρέπει να υποστηρίζουν τόσο τις αγορές μετοχών όσο και των ομολόγων. Αλλά δεν θα ήταν συνετό να έχουμε υπερβολική αισιοδοξία. Τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι οι αρνητικές εκπλήξεις μπορεί να έρθουν με πολλές μορφές και, μετά το πρόσφατο ράλι, το χρηματιστήριο των ΗΠΑ πορεύεται με την υπόθεση ότι τα καλά νέα θα συνεχίσουν.
Πηγή: ot.gr
