Του Κώστα Δαλακιουρίδη
Ας αφήσουμε τη μιζέρια και τη μαυρίλα του πολιτικού συστήματος κι ας ασχοληθούμε με κάτι πραγματικά μεγάλο. Η ανακάλυψη του τάφου του Αριστοτέλη κάνει τον γύρο του κόσμου και του θυμίζει ότι η χώρα μας είναι κάτι παραπάνω από μια θλιβερή μάζωξη πολιτικάντηδων. Περιποιεί τιμή για την χώρα μας ο φιλόσοφος αυτός.
Δεν υπήρξε ίσως τέτοια μεγαλοφυΐα, τέτοιο πολυμαθές και καθολικό πνεύμα. Ο Αριστοτέλης (381-322 π.Χ.) ήταν ο φιλόσοφος που προσγείωσε τη φιλοσοφία στη γη. Γιος γιατρού στράφηκε νωρίς στον πραγματικό κόσμο μέχρι που συνάντησε τον Πλάτωνα για να μυηθεί στην ιδεαλιστική
φιλοσοφία. Δείγμα της ανωτερότητάς του είναι ότι την απολάμβανε χωρίς να την ασπασθεί. Η δική του σοφία αφομοίωσε το «μηδεν άγαν», το «γνώθι σ’ αυτόν» και το «παν μέτρον άριστον», όταν ορίζει την αρετή σαν μεσότητα δύο άκρων. Όπως για παράδειγμα ανάμεσα στη δειλία και την αποκοτιά, αρετή ορίζεται η γενναιότητα.
Η σύλληψή του για το «δυνάμει» δηλαδή αυτό που τείνει να αποκτήσει μια μορφή και το «ενεργεία» γεφυρώνει τον Ηράκλειτο με τον Παρμενίδη και επιβεβαιώνεται από την κβαντομηχανική! Πραγματικά ένα κύμα πιθανότητας στη κρίσιμη ώρα εξαφανίζει όλες τις επάλληλες πιθανές καταστάσεις και γίνεται πραγματικότητα.
Τι να πούμε για τους ορισμούς του όπως αυτός για την τραγωδία. Τι να πούμε για τη συνεισφορά στην ψυχολογία (δεν μπορεί να υπάρξει νόηση χωρίς φαντασία) ή για τον χρόνο ή για την εντελέχεια (εν-τέλος-έχειν) δηλαδή γι’ αυτό που έχει τον σκοπό μέσα του δηλ. όλα τα έμβια.
Εκεί όμως που φαίνεται η οξύνοιά του είναι ο ορισμός για την ύλη την οποία βέβαια δεν την χωρίζει από το πνεύμα. Την διακρίνει σε κοινή ύλη από την οποία φαίνεται ότι αποτελείται ένα σώμα την οποία ονομάζει «συγγενή» δηλ. ξύλο, μέταλλο κ.λ.π. Όμως αυτή που είναι το υπόστρωμα της συγγενούς δηλ. η πρώτη ύλη είναι άμορφη, απροσδιόριστη και μη αισθητή, κάτι σαν χώρος!
Θεμελιώδης νόμος της φύσης είναι η κίνηση που περιλαμβάνει τη γέννηση, την φθορά και την ποιοτική αλλαγή. Η κίνηση όμως δεν είναι τυχαία αλλά περιλαμβάνει κάποιο σκοπό. Μια εσωτερική ώθηση, μια λαχτάρα για το τελειότερο κάνει τα πλάσματα να αναζητούν όλο και πιο τέλειες μορφές. (Τα όντα αποτελούνται από ύλη -που είναι η ίδια σε όλα- και τη μορφή που μεταβάλλεται).
Για να μελετήσει κανείς τον Αριστοτέλη δεν αρκεί να είναι φιλόλογος ή και φιλόσοφος. Χρειάζεται η συνεργασία φυσικού, μαθηματικού, βιολόγου, αστρονόμου, ψυχολόγου, θεολόγου πολλών δηλ. ειδικοτήτων για να κατανοηθεί. Είναι συγχρόνως και βαθύς και πλατύς, αδιανόητο για κάποιο φιλόσοφο ιδιαίτερα τους σύγχρονους.
Η λάμψη του είναι αειφανής. Κάθε τόσο σε μια καινούρια ανακάλυψη ανακαλύπτουμε ότι την είχε ανακαλύψει ο Αριστοτέλης. Αυτός με την χορεία των άλλων Ελλήνων φιλοσόφων κοσμεί το φιλοσοφικό στερέωμα.
Η χώρα μας λόγω και της φύσης της έχει προικίσει τον Έλληνα με πολλές αρετές ιδιαίτερα την αναζήτηση της σοφίας, ἐπειδὴ «καὶ Ἰουδαῖοι σημεῖα αἰτοῦσιν καὶ Ἕλληνες σοφίαν ζητοῦσιν».
Είναι κρίμα που μερικοί θέλουν να μας μετατρέψουν σε μια χώρα ημιμαθών για να μας κυβερνούν ευκολότερα.
