Το παραδοσιακό έθιμο του ανταμώματος των απανταχού δημοτών Δίου Πιερίας, πραγματοποιείται και φέτος στο δημοτικό διαμέρισμα του ιστορικού Δίου, για εικοστή όγδοη χρονιά, την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου 2023, τη συμβολική ημέρα της Κρίσεως για την Ορθοδοξία, την Κυριακή της Απόκρεω.
Το έθιμο, το αναβίωσε ο εφημέριος του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής Δίου, π. Δημήτριος Κουτσιμάνης με την υποστήριξη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και την συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής. Τελείται με τον παραδοσιακό τρόπο και πραγματώνεται στον αύλειο χώρο του Ιερού Ναού αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία. Τυγχάνει της ευλογίας, πατρικής αγάπης και υποστήριξης του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεωργίου.
Αποσκοπεί στη διατήρηση της συνοχής των γηγενών που διαβιούν στην παρολύμπια περιοχή με τους καταγόμενους από την αρχαιολογικής σημασίας γη των Μακεδόνων, έτσι ώστε να μην λησμονηθεί το έθιμο των προγόνων τους αλλά και να κρατήσουν ζωντανή την μεταξύ τους επικοινωνία.
Σύμφωνα με το τελετουργικό, μετά τη Θεία Λειτουργία το ΑΝΤΑΜΩΜΑ αναβιώνει με τον παραδοσιακό τρόπο στον περιβάλλοντα χώρο του Ιερού Ναού, με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής και χορών αλλά και την προσφορά εδεσμάτων της τοπικής γαστρονομίας.
Το φετινό 28ο ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΔΗΜΟΤΩΝ ΔΙΟΥ είναι αφιερωμένο στον πρώην Ενοριακό Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου της πάλαι ποτέ Μαλαθριάς, προηγούμενη ονομασία του Δίου, ο οποίος από τον 14ο αιώνα και μέχρι τις αρχές της προηγούμενης εκατονταετηρίδας υπήρξε ο τόπος λατρείας των Μαλαθριωτών.
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου με την διαχρονική του αξία βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του αρχαιολογικού χώρου, στην επονομαζόμενη θέση Αυλαγάδες, όπου και ο παλαιότερος οικισμός των κατοίκων.
Νωρίτερα εντός του Ναού, μετά την ιστορική αναφορά του εθίμου από τον π. Δημήτριο Κουτσιμάνη, η αρχαιολόγος Γεωργία Γραίκου θα αναφερθεί στα λατρευτικής, αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας γνωρίσματα του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου.
Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΠΝΕΥΣΤΗ
Στην πρόσκλησή του σε όλους τους πολίτες, ντόπιους και ευρύτερα, ο εμπνευστής και πρωτεργάτης του ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ, που το υλοποιεί άοκνα εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες, π. Δημήτριος Κουτσιμάνης, επισημαίνει:
«Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί.
Με τη Χάρη του Τριαδικού Θεού θα αναβιώσουμε και φέτος για εικοστή όγδοη χρονιά το παραδοσιακό μας έθιμο. Όπως ορθά αναφέρει ο λαογράφος, το ΑΝΤΑΜΩΜΑ έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και την αγάπη προς την ιδιαίτερη πατρίδα. Συγγενείς και φίλοι μέσω του εθίμου δημιουργούν διαχρονικά έναν αλληλένδετο κρίκο μεταξύ τους, υποβοηθώντας έτσι στη διάσωση της εθνικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Αυτό είναι άλλωστε το πλαίσιο του ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ. Αναμφίβολα, στη διατήρηση της ταυτότητας της Ρωμιοσύνης καθοριστική υπήρξε η συμβολή της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας, τόσο στη συλλογή όσο και στην ανάδειξη των πνευματικών και λαογραφικών δημιουργημάτων του Ελληνισμού. Τούτη τη χρονιά το έθιμό μας είναι αφιερωμένο στον πρώτο Ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου της πάλαι ποτέ Μαλαθριάς. Η αρχαιολόγος Γεωργία Γραίκου θα μας καταστήσει γνώστες και κοινωνούς του λατρευτικού χώρου.
Είμαι ευτυχής που έχω την ύψιστη τιμή και ευλογία να διακονώ το αξιοθαύμαστο ποίμνιο της πάλαι ποτέ Επισκοπής του Δίου και μαζί με τους αδελφούς μου, μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Δίου, διατηρούμε και συνεχίζουμε το παραδοσιακό έθιμο του ΑΝΤΑΜΩΜΑΤΟΣ.»
Η ΟΜΙΛΗΤΡΙΑ
Η αρχαιολόγος, Γεωργία Γραίκου, θα γνωστοποιήσει στο εκκλησίασμα το θέμα «Ο ναός του Αγίου Δημητρίου στο αρχαίο Δίον. Αρχιτεκτονική και εντοίχιος διάκοσμος».
Το βιογραφικό της. Η Γεωργία Γραικού απέκτησε πτυχίο Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 2011. Το 2016 έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα από το ίδιο τμήμα. Από το 2021 είναι υποψήφια διδάκτωρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Από το 2016 έως και σήμερα εργάζεται ως έκτακτη αρχαιολόγος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντά σχετίζονται με τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή ζωγραφική, την ισλαμική τέχνη και τις οθωμανικές επιρροές στη μεταβυζαντινή τέχνη. Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά πανεπιστημιακά προγράμματα και σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Άρθρα και μελέτες της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων.
