📚 : Στους παράγοντες αυτούς αναφέρθηκε η ομότιμη καθηγήτρια του ΑΠΘ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών, Μάγδα Τσολάκη, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή ομιλία της με θέμα «Έξυπνες ιδέες για την πρόληψη της άνοιας» στο πλαίσιο του Μακεδονικού Φαρμακευτικού Συνεδρίου που διεξάγεται 24-25 Μαΐου στο Διοικητήριο της Π.Ε. Κιλκίς.
«Από το 2020 και μετά, είμαστε πια σε θέση να πούμε με σιγουριά πως υπάρχουν δώδεκα – και πλέον δεκατέσσερις – παράγοντες, που αν ελεγχθούν σωστά, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας. Αν αντιμετωπίσουμε σωστά όλους αυτούς τους παράγοντες, θα ελαττωθεί το ποσοστό της άνοιας κατά 45%. Έτσι, αντί να περιμένουμε στην Ελλάδα 300.000 ασθενείς με άνοια το 2050, θα παραμείνουμε στους 150.000 που είμαστε τώρα», επισήμανε η κ. Τσολάκη.
Οι 12+2 παράγοντες που συνδέονται με τον κίνδυνο άνοιας
Η κ. Τσολάκη ανέφερε ότι οι παράγοντες που συνδέονται με την εμφάνιση της άνοιας είναι:
- Η υπέρταση: Η αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι κρίσιμη. Πολλοί ηλικιωμένοι αποφεύγουν τη φαρμακευτική αγωγή λόγω κόστους ή φόβου για χημικές ουσίες. Ωστόσο, υπάρχουν και φυτικά προϊόντα που μπορούν να βοηθήσουν.
- Η παχυσαρκία: Η διατήρηση υγιούς βάρους είναι σημαντική. Μελέτες σε ποντίκια έδειξαν ότι η μείωση της πρόσληψης τροφής μπορεί να διπλασιάσει το προσδόκιμο ζωής.
- Ο σακχαρώδης διαβήτης: Η τακτική παρακολούθηση και διαχείριση του σακχάρου στο αίμα είναι απαραίτητη, με τη βοήθεια σύγχρονων φαρμάκων.
- Η σωματική δραστηριότητα: Η άσκηση, όπως το περπάτημα και η κηπουρική, βοηθά στη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας.
- Η ατμοσφαιρική ρύπανση : Η έκθεση σε μικροσωματίδια μπορεί να προκαλέσει φλεγμονές στον εγκέφαλο. Συνιστάται η αποφυγή περιοχών με έντονη κυκλοφορία.
- Η κατάχρηση αλκοόλ: Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει αρνητικά την εγκεφαλική λειτουργία. Μετά τα 65, οι απόψεις διίστανται, αλλά γενικά συνιστάται μέτρο.
- Το κάπνισμα: Το κάπνισμα επηρεάζει τα αγγεία και, κατά συνέπεια, την τροφοδοσία του εγκεφάλου.
- Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις: Η προστασία του κεφαλιού από τραυματισμούς είναι σημαντική, καθώς ένα δυνατό χτύπημα μπορεί να προκαλέσει απώλεια εκατομμυρίων εγκεφαλικών κυττάρων.
- Η κατάθλιψη: Η έγκαιρη αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι κρίσιμη, καθώς η απομόνωση και η έλλειψη ερεθισμάτων μπορούν να οδηγήσουν σε ατροφία των νευρώνων.
- Η απώλεια ακοής: Η απώλεια ακοής απομονώνει τον εγκέφαλο από τα ερεθίσματα, επηρεάζοντας την εγκεφαλική λειτουργία.
- Η χαμηλή εκπαίδευση: Η εκπαίδευση κατά την παιδική και εφηβική ηλικία συμβάλλει στην ενίσχυση της γνωστικής εφεδρείας.
- Η κοινωνική απομόνωση: Η διατήρηση κοινωνικών σχέσεων και η συμμετοχή σε δραστηριότητες βοηθούν στη διατήρηση της εγκεφαλικής υγείας.
Το 2024, προστέθηκαν δύο ακόμη παράγοντες:
- Η παθολογική LDL χοληστερίνη: Η παρακολούθηση και διαχείριση της “κακής” χοληστερίνης είναι σημαντική.
- Η απώλεια όρασης: Η απώλεια όρασης απομονώνει τον εγκέφαλο από τα οπτικά ερεθίσματα.
Επιπλέον, τρεις ακόμη παράγοντες βρίσκονται υπό μελέτη και ενδέχεται να προστεθούν το 2028.
Οι παράγοντες αυτοί είναι:
- Το χρόνιο στρες: Η συνεχής ψυχολογική πίεση μπορεί να επηρεάσει την εγκεφαλική λειτουργία.
- Οι διαταραχές ύπνου: Η κακή ποιότητα ύπνου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
- Η επίδραση αναισθητικών: Η επίδραση των αναισθητικών στον εγκέφαλο βρίσκεται υπό διερεύνηση.
