Μέσα σε αυτό το «βουνό» κρύφτηκαν και στρατηγικοί κακοπληρωτές. Πλέον, ήρθε η ώρα να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι.
Διάταξη «κλειδί»
Η διάταξη – «κλειδί» του νόμου 3869/2010 προέβλεπε ότι η κανονική εκτέλεση από τον οφειλέτη των υποχρεώσεών του, όπως απορρέουν από τη δικαστική απόφαση, δηλαδή η συμμόρφωση προς την υποχρέωση σύμμετρων καταβολών προς όλους τους πιστωτές για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνεπάγεται την απαλλαγή του οφειλέτη από «κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο οφειλής» αναφορικά με τις οφειλές που εντάχθηκαν στη ρύθμιση. Κι επειδή παρήλθε η τριετία από τις πρώτες αποφάσεις Ειρηνοδικείων, οι εφορίες ζήτησαν οδηγίες για το πώς πρέπει να κινηθούν αναφορικά με χρωστούμενα από φορολογικές οφειλές.
Με εγκύκλιο του ο Διοικητής της ΑΑΔΕ ενημερώνει κατ’ αρχάς για τις προϋποθέσεις απαλλαγής, οι οποίες θα πρέπει, μάλιστα, να συντρέχουν σωρευτικά:
- Να έχει περιληφθεί η απαίτηση του Δημοσίου ως πιστωτή στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών που περιλαμβάνεται στην αίτηση του οφειλέτη ενώπιον του αρμοδίου Ειρηνοδικείου και να μην έχει εξαιρεθεί από το δικαστήριο. Επισημαίνεται ωστόσο ότι το δικαστήριο έχει κατά νόμο τη δυνατότητα να εντάξει στη δικαστική ρύθμιση ακόμα και οφειλές που δεν είχαν περιληφθεί στην αίτηση
- Να έχει επιδοθεί η αίτηση του οφειλέτη περί υπαγωγής των οφειλών του στο Δημόσιο, καθώς διαφορετικά ο τελευταίος δεν θα έχει καταστεί διάδικος και δεν θα δεσμεύεται από την απόφαση που θα εκδοθεί
- Να έχει συμμορφωθεί ο οφειλέτης στη ρύθμιση των οφειλών του, προς όλους τους πιστωτές. Επομένως, δεν αρκεί μόνη η συμμόρφωση του οφειλέτη προς την κανονική εκτέλεση των υποχρεώσεών του έναντι ενός μόνου πιστωτή (ως είναι το Ελληνικό Δημόσιο), αλλά απαιτείται η συμμόρφωσή του έναντι του συνόλου των πιστωτών, των οποίων οι απαιτήσεις καταλαμβάνονται από τη δικαστική ρύθμιση.
Οι δύο αστερίσκοι
Εδώ μπαίνει ο πρώτος αστερίσκος: Η απαλλαγή του οφειλέτη από τα υπόλοιπα χρέη επέρχεται ανεξαρτήτως από την τήρηση της ρύθμισης για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, η οποία ενδέχεται να μην εξελιχθεί ομαλά. Στην περίπτωση αυτή, ο οφειλέτης επιτυγχάνει μεν απαλλαγή, ενδέχεται όμως να αντιμετωπίσει την καταγγελία της ρύθμισης από τον πιστωτή και την ενεργοποίηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της κύριας κατοικίας του, αν καθυστερήσει τέσσερις τουλάχιστον μηνιαίες δόσεις.
Υπάρχει, όμως και δεύτερος αστερίσκος: σε απαλλαγή υπόκεινται ΜΟΝΟ οφειλές που έχουν καταχωριστεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης. Αντιθέτως, ο οφειλέτης ΔΕΝ απαλλάσσεται από βεβαιωμένες οφειλές που,
- α) ενώ είχαν συμπεριληφθεί στην αίτηση περί υπαγωγής τους στο νόμο Κατσέλη, εξαιρέθηκαν δυνάμει της δικαστικής απόφασης από τη διαδικασία συλλογικής διευθέτησης οφειλών και συνεπώς δεν ρυθμίζονται από αυτήν και
- β) που δεν συμπεριλήφθηκαν από τον οφειλέτη στην αίτησή του ούτε εντάχθηκαν στη διαδικασία από το δικαστήριο.
Μετά την απαλλαγή, το επόμενο βήμα είναι η διαγραφή των υπολοίπων οφειλών. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις;
- Να έχει καταστεί αμετάκλητη η δικαστική απόφαση με την οποία ρυθμίστηκαν οι οφειλές
- Να έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την άσκηση αίτησης έκπτωσης, δηλαδή να έχουν παρέλθει 2 έτη από την επέλευση της απαλλαγής, χωρίς να έχει ασκηθεί από πιστωτή αίτηση έκπτωσης ή, σε περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση έκπτωσης, να έχει εκδοθεί αμετάκλητη απορριπτική απόφαση επί αυτής
- Να μην υφίστανται άλλοι οφειλέτες / ευθυνόμενα πρόσωπα πέραν του απαλλασσόμενου οφειλέτη για τις οφειλές που υπόκεινται σε απαλλαγή
- Εφόσον με τη δικαστική απόφαση εξαιρείται από την εκποίηση η κύρια κατοικία του οφειλέτη, να έχει ολοκληρωθεί η αποπληρωμή των δόσεων που ορίζονται σε αυτή.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο μπορούμε, όμως, να έχουμε πλήρη ανατροπή των δεδομένων ήτοι αντί απαλλαγής, ο οφειλέτης να κυνηγηθεί, με αίτηση έκπτωσης από την προστασία του νόμου Κατσέλη, σε περίπτωση που από δόλο ή βαριά αμέλεια:
- έχει παραβεί το καθήκον ειλικρινούς δήλωσης για τα περιουσιακά του στοιχεία και τα εισοδήματά του ή
- παραλείψει να συμπεριλάβει στην κατάσταση πιστωτών, κάποιους πιστωτές του.
Σε περίπτωση αποδοχής από το Δικαστήριο της αίτησης έκπτωσης, η απαλλαγή ανατρέπεται έναντι όλων των πιστωτών και όχι μόνο έναντι του αιτούντος πιστωτή, οπότε οι απαιτήσεις των πιστωτών, από τις οποίες είχε απαλλαγεί ο οφειλέτης, επανέρχονται στο ύψος στο οποίο θα βρίσκονταν αν δεν είχε υποβληθεί η αίτηση.
Από την άλλη, οι οφειλές για τις οποίες απαλλάσσεται ο οφειλέτης δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του Δημοσίου και δεν λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του οφειλέτη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο.
