Ο Ρωσοουκραινικός πόλεμος ίσως οδεύει στο τέλος του, μετά την αποκάλυψη ενός αμερικανικού σχεδίου «ειρήνευσης» στην περιοχή. Το σχέδιο προβλέπει de facto αναγνώριση ως Ρωσικής επικράτειας της περιοχής του Ντομπάς, (δηλαδή το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ), όπως και της Κριμαίας, ενώ η Χερσώνα και η Ζαπορίζια θα αποτελέσουν τη «νεκρή ζώνη». Εάν κάποιοι θυμούνται την ιστορία της Κύπρου διαβάζοντας τα ανωτέρω δεν πράττουν λάθος. Απλά, μέχρι στιγμής, δεν προβλέπεται η ανάπτυξη δυνάμεων του ΟΗΕ στην περιοχή.
Την ίδια ώρα, η Ουκρανία θα αποτελέσει ένα κράτος φαινομενικά «ουδέτερο», αλλά πολλαπλώς εξαρτώμενο. Δεν θα μπορεί να συμμετάσχει στο ΝΑΤΟ ακόμη και εάν το επιθυμεί, ενώ την ασφάλειά της χώρας θα «εγγυηθούν» οι ΗΠΑ. Και φυσικά θα αρχίσουν οι business. Πακτωλός χρημάτων αναμένεται για την ανοικοδόμηση της χώρας, αλλά και για τον περαιτέρω εξοπλισμό της.
Νίκησαν τελικά οι Ρώσοι ή οι Αμερικανοί σε αυτήν την ιστορία; Νομίζω ότι αυτός θα είναι ο πρώτος πόλεμος που ουδείς μπορεί σοβαρά να διεκδικήσει το τρόπαιο του νικητή. Πρώτα πρώτα ηττημένη είναι η ίδια η Ουκρανία. Ηττήθηκε στο πεδίο της μάχης, καταστράφηκαν οι υποδομές της, ενώ η πρόσφατη αποκάλυψη σημαντικών κρουσμάτων διαφθοράς στην κυβέρνηση Ζελένσκι της αποστέρησαν το «ηθικό πλεονέκτημα».
Ηττημένη είναι προφανώς η Ευρώπη. Δεν μπόρεσε ούτε να αποτρέψει έναν πόλεμο στην αυλή της για πρώτη φορά μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Δεν μπόρεσε, όμως, ούτε να επιβάλει την ειρήνη. Αντιθέτως, έχει μεταδοθεί ένα κλίμα φόβου στις δυτικές κοινωνίες (από τη Ρουμανία και την Πολωνία μέχρι τη Γερμανία και τη Γαλλία) όπου ένας νέος πόλεμος με τη Ρωσία θεωρείται από όλους πιθανός την επόμενη πενταετία. Πρωτίστως, απέδειξε ότι δεν μπορεί να αφήσει ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα στη διεθνή σκηνή και κυρίως δεν διαθέτει κοινή στρατηγική. Σε ενεργειακό επίπεδο άφησε τη Ρωσική αρκούδα για τα μάτια του ακριβότερου αμερικανικού γερακιού.
Ηττημένες είναι και οι ΗΠΑ. Ούτε δύναμη αποτροπής ούτε κατευνασμού μπορούν να θεωρηθούν. Η πίεση στην Ουκρανία να αποδεχθεί έναν επονείδιστο συμβιβασμό πλήττει πρωτίστως την αξιοπιστία των ΗΠΑ και υπονομεύει το διεθνή ρόλο τους. Και προφανώς ουδείς μπορεί να προσδοκά στις «εγγυήσεις» ενός κράτους που ήδη λησμόνησε διακηρύξεις περί ασφάλειας στην περιοχή και συμβατικές δεσμεύσεις για προστασία της Ουκρανίας. Υπήρχαν και στο παρελθόν, αλλά ξεχάστηκαν ήδη από τις πρώτες ημέρες του πολέμου.
Ηττημένη είναι και η ίδια η Ρωσία. Η φήμη περί πανίσχυρης στρατιωτικής μηχανής υπέστη ανεπανόρθωτη βλάβη όταν επί χρόνια δεν μπόρεσε να πετύχει στο πεδίο όσα πίστευε ότι θα πράξει σε λίγες ημέρες. Την ίδια στιγμή υπέστη σημαντικές κυρώσεις και πρωτίστως έχασε το μονοπώλιο παροχής φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Τέλος, εάν όλα αυτά ξεκίνησαν για να αποφύγει τη γειτνίαση με δυτικές χώρες και ιδίως το ΝΑΤΟ πέτυχε το ακριβώς αντίθεο. Τα σύνορά της ήρθαν εγγύτερα με τα ανωτέρω.
Ηττημένη είναι και η κοινωνία των εθνών και το διεθνές δίκαιο. Το τελευταίο καταστρατηγήθηκε βάναυσα και ουδείς μπόρεσε να αντιτείνει μια εναλλακτική πρόταση. Αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι νόμος είναι το δίκαιο του ισχυροτέρου.
Υπάρχει, όμως, ένας θριαμβευτής. Το στρατιοβιομηχανικό σύμπλεγμα (Military–industrial complex). Ο όρος πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Ντουάιτ Αιζεχάουερ πριν από 65 χρόνια, αλλά περιγράφει με απόλυτη επιτυχία όσα βιώνει σήμερα η Ευρώπη. Εταιρίες εξοπλισμού και νέας πολεμικής τεχνολογίας γνωρίζουν μεγάλες πιένες. Τα ευρωπαϊκά κράτη φαίνεται να έχουν επιδοθεί σε μια κούρσα εξοπλισμών που θυμίζει παραμονές β΄ παγκόσμιου πολέμου. Και δυστυχώς η ιστορία δείχνει να επαναλαμβάνεται απολαμβάνοντας τα λάθη της….
Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου
www.argiriadis.gr
