Όπου κι αν στραφούμε, βλέπουμε τη φύση να βρίσκεται σε κίνδυνο. Τεράστιες πυρκαγιές γύρω από τη Μεσόγειο, με νέα ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών κάθε μέρα. Ο Αμαζόνιος προσεγγίζει ένα σημείο καμπής, καθώς το ζωτικής σημασίας οικοσύστημα βρίσκεται πιο κοντά στην κατάρρευση. Οι παγκόσμιοι πληθυσμοί άγριων ειδών έχουν μειωθεί κατά 60%. Και μεγάλα ποτάμια, όπως ο Πάδος, έχουν μετατραπεί σε ρυάκια – μια τρομακτική προειδοποίηση για ένα μέλλον που πρέπει να αποφύγουμε.
Η αποψίλωση των δασών και η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι μια λωρίδα του Möbius – όταν κόβουμε δέντρα, θερμαίνουμε τον πλανήτη και όταν ο πλανήτης θερμαίνεται, η φύση πεθαίνει. Ωστόσο, η φορά αυτού του κύκλου μπορεί να αντιστραφεί. Όταν μεριμνούμε για τη φύση, δεσμεύεται περισσότερος άνθρακας και όταν μειώνουμε τις εκπομπές μας, συμβάλλουμε στην αύξηση της ζωής στη Γη.
Όταν οι άνθρωποι σκέφτονται τη δράση για το κλίμα, το μυαλό τους πηγαίνει στο Παρίσι. Εκεί, σε μια μαγική στιγμή, όλα συνταίριαξαν – οι φιλοδοξίες ευθυγραμμίστηκαν με τις προσδοκίες, υπήρξε μια πραγματικά νέα συμφωνία, και τέθηκαν κορυφαίοι στόχοι με πραγματικές επιπτώσεις για τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η φύση χρειάζεται μια τέτοια στιγμή. Χρειάζεται ένα σχέδιο για να ενισχυθεί η προβολή της, να διαφυλαχθούν και να αποκατασταθούν τα στοιχεία που θεωρούμε πολυτιμότερα, και να δοθεί τέλος στις οικονομικές πρακτικές που ρυπαίνουν τον πλανήτη μας. Τον επόμενο Δεκέμβριο στο Μόντρεαλ, στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών COP 15 που θα πραγματοποιηθεί με μεγάλη καθυστέρηση, τα στοιχεία θα συγκλίνουν για την υλοποίηση του σχεδίου αυτού. Στο Μόντρεαλ πρέπει να αντιστρέψουμε τη φορά αυτού του κύκλου.
Χρειάζεται δέσμευση της παγκόσμιας κοινότητας για την επίτευξη στόχων που να μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή από όλους. Ο στόχος «30 by 30» είναι ένα καλό παράδειγμα – προστασία του 30% της γης και των ωκεανών έως το 2030. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ανάσχεση των εξαφανίσεων ειδών που προκαλούνται από τον άνθρωπο και, με την ανάληψη δράσης από ολόκληρη την κοινωνία, η ανάσχεση είναι εφικτή.
Είναι καιρός να αποκαταστήσουμε τη ζημιά που κάναμε. Η Ευρώπη διαθέτει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, ενώ τον περασμένο μήνα προτείναμε νέα νομοθεσία για την αποκατάσταση της φύσης, με ποσοτικούς στόχους για όλα τα κράτη μέλη. Στο Μόντρεαλ, θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης, ως σχέδιο για τον υπόλοιπο κόσμο.
Πρέπει να στοχεύσουμε στις οικονομικές δραστηριότητες που εξακολουθούν να θεωρούνται φυσιολογικές, αλλά θα προβληματίσουν τους ιστορικούς του μέλλοντος. Όπως η αλίευση που υπερβαίνει κατά πολύ την ικανότητα των ωκεανών ή η αποψίλωση των τροπικών δασών για βραχυπρόθεσμο κέρδος. Ή όπως η μαζική εξάρτησή μας από φυτοφάρμακα που προκαλούν τεράστιες παράπλευρες ζημίες, και η υπερβολική χρήση λιπασμάτων που δηλητηριάζουν τις θάλασσές μας.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας για το κλίμα και τη φύση, με δράσεις που είναι αποτελεσματικές και για τις δύο πλευρές της εν λόγω λωρίδας. Να αξιοποιήσουμε το πλήρες δυναμικό των «λύσεων που βασίζονται στη φύση» – με δράσεις όπως η αναδάσωση και η προστασία των εδαφών μας, με πολλαπλά οφέλη για τη φύση και το κλίμα.
Σημαίνει, επίσης, ότι πρέπει να υπάρξει κινητοποίηση για επαρκή χρηματοδότηση από εγχώριες και διεθνείς πηγές, τόσο στο εσωτερικό της Ευρώπης όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Πρέπει επίσης να δημιουργήσουμε ισχυρούς μηχανισμούς για την παρακολούθηση του αντικτύπου των δράσεων και να εντείνουμε τη δράση όταν το απαιτεί η κατάσταση.
Οι πρόσφατες εκθέσεις της Διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES) – το ισοδύναμο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) για τη φύση – εξέθεσαν τους κινδύνους με έντονο και σαφή τρόπο. Περίπου το 70% των φτωχότερων πληθυσμών του πλανήτη εξαρτώνται από τα άγρια είδη και τη βιοποικιλότητα για τρόφιμα, φάρμακα, ενέργεια και καθαρό νερό, σε μια περίοδο κατά την οποία ένα εκατομμύριο είδη κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Η πίεση που ασκούμε στη φύση δεν είναι βιώσιμη και, αν δεν αναληφθεί επείγουσα δράση, καταστρέφουμε τα μέσα βιοπορισμού των συνανθρώπων μας.
Η επιλογή είναι δική μας. Μπορούμε να μην κάνουμε τίποτα και απλά να παρακολουθούμε τον κόσμο να χάνεται. Ή μπορούμε να υπερασπιστούμε τον φυσικό κόσμο και να κάνουμε το Μόντρεαλ το αντίστοιχο του Παρισιού για τη φύση. Μια στιγμή μαγική – που θα συνοδευτεί από τον προσδιορισμό της μεθόδου με την οποία θα οικοδομήσουμε ξανά τη φύση που αγαπάμε.
Το άρθρο γνώμης του Ευρωπαίου επιτρόπου Περιβάλλοντος, Βιργκίνιους Σινκέβιτσους, δημοσιεύεται, ταυτοχρόνως, σε κράτη μέλη της ΕΕ και στην Ελλάδα, αποκλειστικά, από το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος προσβλέπει στη 15η Διάσκεψη των μερών της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα (CBD COP 15), που θα πραγματοποιηθεί στο Μόντρεαλ, και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο άρθρο του, «είναι καιρός να αποκαταστήσουμε τη ζημιά που κάναμε».
«Η επιλογή είναι δική μας», υπογραμμίζει, επίσης, ο επίτροπος Περιβάλλοντος και αμέσως προσθέτει: «Μπορούμε να μην κάνουμε τίποτα και απλά να παρακολουθούμε τον κόσμο να χάνεται. Ή μπορούμε να υπερασπιστούμε τον φυσικό κόσμο και να κάνουμε το Μόντρεαλ το αντίστοιχο του Παρισιού για τη φύση. Μια στιγμή μαγική – που θα συνοδευτεί από τον προσδιορισμό της μεθόδου με την οποία θα οικοδομήσουμε ξανά τη φύση που αγαπάμε».
