Σε κατάσταση εθνικού πένθους βρίσκεται η Μεγάλη Βρετανία μετά τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ στο εξοχικό ανάκτορο Μπαλμόραλ της Σκωτίας σε ηλικία 96 ετών.
«Ο θάνατος της πολυαγαπημένης μου μητέρας, της βασίλισσας, είναι μια στιγμή υπέρτατης θλίψης για εμένα» τόνισε ο βασιλιάς Κάρολος της Βρετανίας. Ο ίδιος λαμβάνει πλέον το επίσημο όνομα Κάρολος ο 3ος και αναμένεται διάγγελμά του εντός της ημέρας προς το βρετανικό έθνος.
Ήταν νωρίς χθες το μεσημέρι όταν το παλάτι, εξέδιδε ανακοίνωση που αναφερόταν στην υγεία της βασίλισσας. Λίγη ώρα αργότερα έγινε γνωστό ότι σύσσωμη η βασιλική οικογένεια, τα παιδιά και τα εγγόνια της Ελισάβετ ταξίδευαν στο Μπαλμόραλ για να βρεθούν κοντά της. Μόνο ο Κάρολος και η Άννα πρόλαβαν, τα υπόλοιπα παιδιά της και τα εγγόνια της έφθασαν αφού είχε αφήσει την τελευταία της πνοή.
Το χρονικό της είδησης του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ
Σύμφωνα με τον Guardian, στις 16.30 το απόγευμα τοπική ώρα, η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας ενημερώθηκε για τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ.
Ο Dan Sabbagh με άρθρο του στον Guardian περιγράφει πώς εξελίχθηκε το χθεσινό 24ωρο και πώς η είδηση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ έγινε γνωστή.
«Hταν αμέσως φανερό ότι κάτι σοβαρό συνέβαινε. Λίγο μετά το μεσημέρι, ο Nadhim Zahawi, ο καγκελάριος του δουκάτου του Λάνκαστερ, κατευθύνθηκε επειγόντως στην αίθουσα των Κοινοτήτων για να παραδώσει στη Λιζ Τρας ένα σημείωμα. Παρέμεινε στο πλάι της και ψιθύρισε κάτι στο αυτί της, ενώ ο Κιρ Στάμερ μιλούσε στην αίθουσα.
Λίγο αργότερα, η Angela Rayner, αναπληρώτρια ηγέτης των Εργατικών, έλαβε επίσης ένα σημείωμα. Διάβασε καλά το περιεχόμενό του, προτού σηκώσει το βλέμμα της σε μια στιγμή αμφιβολίας και ανησυχίας. Η συζήτηση για το ανώτατο όριο τιμών ενέργειας συνεχίστηκε, αλλά ξαφνικά το σχέδιο ενίσχυσης της κυβέρνησης ύψους 150 δισεκατομμυρίων λιρών δεν ήταν πλέον το θέμα της ημέρας.
Οι παρευρισκόμενοι δημοσιογράφοι το πρόσεξαν γρήγορα. Γνωρίζοντας ότι έπρεπε να είναι κάτι σημαντικό για να προκαλέσει μια τέτοια έντονη δραστηριότητα, οι εικασίες στράφηκαν γρήγορα στην υγεία της βασίλισσας. Η 96χρονη έδειχνε αδύναμη όταν είχε προσκαλέσει την Τρας να σχηματίσει κυβέρνηση στο Μπαλμόραλ δύο ημέρες νωρίτερα, με μώλωπες, πιθανότατα από πεταλούδα, να είναι σαφώς ορατοί στο δεξί της χέρι.
Δεν χρειάστηκε να περιμένουμε πολύ. Λίγο μετά τις 12.30 μ.μ., το παλάτι του Μπάκιγχαμ εξέδωσε μια ασυνήθιστα ανακοίνωση. «Οι γιατροί της Βασίλισσας ανησυχούν για την υγεία της Μεγαλειότητάς της και συνέστησαν να παραμείνει υπό ιατρική παρακολούθηση», ανέφερε. Άλλες λεπτομέρειες δεν υπήρχαν: «Η βασίλισσα είναι άνετα» ανέφερε, αλλά με έμφαση δεν υπήρχε τίποτα πιο θετικό για την κατάσταση της υγείας της.
Λίγα λεπτά αργότερα, η συζήτηση στο κοινοβούλιο διακόπηκε για λίγο από τον Lindsay Hoyle, τον πρόεδρο της Βουλής, μόλις σηκώθηκε όρθιος ο Ian Blackford, ο ηγέτης του SNP στο Γουέστμιστερ. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, στην βουλή δεν συζητούν ούτε καν αναφέρονται στον μονάρχη, αλλά αυτή τη φορά το πρωτόκολλο παραμερίστηκε. Ο Hoyle έδωσε στη βασίλισσα «τις καλύτερες ευχές μας» σε μια σύντομη δήλωση προτού ζητήσει από τον βουλευτή να συνεχίσει.
Ακολούθησε καταιγισμός επίσημων μηνυμάτων, τα οποία τόνισαν τη σοβαρότητα της κατάστασης της Βασίλισσας. Η Τρας δήλωσε ότι ήταν «βαθιά ανήσυχη», ενώ και ο Στάρμερ δήλωσε «βαθιά ανήσυχος». Ο Τζάστιν Γουέλμπι, ο αρχιεπίσκοπος του Κατενμπερι, έγραψε στο Twitter: «Είθε η παρουσία του Θεού να ενισχύσει και να παρηγορήσει την Αυτού Μεγαλειότητα, την οικογένειά της και όσους τη φροντίζουν στο Μπαλμόραλ».
Στο Γουέστμινστερ ειπώθηκε ότι «οι κατέχοντες συνταγματικούς ρόλους» είχαν ενημερωθεί να προετοιμαστούν για το χειρότερο. Ένας σύμβουλος είπε ότι υπήρξε καταιγισμός «επειγόντων τηλεφωνημάτων» το μεσημέρι, καθώς οι επίσημοι φορείς εξέταζαν την κατάσταση ετοιμότητάς τους για τη γνωστή ως «Επιχείρηση Γέφυρα του Λονδίνου», τα σχέδια που υπήρχαν για τον θάνατο της βασίλισσας, ξεκινώντας με 10 ημέρες πένθους που θα κορυφωθούν με την κηδεία.
Ένας πρώην ηγέτης της αντιπολίτευσης είπε στους φίλους του «έτσι γίνεται» – ότι η επίσημη προειδοποίηση από το παλάτι και οι δηλώσεις που ακολούθησαν ήταν σύμφωνες με το πρωτόκολλο για το οποίο είχε κάποτε ενημερωθεί. Αλλά στο παρασκήνιο, οι βασιλικοί δημοσιογράφοι έλεγαν ότι «η γέφυρα δεν έχει πέσει» – που σημαίνει ότι όσο σοβαρή και αν ήταν η κατάσταση, η βασίλισσα ήταν ακόμη ζωντανή στο σπίτι της στη Σκωτία.
Εν τω μεταξύ, το BBC είχε διακόψει απότομα το πρόγραμμά του στις 12.40 μ.μ., με την οθόνη να μαυρίζει προς στιγμήν πριν εμφανιστεί η παρουσιάστρια ειδήσεων Joanna Gosling και διαβάσει τη δήλωση του παλατιού. Ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας άλλαξε το πρόγραμμα και ξεκίνησε live για την κατάσταση της βασίλισσας, με τον Huw Edward, φορώντας μαύρη γραβάτα, να αναλαμβάνει αργότερα να μεταδώσει τα γεγονότα.
Η οικογένεια της Βασίλισσας άρχισε να συγκεντρώνεται στο Balmoral. Ο πρίγκιπας Κάρολος, ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχός της, ήταν ήδη στο πλευρό της βασίλισσας όταν έγινε γνωστή η είδηση. Είχε μείνει με τη σύζυγό του, Καμίλα, στο Birkhall, σε κοντινή απόσταση στο κτήμα του Aberdeenshire, και, όπως αναφέρθηκε, έκανε τακτικές πρωινές επισκέψεις για να δει τη βασίλισσα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς η υγεία της ήταν κλονισμένη.
Η πριγκίπισσα Άννα, που βρισκόταν επίσης στη Σκωτία, κατευθύνθηκε γρήγορα στο Μπαλμόραλ και πριν περάσει πολύ ώρα τα άλλα παιδιά της βασίλισσας και τα εγγόνια της ξεκίνησαν για το Μπαλμόραλ. Ο πρίγκιπας Γουίλιαμ, μαζί με τον πρίγκιπα Άντριου, τον πρίγκιπα Εντουαρντ και την σύζυγό του Σοφί, πήραν ειδικό αεροπλάνο της RAF από το Νόρθολτ του βορειοδυτικού Λονδίνου στο Αμπερντίν για να βρεθούν στο πλευρό της βασίλισσας, φτάνοντας στο Μπαλμόραλ με αυτοκινητοπομπή λίγο μετά τις 5 το απόγευμα.
Ο πρίγκιπας Χάρι, ο οποίος επρόκειτο να εμφανιστεί σε μια τελετή απονομής φιλανθρωπικών βραβείων, ακύρωσε την εμφάνισή του και ξεκίνησε και εκείνος για το Μπαλμόραλ, αν και η σύζυγός του, Μέγκαν, δεν ήταν στο πλευρό του. Η Κέιτ Μίντλετον, η δούκισσα του Κέιμπριτζ, παρέμεινε στο Γουίνδσορ, παραλαμβάνοντας τα τρία μικρά παιδιά της από το σχολείο, ήταν η πρώτη τους ημέρα, η πρώτη φορά που και οι τρεις τους, ο Τζορτζ, η Σαρλότ και ο Λουί πηγαίνουν μαζί στο σχολείο και μάλιστα στο νέο τους σχολείο.
Ο Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, είπε στην Τρας κατά τη διάρκεια μιας απογευματινής βιντεοσκοπημένης συνάντησης για την κρίση στην Ουκρανία ότι ο ίδιος και η σύζυγός του «έχουν τη βασίλισσα και την οικογένειά της στις σκέψεις τους».
«Η βασίλισσα πέθανε ειρηνικά στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα»
Για λίγες ώρες, δεν ήταν σαφές τι συνέβαινε. Αλλά η βασίλισσα είχε πεθάνει. Μια βασιλεία 70 ετών είχε λήξει μετά από μια σύντομη, όπως φαίνεται ασθένεια. Η Τρας ενημερώθηκε από τον υπουργό Σίμον Κέις, στις 16.30 το απόγευμα τοπική ώρα και θα χρειάζονταν δύο ώρες για να ανακοινωθεί η είδηση στη χώρα.
Οι βασιλικοί ανταποκριτές είχαν ενημερωθεί να είναι σε αναμονή για μια σημαντική ανακοίνωση και αυτή ήρθε λίγο πριν από τις 18.30μμ. Ακολούθησε η ανακοίνωση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ.
«Η βασίλισσα πέθανε ειρηνικά στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα», ξεκινούσε η ανακοίνωση. Μια βασιλεία που είχε ξεκινήσει με τα ασπρόμαυρα χρώματα του 1952 είχε φτάσει στο τέλος 70 χρόνια αργότερα, και η είδηση θα αντηχούσε σε όλο τον κόσμο μέσα σε μια στιγμή, μέσω των social media. Αλλά καθώς αυτό συνέβαινε, το παλάτι έδωσε έμφαση στη διαδοχή: «Ο βασιλιάς και η βασιλική σύζυγος θα παραμείνουν στο Μπαλμόραλ απόψε και θα επιστρέψουν αύριο στο Λονδίνο».
Το BBC έκοψε το πλάνο, και εκείνη τη στιγμή έδειχνε τους πολίτες που είχαν συγκεντρωθεί έξω από το παλάτι. Ο Έντουαρντς (σ.σ ο παρουσιαστής του BBC) ετοιμαζόταν να κάνει την πιο συγκινητική ανακοίνωση της ραδιοτηλεοπτικής του καριέρας και φαινόταν και ακουγόταν συγκινημένος. «Πριν από λίγα λεπτά, τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσαν τον θάνατο της Αυτής Μεγαλειότητας της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’», είπε και επανέλαβε την ανακοίνωση αρκετές φορές, σαν η είδηση να ήταν πολύ μεγάλη για να την αφομοιώσει κανείς με μία φορά.
Ακολούθησε η εθνικός ύμνος και στη συνέχεια λίγα λεπτά κενού. Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’, ανεβαίνοντας στο θρόνο σε μια αναπόφευκτη στιγμή οικογενειακής θλίψης, εξέδωσε ανακοίνωση περίπου 20 λεπτά αργότερα. «Θα παρηγορηθώ και θα στηριχθώ από τη γνώση μας για τον σεβασμό και τη βαθιά αγάπη με την οποία η Βασίλισσα ήταν τόσο ευρέως αποδεκτή», έγραψε.
Η Τρας, δύο ημέρες μετά τη θητεία της ως η 15η πρωθυπουργός που ανέλαβε από την βασίλισσα Ελισάβετ και όπως αποδείχθηκε και τελευταία βγήκε στην Ντάουνινγκ Στριτ. Η πρωθυπουργός είπε ότι η βασίλισσα ήταν «ο βράχος πάνω στον οποίο χτίστηκε η σύγχρονη Βρετανία», και κατέληξε, με τη φωνή της να σπάει δηλώνοντας: “God save the King.” Πλήθος κόσμου, άρχισε να συγκεντρώνεται στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ και στο Μπαλμόραλ.».
