Στο σημερινό μου άρθρο φιλες και φιλοι της στηλης μας θα σας μιλήσω για το κάψιμο της «Τζαγκάλας» ενος ιδιαιτερου αποκριάτικου εθιματος που γινετε καθε χρονο στην Σκοτινα Πιεριας, μιας και το τριήμερο της Αποκριάς είναι το ερχόμενο σαββατοκύριακο.
Γράφει ο Θεοχάρης Στύλος
Η νύχτα της Αποκριάς στην Σκοτίνα έχει τη δύναμη της φωτιάς, όπως θέλει το έθιμο της «Τζαγκάλας», που έρχεται από το μακρινό παρελθόν με ιδιαίτερους συμβολισμούς. Στην αυλή του Δημοτικού σχολειου του χωριού θα αναψει μια μεγάλη φωτιά απο κεδρα οι δε προετοιμασιες της Πνευματικής Κίνησης Σκοτίνας εχουν ήδη αρχίσει. Η Πνευματική Κίνηση Σκοτίνας φροντίζει για τα κέδρα, το κρασί, τις πιτες, την σαρδέλα και την μουσική. Μόλις δύσει ο ήλιος, μετά τον Εσπερινό της Συγχωρήσεως την Κυριακή της Αποκριάς, ανάβει η φωτιά και το γλέντι αρχίζει.
Την παγερή χειμωνιάτικη νύχτα, οι φλόγες ζεσταίνουν τις καρδιές, φωτίζουν τα πρόσωπα, ενώ το κλαρίνο δίνει τον τόνο της διασκέδασης με το κρασί να ρέει με αφθονία. Μικροί, μεγάλοι, μασκαρεμένοι η όχι παραδίδονται σε ένα ξέφρενο γλέντι. Το κάψιμο της «Τζαγκάλα» είναι μια φυγή από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Το γλέντι αρχίζει με χορούς αφθονο κρασί, χωριάτικες πίτες και σαρδέλες ψητές. Από τις παρέες δεν λείπουν τα πειράγματα και οι ευρηματικές ατάκες, Παλιότερα όταν οι καθε γειτονιά στην Άνω Σκοτινα ειχε την δική της Τζαγκάλα γινόταν ένα άτυπος διαγωνισμός για το ποια γειτονιά από όλες θα ανάψει τη μεγαλύτερη φωτιά.
Το αποκριάτικο αυτό έθιμο αναβιωσε ο Πολιτιστικός μας Σύλλογος για πρωτη φορά το μακρινο 1980 στην σημερινή Σκοτινα και εκτοτε καθε χρονο δινουμε ραντεβού την Κυριακη της Αποκριας στις 19:00 μ.μ. οι κατοικοι του χωριού, οι απόδημοι μας και οι φιλοι της Σκοτίνας να γιορτασουμε και να γλεντησουμε μαζί. Το έθιμο αυτο αποτελεί μια ιεροτελεστία εξαγνισμού και στηρίζεται στην πίστη ότι η φωτιά έχει τη δύναμη να διώχνει το κακό. Με την πάροδο του χρόνου και ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εποχής, έχει το δικό της συμβολισμό. Επί Τουρκοκρατίας ο χορός γύρω από τη φωτιά, έβγαζε τον πόθο των σκλαβωμένων για τη λευτεριά. Τότε οι Σκοτινιώτες, έπαιρναν ειδική άδεια από την Οθωμανική διοίκηση για την τέλεση του εθίμου.
Η λέξη «Τζαγκάλα», όπως υποστηρίζουν ειδικοί, για τους Σκοτινιώτες μάλλον είναι ανερμήνευτη, ωστόσο ορισμένοι λένε πως προέρχεται από την λέξη «Τζαμάλα» ( το αντίστοιχο έθιμο της καύσης κερδών που γίνεται το βράδυ της Κυριακής της Αποκριάς στα Ιωάννινα). Ένα μεγάλο μερος των σημερινών κατοικων της Σκοτινας ελκει την καταγωγη του απο περιοχές της Ηπειρου. Ο λογογράφος Θοδωρής Σαμαράς, σε έρευνά του για την ετυμολογία της λέξης, μεταξύ άλλων αναφέρει: «… και η λέξη τζαμάλα συνειρμικά συγγενεύει με τη δαμάλα, λέξη αρχαία ελληνική, δηλαδή χοντροκαμωμένη… Στα μάτια ενός σύγχρονου παρατηρητή, τα επίθετα αυτά δεν είναι διόλου άτοπα. Κάθε μια από αυτές τις συνοικιακές φωτιές, που καίνε τόσο πολλά και χοντρά κούτσουρα, είναι… δαμάλα δηλαδή ( χονδροκαμωμένη).
Ως Πρόεδρος της Πνευματικής Κίνησης Σκοτίνας σας προσκαλώ Όλες και Όλους, μικρούς και μεγάλουςμασκαρεμένου η οχι μετά την δύσει του ηλίου στην Σκοτινα , να φάμε, να πιούμε και να διασκεδάσουμε χορεύοντας γύρω από την Τζαγκάλα που θα καίγεται συντροφιά με τον μοναδικό Μανώλη Τσιαπαρη στο κλαρινο.
Σας περιμένουμε !!
Καλή Αντάμωση !!
