Λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της ελληνικής κυβέρνησης μέσω των υπουργείων Εξωτερικών και Περιβάλλοντος για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό η Τουρκία «απαντά» με μια πανεπιστημιακή μελέτη του Εθνικού Κέντρου Ερευνών Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας.
Η Ελλάδα ανακοίνωσε σήμερα (16/04/25) την πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας.
Με απλά λόγια για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος.
Η τουρκική πλευρά δεν έκανε κάτι αντίστοιχο ωστόσο το πρακτορείο Anadolu αλλά και πολλά τουρκικά ΜΜΕ δημοσίευσαν μια μελέτη από το Εθνικό Κέντρο Ερευνών Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας συνοδευόμενη από έναν χάρτη και όπως αναφέρουν την είχε αναθέσει η Τουρκία πριν από χρόνια για να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της στις γύρω θάλασσες, να αξιολογήσει καλύτερα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των μελλοντικών δραστηριοτήτων της στις θάλασσες και να αξιοποιήσει στο έπακρο τις θαλάσσιες περιοχές, φτάνουν στα τελικά τους στάδια με τη συμβολή των σχετικών ιδρυμάτων.
Έτσι, αποκαλύφθηκε αυτός ο χάρτης
Σε αυτόν μπορεί κανείς να διακρίνει τα σχέδια για οικονομικές, επιστημονικές και στρατιωτικές δραστηριότητες στις γύρω θάλασσες, πέρα από τα χωρικά ύδατα, και έχουν καθοριστεί ορισμένες περιοχές για αυτές τις δραστηριότητες.
Αναφέρει χαρακτηριστικά: Η μελέτη έγινε στο πλαίσιο της προστασίας των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της Τουρκίας στις θάλασσές της, τηρώντας παράλληλα το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) επί του θέματος.
Η Γαλάζια Πατρίδα κερδίζει έδαφος
Το επίσημο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων αναφέρει ότι σύμφωνα με πληροφορίες θα συσταθεί «Διοργανικό Συντονιστικό Συμβούλιο» υπό την αιγίδα της Προεδρίας και του συντονισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο αποτελεί ένα «master plan» για τις θάλασσες.
Από την άλλη, έγινε γνωστό ότι και τα Κατεχόμενα διεξάγουν επίσης παρόμοιες μελέτες.
Αναφέρουν επίσης ότι οι μελέτες αυτές θα «εξυπηρετήσουν» την καλύτερη κατανόηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» στην κοινωνία και τους συναφείς τομείς, καθώς και μια πιο οργανωμένη οργάνωση των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Σύμφωνα με τη γραπτή δήλωση που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Ερευνών Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας είναι πολύ σημαντικό οι θάλασσες, οι οποίες αποτελούν απαραίτητους πόρους όχι μόνο για τον φυσικό πλούτο αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη, την επισιτιστική ασφάλεια και την υγεία των οικοσυστημάτων, να διαχειρίζονται με μια αποτελεσματική, βιώσιμη και πολυμερή προσέγγιση.
Αν και η Τουρκία δεν έχει ακόμη υιοθετήσει επίσημα το ΘΧΣ της, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος σε αυτόν τον τομέα τα τελευταία χρόνια. Πολυάριθμες μελέτες, έρευνες και έργα σχετικά με το ΘΧΣ διεξάγονται στην Türkiye με τη συμβολή διαφόρων δημόσιων ιδρυμάτων, πανεπιστημίων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα.
Η μελέτη χαρτών, που εκπονήθηκε με βάση πηγές ανοικτών δεδομένων που μοιράζονται στο διαδίκτυο δημόσιοι οργανισμοί και ο ιδιωτικός τομέας, είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της πλατφόρμας.
Σημειώνουν ωστόσο ότι ο χάρτης του ΘΧΣ προετοιμάστηκε στο πλαίσιο ακαδημαϊκής μελέτης και δεν αντικατοπτρίζει την επίσημη άποψη της Δημοκρατίας της Τουρκίας.
Όμως τονίζουν ότι όλες αυτές οι μελέτες αποτελούν συγκεκριμένο δείκτη των προσπαθειών της Τουρκίας να οικοδομήσει το όραμά της για τη «Γαλάζια Πατρίδα» σε επιστημονική βάση, έχοντας παράλληλα επίγνωση του οικονομικού δυναμικού, των περιβαλλοντικών αξιών και της γεωπολιτικής σημασίας των θαλασσών που την περιβάλλουν από τρεις πλευρές.
Αναπτύσσοντας ένα ολιστικό και βιώσιμο μοντέλο διαχείρισης στις θαλάσσιες περιοχές, η Τουρκία στοχεύει στην προστασία και ανάπτυξη της «Γαλάζιας Πατρίδας» τόσο για τις σημερινές όσο και για τις μελλοντικές γενιές.
Ο «ζωντανός» χάρτης
Ο διευθυντής στο Εθνικό Κέντρο Ερευνών Ναυτικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Άγκυρας Dr. Mustafa Başkara μιλώντας στο Anadolu είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση απαίτησε από τα κράτη μέλη να δηλώσουν τους ΘΧΣ τους με οδηγία που δημοσίευσε το 2014 και τόνισε ότι η Τουρκία, δεδομένου ότι δεν είναι κράτος μέλος της ΕΕ, διεξάγει μελέτες σχεδιασμού θαλάσσιων περιοχών όχι ως απαίτηση μιας τέτοιας οδηγίας, αλλά εξ ολοκλήρου στο πλαίσιο της δικής της κυριαρχίας.
Τόνισε ακόμα ότι ο χάρτης ΘΧΣ της Τουρκίας δεν είναι ένας οριστικός αλλά ένας «ζωντανός» χάρτης που μπορεί να αλλάξει, να αναπτυχθεί και να γίνει πιο κατάλληλος για χρήση παράλληλα με τον προσδιορισμό των σχετικών δικαιοδοσιών και αναγκών.
Δήλωσε επίσης ότι τα εξωτερικά σύνορα του ΘΧΣ είναι σημαντικά εντός του πεδίου εφαρμογής του χάρτη και σημείωσε τα εξής:
«Στη Μεσόγειο, υπάρχει ένα εξωτερικό σύνορο που περιλαμβάνει τις συντεταγμένες της συμφωνίας υφαλοκρηπίδας που έγινε με τα Κατεχόμενα το 2011 στα ανατολικά, την οποία η Τουρκία δήλωσε στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) και τις συντεταγμένες της συμφωνίας που έγινε με τη Λιβύη στη Δύση, την οποία η Τουρκία παρουσίασε επίσημα στον ΟΗΕ. Στο Αιγαίο, μιλάμε για έναν χάρτη που βασίζεται στη μέση γραμμή μεταξύ των κύριων στεριών. Ο κύριος σκοπός αυτού του χάρτη είναι να εξυπηρετήσει διάφορους τομείς για να αποκομίσει το μέγιστο όφελος από τις θάλασσες με βάση τη βιώσιμη χρήση και προστασία των θαλάσσιων περιοχών.»
