Στο «Ολύμπιο Βήμα» συζητάμε με την Ιωάννα Μπέικου και το νέο της έργο «Η θυσία έχει χρώμα αγάπης» από τις Εκδόσεις Πηγή. Ένα κείμενο που κοιτάζει κατάματα την ασθένεια, χωρίς να αποσύρει την ποίηση από τις μικρές καθημερινές νίκες.
Συνέντευξη στη δημοσιογράφο Νεκταρία Βαρσαμή-Πουλτσίδη
Κυρία Μπέικου, η ιατρική γνώση συνδιαλέγεται με την ανθρώπινη αγωνία. Πώς «δέσατε» αυτή τη διφωνία, ώστε η επιστήμη να μη σκεπάσει τη λογοτεχνία και η λογοτεχνία να μη σχετικοποιήσει την επιστήμη;
Ι.Μ.: Δεν ξέχασα το γεγονός πως γράφω λογοτεχνία και όχι κάποιο ιατρικό εγχειρίδιο για αρχή και, όπως επίσης, στόχος μου ήταν να ενημερώσω τον αναγνώστη για την ζωή ενός ασθενή. Στην προκειμένη περίπτωση επέλεξα την ασθένεια της καρδιακής ανεπάρκειας για να ρίξω φως στον αγώνα πολλών συνανθρώπων μας που καθημερινά δίνουν μάχες με λογιών, λογιών θέματα υγείας ενώ παράλληλα εργάζονται ,έχουν οικογένεια και όνειρα, σε μια απαιτητική ζωή ,διατηρώντας πάντα την αξιοπρέπεια τους .Είναι ένα βιβλίο φόρος τιμής σε αυτούς τους ανθρώπους και τις οικογένειες τους.
Η Αλύσσα επιλέγει να διεκδικήσει την ελευθερία της (Παρίσι, μόντελινγκ, επιθυμία) την ώρα που η υγεία της χειροτερεύει. Ποια ηθικά/υπαρξιακά ερωτήματα θελήσατε να ανασύρετε από αυτή την επιλογή;
Ι.Μ.: Το βασικότερο και πιο ουσιώδες ερώτημα της ζωής που κατά κάποιον τρόπο όλοι οι άνθρωποι θα θέσουν στον εαυτό τους : αξίζει απλά να υπάρχεις χωρίς να ζεις επί της ουσίας, χωρίς να «γευτείς» όλες τις αποχρώσεις της ζωής ακόμα και αν πονάνε; Η Αλύσσα έζησε μια περιορισμένη καθημερινότητα για να παραταθεί η διάρκεια της ζωής της ώστε να βρεθεί συμβατός δότης και να έχει μια δεύτερη ευκαιρία …άρα αναμενόμενο “τα νιάτα της” να «απαιτήσουν» και να « επαναστατήσουν» για να ζήσουν με όποιο κόστος !
Στον Αίαντα, ο έρωτας μοιάζει με «φως σε μαύρη θάλασσα». Πώς αποτυπώνετε στη γραφή το βίωμα ενός μεγάλου έρωτα όταν το αύριο είναι αβέβαιο χωρίς ρομαντική υπερβολή αλλά και χωρίς ψυχρό ρεαλισμό;
Ι.Μ.: Μιας και εγώ είμαι η συγγραφέας γνώριζα εξαρχής την κατάληξη της ιστορίας τους, οπότε προσπάθησα να διατηρήσω ένα ρεαλιστικό βλέμμα στην απόδοση της πλοκής. Είμαι υπέρμαχος του μέτρου χωρίς υπερβολές που δεν εξυπηρετούν επί της ουσίας τα ουσιώδη μηνύματα του βιβλίου. Η υπερβολή μπορεί να κουράσει και αποσπάσει την προσοχή του κοινού και να χαθεί η σύνδεση αναγνώστη και βιβλίου.
Η αφήγησή σας βασίζεται σε σιωπές και μικρές χειρονομίες. Υπάρχει μια συγκεκριμένη τεχνική μοντάζ σκηνών/κεφαλαίων που ακολουθήσατε, ώστε οι μεταβάσεις τόπων και συναισθημάτων να κρατούν αδιάσπαστη τη συναισθηματική γραμμή;
Ι.Μ.: Όχι δεν χρησιμοποίησα καμία τεχνική απλά προσπάθησα να εντάξω στον τρόπο γραφής μου ότι εγώ η ίδια αγαπώ ή να αποφύγω ό,τι μπορεί να με ενοχλήσει διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό βιβλίο .
Οι «τόποι-λιμάνια» (Βοστώνη–Παρίσι–Κρήτη) μοιάζουν με σταθμούς μιας εσωτερικής οδύσσειας. Ποιος από αυτούς «έγραψε» πιο δύσκολα στη σελίδα και γιατί;
Ι.Μ.: Η Κρήτη «έγραψε» πιο δύσκολα διότι εμπεριείχε οδύνη, αποχωρισμό , απώλεια και ίαση. Έπρεπε να βιώσω μαζί με όλους τους ήρωες μου τις συναισθηματικές διακυμάνσεις που βιώσαν για να φτάσουν στην λύτρωση.
Αν η αγάπη είναι η μόνη δύναμη που λυγίζει τον χρόνο, ποιο τίμημα δέχεστε ως συγγραφέας να πληρώσουν οι ήρωές σας για να την κρατήσουν; Κι αν σας ζητούσατε να ξαναγράψετε το τέλος, θα ήταν πιο «φως», πιο «σκοτάδι» ή ακριβώς τόσο αμφίσημο όσο χρειάζεται για να μείνει μέσα μας;
Ι.Μ.: Την απώλεια του «εγώ» τους μόνον! Επιλέγοντας την λέξη «εγώ» εννοώ κάθε εγωιστική πράξη που μπορεί να διέπει έναν άνθρωπο και να τον απομακρύνει από το ουσιώδες μήνυμα της ζωής: αγάπη, ειλικρίνεια και σεβασμός. Δεν θα άλλαζα τίποτα από την πλοκή ή το τέλος του βιβλίου μου, γράφτηκε πολύ συνειδητά αυτή η εξέλιξη δεν προέκυψε στην πορεία ! Η ιστορία αυτή γράφτηκε για να εξυπηρετήσει και μεταφέρει τα πολύ σημαντικά μηνύματα που εμπεριέχονται μέσα.
