Νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τις άδειες οδήγησης, ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με στόχο να βελτιωθεί η οδική ασφάλεια και να μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα, που στοιχίζουν τη ζωή σε σχεδόν 20.000 ανθρώπους κάθε χρόνο στην ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως ένα από τα δύο νομοθετικά όργανα της της ΕΕ, κατέληξε σε συμφωνία με το Συμβούλιο της ΕΕ ( σ.σ το έτερο νομοθετικό όργανο) για τις άδειες οδήγησης τόσο εντός των κρατών – μελών της ΕΕ, όσο και σε πανευρωπαϊκό πλαίσιο.
Η συμφωνία των δύο νομοθετικών οργάνων της ΕΕ για τους νέους κανόνες οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπουν -μεταξύ άλλων – αυστηρότερους κανόνες για τους νέους οδηγούς, ανανεώσιμες άδειες κάθε 15 χρόνια και δυνατότητα έναρξης οδήγησης λεωφορείων και φορτηγών νωρίτερα.
Νέες προδιαγραφές για την εκπαίδευση οδηγών
Στα θέματα για τα οποία θα εξετάζονται οι υποψήφιοι οδηγοί θα συμπεριλαμβάνονται οι κίνδυνοι που εγκυμονούν τα τυφλά σημεία, το πώς λειτουργούν τα συστήματα υποβοήθησης οδηγού, πώς ανοίγει κανείς με ασφάλεια τις πόρτες του οχήματός του και πόσο επικίνδυνη είναι η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Επίσης, χάρη στην πίεση που άσκησαν ευρωβουλευτές, οι νέες προδιαγραφές εκπαίδευσης και εξέτασης οδηγών θα δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στους κινδύνους που αφορούν τους πεζούς, τα παιδιά, τους ποδηλάτες και άλλους ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου.
Διάρκεια ισχύος και ιατρικοί έλεγχοι
Οι νέες άδειες οδήγησης θα ισχύουν για 15 έτη για μοτοσικλέτες και αυτοκίνητα. Στις χώρες όπου η άδεια οδήγησης χρησιμοποιείται και ως δελτίο ταυτότητας, η ισχύς της θα μπορεί να μειωθεί στα 10 έτη. Οι άδειες οδήγησης για φορτηγά και λεωφορεία θα ισχύουν για πέντε έτη. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν επίσης να μειώσουν τη διάρκεια ισχύος της άδειας για οδηγούς ηλικίας άνω των 65 ετών και να τους υποχρεώσουν να υποβάλλονται σε συχνότερους ιατρικούς ελέγχους ή να παρακολουθούν επαναληπτικά μαθήματα.
Πριν από την έκδοση της πρώτης άδειας οδήγησης ή κατά την υποβολή αίτησης για ανανέωση, οι οδηγοί θα πρέπει να υποβάλλονται σε ιατρικό έλεγχο που θα περιλαμβάνει εξετάσεις για την όραση και την καρδιαγγειακή τους υγεία. Οι χώρες της ΕΕ ωστόσο θα μπορούν να υποκαταστήσουν τον ιατρικό έλεγχο με τη συμπλήρωση εντύπων αυτοαξιολόγησης ή άλλα συστήματα αξιολόγησης για οδηγούς αυτοκινήτων και μοτοσικλετών.
Αρχάριοι και συνοδευόμενοι οδηγοί
Για πρώτη φορά οι κανόνες της ΕΕ προβλέπουν δοκιμαστική περίοδο διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών για τους αρχάριους οδηγούς. Για τους οδηγούς αυτούς θα ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες και κυρώσεις όταν οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ, δεν φορούν ζώνη ασφαλείας ή δεν χρησιμοποιούν παιδικά καθίσματα, όταν στο όχημά τους επιβαίνουν παιδιά. Επιπλέον, οι νεαροί οδηγοί θα μπορούν να αποκτήσουν άδεια οδήγησης αυτοκινήτου (κατηγορίας Β) από τα 17 τους χρόνια, αλλά θα μπορούν να οδηγούν μόνο υπό την επίβλεψη έμπειρου οδηγού μέχρι να συμπληρώσουν τα 18.
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη επαγγελματιών οδηγών, οι νέοι κανόνες θα επιτρέπουν να αποκτούν άδεια οδήγησης φορτηγού (κατηγορίας Γ) νέοι 18 ετών και άνω, και άδεια οδήγησης λεωφορείου (κατηγορίας Δ) νέοι 21 ετών και άνω, υπό την προϋπόθεση ότι διαθέτουν πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας. Αν δεν έχουν τέτοιο πιστοποιητικό, τα όρια ηλικίας για την απόκτηση αυτών των αδειών οδήγησης θα είναι τα 21 και τα 24 έτη αντίστοιχα.
Ψηφιακή άδεια οδήγησης
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η ψηφιακή άδεια οδήγησης, η οποία θα είναι διαθέσιμη σε κινητά τηλέφωνα, θα γίνει σταδιακά η κύρια μορφή άδειας οδήγησης στην ΕΕ. Ωστόσο, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι οδηγοί θα συνεχίσουν να μπορούν να ζητούν την άδειά τους και σε έντυπη μορφή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η άδεια θα πρέπει να εκδίδεται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και, κατά κανόνα, εντός τριών εβδομάδων. Συνεπώς μέχρι το τέλος του 2030, μια ενιαία κινητή άδεια οδήγησης θα είναι διαθέσιμη σε όλους τους πολίτες της ΕΕ , η οποία θα ενσωματωθεί στο μελλοντικό χαρτοφυλάκιο ευρωπαϊκής ψηφιακής ταυτότητας . Οι ψηφιακές άδειες θα γίνουν το κορυφαίο μοντέλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαθέσιμο σε smartphone, με την επιφύλαξη του δικαιώματος να ζητείται πάντα ένα φυσικό αντίγραφο του εγγράφου. Η ψηφιακή άδεια οδήγησης θα αναγνωρίζεται παντού στην ΕΕ.
Αφαίρεση άδειας οδήγησης
Για να περιοριστεί η επικίνδυνη οδήγηση στο εξωτερικό, η αφαίρεση, η αναστολή ή ο περιορισμός της άδειας οδήγησης θα κοινοποιείται στη χώρα της ΕΕ που την εξέδωσε, ώστε να διασφαλίζεται η διασυνοριακή επιβολή των κυρώσεων. Οι εθνικές αρχές θα πρέπει να κοινοποιούν η μία στην άλλη χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση αποφάσεις σχετικά με την αφαίρεση άδειας οδήγησης για σοβαρές τροχαίες παραβάσεις, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, η εμπλοκή σε θανατηφόρο τροχαίο ατύχημα ή η υπερβολική υπέρβαση του ορίου ταχύτητας (π.χ. οδήγηση με ταχύτητα 50χλμ./ώρα μεγαλύτερη από το όριο ταχύτητας).
Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου το 40% των διασυνοριακών παραβάσεων εντός ΕΕ έμειναν ατιμώρητες, είτε επειδή δεν ταυτοποιήθηκε ο παραβάτης είτε επειδή δεν κατέστη δυνατή η επιβολή της πληρωμής του προστίμου που έλαβε σε άλλο κράτος – μέλος ο οδηγός του οχήματος.
