Βράδυ Τετάρτης (02.04.25). Ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ ξεκινάει. Οι δασμοί – μαμούθ γίνονται πραγματικότητα. Οι διεθνείς αγορές «παγώνουν».
Ο Ντόναλντ Τραμπ μοίρασε δασμούς – σοκ σε περίπου 60 χώρες, ανοίγονται τον «ασκό του Αιόλου» καθώς αλλάζει ριζικά τους κανόνες που ίσχυαν εδώ και δεκαετίες στο παγκόσμιο εμπόριο, βάζοντας στο στόχαστρο τόσο συμμάχους και φίλιες χώρες των ΗΠΑ όσο και «εχθρούς» της Αμερικής.
Ο εμπορικός πόλεμος, που αναμένεται να έχει συνέχεια με τα αντίμετρα που πιθανόν θα ανακοινώσουν οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ, προεξοφλείται πως θα οδηγήσει σε αύξηση τιμών παγκοσμίως.
«Είναι η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας μας», είπε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά την ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου, παρουσιάζοντας μία λίστα με «αμοιβαίους» τελωνειακούς δασμούς.
«Αμοιβαίοι σημαίνει πως ό,τι κάνουν σε εμάς, κάνουμε σε αυτούς. Είναι πολύ απλό, δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλό», συμπλήρωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας πως είναι «μια από τις πιο σημαντικές ημέρες στην αμερικανική ιστορία».
Οι βαρύτεροι δασμοί, 34%, επιβάλλονται στις εισαγωγές από την Κίνα. Δασμοί 20% επιβάλλονται στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υψηλοί είναι επίσης οι δασμοί για τα προϊόντα που εισάγονται από την Ιαπωνία (24%), την Ινδία (26%) και την Ελβετία (31%).
Δύο χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, η Καμπότζη και το Βιετνάμ, υφίστανται τους υψηλότερους δασμούς ποσοστιαία: τα προϊόντα τους θα δασμολογούνται στις ΗΠΑ με 49% και 46% αντίστοιχα.
Επιπλέον ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, συνολικής αξίας σχεδόν 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters τόνισε πως προκάλεσε κατάπληξη το γεγονός ότι επιβάλλονται ταυτόχρονα δασμοί 25% στους φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες εισαγωγές στις ΗΠΑ, αξίας 138,5 δισ. δολαρίων το 2024.
Το σόου του Τραμπ από τον Κήπο των Ρόδων
Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε το βράδυ της Τετάρτης αυτό που ξέρει καλύτερα. Παρουσίασε ένα σόου άνευ προηγουμένου. Ο αμερικανός πρόεδρος επέλεξε να ανακοινώνει το ξεκίνημα του εμπορικού πολέμου από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου στην περίφημη «Ημέρα Απελευθέρωσης» που θα μείνει στην ιστορία ως η ημέρα που υποδούλωσε οικονομίες σε όλο τον κόσμο.
Οι δασμοί που «μοίρασε» απλόχερα λέγοντας 200 φορές την λέξη «American», άλλες τόσες την λέξη «amazing» και «fantastic» είναι τα νέα όπλα στα χέρια ενός ανθρώπου που δεν υπολογίζει τίποτα.
Η κανονικότητα για τον πλανήτη και την παγκόσμια οικονομία είναι πλέον παρελθόν καθώς οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα θα έρθουν τα πάνω – κάτω.
Ο Ντόναλντ Τραμπ όντως εκφώνησε μια ιστορική ομιλία και κατάφερε με το οικονομικό σοκ αλλά και την γλώσσα που χρησιμοποίησε να ξεσηκώσει ένα κύμα αντιαμερικανισμού μπροστά στο οποίο θα ωχριούν όλα όσα βιώσαμε στο παρελθόν.
ΗΠΑ: Αν ανταποδώσετε θα υπάρξει κλιμάκωση
Ωστόσο, μετά το πρώτο σοκ στις διεθνείς αγορές που προκάλεσε η ανακοίνωση των δεσμών, ακολούθησαν νέες απειλές από τις ΗΠΑ. Αυτή τη φορά δια στόματος του αμερικανού υπουργού Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο οποίος συμβούλεψε «όλες» τις κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο να το σκεφτούν προτού «ανταποδώσουν» τους δασμούς που ανήγγειλε πως θέτει σε εφαρμογή η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικάνου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποιώντας εναντίον «κλιμάκωσης».
«Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχτεί η κατάσταση. Καθώς, αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», διεμήνυσε ο κ. Μπέσεντ.
Ο χρυσός σπάει ρεκόρ, χρηματιστηριακοί δείκτες πέφτουν
Η τιμή του χρυσού έσπασε ρεκόρ τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, ξεπερνώντας τα 3.150 δολάρια, μερικές ώρες μετά την αναγγελία καταιγισμού τελωνειακών δασμών από τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που βάζουν στο στόχαστρο ειδικά την Ασία και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Περί τις 02:20 (ώρα Ελλάδας), η ουγκιά του πολύτιμου μετάλλου κατέγραφε άνοδο 0,80%, φθάνοντας σε νέο ιστορικό υψηλό: 1.319 δολάρια. Το προηγούμενο ρεκόρ καταγράφτηκε μόλις προχθές Τρίτη.
Στο χρηματιστήριο του Σίδνεϊ, από τα πρώτα που άνοιξαν διεθνώς μετά τις ανακοινώσεις στην Ουάσιγκτον, βασικός δείκτης έπεφτε 1,8%.
Στην αγορά παραγώγων στο Τόκιο, η πτώση ήταν πολύ πιο θεαματική (–6%). Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μετά το κλείσιμο της Γουόλ Στριτ —γενικά ευμετάβλητες—, ο Dow Jones έπεφτε 2,4%, ο Nasdaq 4,25%, ο S&P 500 3,4%.
Στις αγορές συναλλάγματος, το γεν, που γενικά θεωρείται τοποθέτηση-ασφαλές καταφύγιο από χρηματομεσίτες, κατέγραφε άνοδο 1% έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Η ΕΕ «θα απαντήσει» ενωμένη στους δασμούς των ΗΠΑ
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε πως η ΕΕ θα απαντήσει στους νέους δασμούς, και σημείωσε πως θα υποφέρουν εκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως οι πιο ευάλωτοι.
Σε δηλώσεις της σήμερα το πρωί η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε μεταξύ άλλων ότι οι δασμοί, που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, είναι μεγάλο πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία και ότι οι συνέπειες θα είναι φοβερές για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η ΕΕ είναι «έτοιμη να απαντήσει» στους νέους αμερικανικούς δασμούς είπε ακόμα η φον ντερ Λάιεν.
Η Βρετανία ζητά συμφωνία
Η κυβέρνηση της Βρετανίας έχει πρόθεση να συνάψει συμφωνία με αυτή των ΗΠΑ για να «μετριαστεί» ο αντίκτυπος των τελωνειακών δασμών που ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και δεν σκοπεύει να προχωρήσει άμεσα σε ανταπόδοσή τους, δήλωσε ο βρετανός υπουργός Εμπορίου Τζόναθαν Ρέινολντς.
«Οι ΗΠΑ είναι ο εγγύτερος σύμμαχός μας, η προσέγγισή μας συνίσταται στο να παραμείνουμε ήρεμοι και να δεσμευτούμε να κλείσουμε συμφωνία η οποία, το ελπίζουμε, θα μετριάσει τον αντίκτυπο αυτού που ανακοινώθηκε», δήλωσε.
Το Λονδίνο —συγκριτικά— είχε ευνοϊκή μεταχείριση από τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς οι δασμοί που αναγγέλθηκαν στα βρετανικά προϊόντα τα οποία εισάγονται στις ΗΠΑ θα είναι 10%, οι χαμηλότεροι εξ όσων ανακοίνωσε.
Η Ιρλανδία θέλει απάντηση της ΕΕ
Ο ιρλανδός πρωθυπουργός Μίχαλ Μάρτιν δήλωσε χθες πως «λυπάται βαθιά» για τους τελωνειακούς δασμούς 20% που αναγγέλθηκε πως θα επιβάλλονται στα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εισάγονται στις ΗΠΑ, καλώντας τους 27 να αντιδράσουν κατά τρόπο «αναλογικό».
«Κάθε ενέργεια πρέπει να είναι αναλογική και να έχει στόχο να προασπίσει τα συμφέροντα των επιχειρήσεών μας, των εργαζομένων μας και των πολιτών μας», ανέφερε ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας σε ανακοίνωσή του.
Η Ιρλανδία, η οποία φιλοξενεί τις έδρες στη Γηραιά Ήπειρο πολλών μεγάλων αμερικανικών ομίλων, τομέων όπως η τεχνολογία ή η φαρμακευτική βιομηχανία, καταγράφει το υψηλότερο εμπορικό πλεόνασμα έναντι των ΗΠΑ από όλα τα άλλα κράτη-μέλη εξαιτίας της ιδιαιτερότητας αυτής.
Για «λανθασμένο μέτρο» μιλά η Μελόνι
«Οι αμερικανικοί δασμοί σε βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μέτρο το οποίο θεωρώ λανθασμένο και δεν συμφέρει καμιά από τις δύο πλευρές», έκρινε η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι χθες Τετάρτη μέσω Facebook.
«Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να επεξεργαστούμε μία συμφωνία με τις ΗΠΑ, ώστε να αποτρέψουμε εμπορικό πόλεμο ο οποίος θα αποδυνάμωνε αναπόφευκτα τη Δύση προς όφελος άλλων διεθνών παικτών», συνέχισε.
Επανέλαβε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησής της θα έχουν γνώμονα το συμφέρον της Ιταλίας και θα προκύψουν και από τον διάλογο με τους ευρωπαίους εταίρους της.
«Η ΕΕ να αποφύγει την «κλιμάκωση»
Η γερμανική χημική βιομηχανία, η οποία έχει βασικό εξαγωγικό προορισμό τις ΗΠΑ, παρότρυνε την Ευρωπαϊκή Ένωση να «παραμείνει ψύχραιμη» αντιδρώντας στους νέους τελωνειακούς δασμούς, τονίζοντας πως ενδεχόμενη «κλιμάκωση» το μόνο που θα έκανε θα ήταν να «χειροτερέψει τις ζημίες».
«Λυπούμαστε για την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης. Είναι σημαντικό τώρα όλα τα μέρη να παραμείνουν ψύχραιμα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ομοσπονδία χημικών βιομηχανιών VCI, φορέας που εκπροσωπεί κολοσσούς όπως η Bayer ή η BASF.
Κάλεσε τις Βρυξέλλες να «παραμείνουν ευέλικτες στην αντίδρασή τους» και να συνεχίσουν «στενό διάλογο με την Ουάσιγκτον», καθώς κατ’ αυτήν «ο στόχος πρέπει να είναι αμοιβαία δίκαιη λύση και για τα δυο μέρη» και η Γερμανία «δεν πρέπει να μετατραπεί σε έρμαιο εμπορικού πολέμου δίχως τέλος».
«Οι ΗΠΑ υπήρξαν και παραμένουν κεντρικός εμπορικός εταίρος για τη Γερμανία», επιμένει ο φορέας.
Οι ΗΠΑ είναι μακράν η μεγαλύτερη αγορά για τα προϊόντα της γερμανικής χημικής βιομηχανίας εκτός ΕΕ, απορροφούν σχεδόν το ένα τέταρτο των εξαγωγών φαρμακευτικών προϊόντων από τη χώρα, κυρίως εμβόλια και ανοσολογικά σκευάσματα.
Η χημική βιομηχανία —ο τρίτος μεγαλύτερος βιομηχανικός τομέας της Γερμανίας— είναι, μαζί με την αυτοκινητοβιομηχανία, η πλέον εκτεθειμένη στην αύξηση των αμερικανικών τελωνειακών δασμών, ενώ κι οι δυο τομείς ήδη δοκιμάζονταν από σοβαρή κρίση ανταγωνιστικότητας, τόσο εξαιτίας της αξιοσημείωτης ανόδου στα κόστη τους, όσο κι εξαιτίας του μεγεθυνόμενου ανταγωνισμού των κινεζικών προϊόντων.
Ο εμπορικός πόλεμος «δεν θα έχει παρά μόνο χαμένους»
Οι νέοι τελωνειακοί δασμοί που αναγγέλθηκαν «δεν θα έχουν παρά μόνο χαμένους», στηλίτευσε η συνομοσπονδία γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών (VDA).
Την ίδια στιγμή κάλεσε την ΕΕ να αντιδράσει «σθεναρά» μεν αλλά επιδεικνύοντας επίσης «βούληση να διαπραγματευτεί».
«Η ΕΕ καλείται τώρα να δράσει με ενιαίο τρόπο και την απαραίτητη ισχύ, συνεχίζοντας να στέλνει το μήνυμα πως έχει βούληση να διαπραγματευτεί», ανέφερε σε ανακοίνωσή της ο συλλογικός φορέας της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, για την οποία είναι η μεγαλύτερη αγορά.
Ο Καναδάς υπόσχεται «απάντηση»
Ο πρωθυπουργός του Καναδά, ο Μαρκ Κάρνι, υποσχέθηκε πως η κυβέρνησή του θα ανταποδώσει τους τελωνειακούς δασμούς, κρίνοντας πως τα μέτρα αυτά θα «αλλάξουν θεμελιωδώς» το διεθνές εμπόριο.
«Θα καταπολεμήσουμε αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς με αντίμετρα», είπε ο κ. Κάρνι, νέος πρωθυπουργός και ηγέτης των Φιλελευθέρων, μιλώντας στον Τύπο στην Οτάβα.
Την ίδια στιγμή τόνισε πως οι αμερικανικοί τελωνειακοί δασμοί, ειδικά στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα οχήματα, θα «πλήξουν άμεσα εκατομμύρια Καναδούς».
Η Βραζιλία εξετάζει «όλα» τα ενδεχόμενα
Η κυβέρνηση του βραζιλιάνου προέδρου Λούλα έκανε σαφές πως εξετάζει «όλα» τα πιθανά μέτρα για να αντιμετωπιστεί η απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να προχωρήσουν στην επιβολή δασμών 10% στα προϊόντα που εισάγουν από τη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής.
Η Βραζιλία «εξετάζει όλες τις πιθανές ενέργειες για να εξασφαλίσει την αμοιβαιότητα στο διμερές εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, για την υπεράσπιση των νόμιμων εθνικών συμφερόντων», αναφέρει ανακοίνωση της κυβέρνησης, η οποία τόνισε ακόμη ότι παραμένει ανοικτή στον διάλογο και ότι θεωρεί πως οι αμερικανοί ισχυρισμοί για το ότι οι δασμοί αυτοί είναι ανταποδοτικοί δεν «αντανακλούν την πραγματικότητα».
Νωρίτερα, το βραζιλιάνικο κοινοβούλιο υιοθέτησε νόμο που δίνει στην κυβέρνηση τρόπους να ανταποδώσει τους φραγμούς στο εμπόριο, λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση των δασμών από τον πρόεδρο Τραμπ.
Ο νόμος περί οικονομικής «αμοιβαιότητας» εγκρίθηκε ομόφωνα από τους βουλευτές όλων των κομμάτων που ήταν παρόντες στην κάτω Βουλή, την επομένη της υιοθέτησής του από τη Γερουσία της Βραζιλίας.
Η Ιαπωνία μιλά για επίθεση των ΗΠΑ που παραβιάζει τους κανόνες του ΠΟΕ
Η ιαπωνική κυβέρνηση έκρινε σήμερα ότι η επίθεση που εξαπέλυσε χθες ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναγγέλλοντας τελωνειακούς δασμούς ύψους 24% στα προϊόντα της χώρας πιθανόν παραβιάζει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και διμερή συμφωνία των δυο κρατών για το εμπόριο.
«Έχουμε σοβαρές ανησυχίες για το κατά πόσο συμμορφώνονται προς τους κανόνες του ΠΟΕ και την εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην Ιαπωνία και τις ΗΠΑ», τόνισε κατά την ενημέρωση των διαπιστευμένων συντακτών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιοσιμάσα Χαγιάσι.
Νωρίτερα, ο ιάπωνας υπουργός Εμπορίου Γιότζι Μούτο ανέφερε ότι το Τόκιο πληροφόρησε την Ουάσιγκτον ότι βρίσκει τους δασμούς αυτούς «εξαιρετικά λυπηρούς».
«Γνωστοποίησα ότι τα μονομερή δασμολογικά μέτρα που έλαβαν οι ΗΠΑ είναι εξαιρετικά λυπηρά και παρότρυνα εκ νέου έντονα την Ουάσιγκτον να μην τα εφαρμόσει» σε βάρος της Ιαπωνίας, είπε ο κ. Μούτο στον Τύπο, διευκρινίζοντας ότι συνομίλησε με τον αμερικανό ομόλογό του, τον Χάουαρντ Λάτνικ, προτού κάνει ανακοινώσεις ο πρόεδρος Τραμπ.
Η Κίνα καλεί τις ΗΠΑ να «ακυρώσουν αμέσως» τους δασμούς
Η κυβέρνηση της Κίνας παρότρυνε σήμερα αυτήν των ΗΠΑ να «ακυρώσει αμέσως» τους νέους τελωνειακούς δασμούς που ανακοίνωσε χθες Τετάρτη ο Ντόναλντ Τραμπ, καλώντας σε «διάλογο» καθώς τα μέτρα «θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη».
«Η Κίνα προτρέπει τις ΗΠΑ να ακυρώσουν αμέσως τους μονομερείς τελωνειακούς δασμούς και να επιλύσουν με τον προσήκοντα τρόπο τις διαφορές τους με τους εμπορικούς εταίρους τους, μέσω ισότιμου διαλόγου», τόνισε σε ανακοίνωσή του το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, τονίζοντας πως τα μέτρα που ανήγγειλε ο κ. Τραμπ «θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη».
