Η Κατερίνη γνωρίζει τη λευτεριά στις 16 Οκτωβρίου 1912, όταν απελευθερώνεται από τον τουρκικό ζυγό. Από την ημέρα της λευτεροσύνης ίσαμε το έτος 1918 η Κατερίνη αποκτά την ιδιότητα του Δήμου, ενώ για τα επόμενα χρόνια υποβαθμίζεται σε Κοινότητα. Επανακτά τελικά την οντότητα και πάλι ως Δήμος το 1929, όμως ως πρωτεύουσα επαρχίας του Νομού Θεσσαλονίκης.
Η πρώτη δεκαετία της λεύτερης γωνιάς της Μακεδονίας με την παλαιότερη λόγια ονομασία, Αικατερίνη, βιώνει στα δεινά του πολέμου καθώς και τα συνεπακόλουθα της Μικρασιατικής Καταστροφής και της Ποντιακής Γενοκτονίας. Οι Έλληνες από τις αλησμόνητες πατρίδες εγκαθίστανται στη νέα τους γη και μαζί με τους ντόπιους προσπαθούν να επουλώσουν τις πληγές και να μετριάσουν τον πόνο από τους αποβιώσαντες αδελφούς των γεγονότων της περιόδου.
Προς τιμή των αδικοχαμένων, περί το έτος 1924 η Κοινότητα Κατερίνης ανεγείρει στην περιοχή του Δημοτικού Κήπου, το πρώτο και παλαιότερο ηρώο της μνήμης με το επίγραμμα ως « ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΕΚΜΗΡΙΟΝ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΕΣΟΝΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ 1912 – 1922 ΗΡΩΙΚΑ ΤΕΚΝΑ ΤΗΣ».
Στις ενεπίγραφες πλευρές του υπογραμμίζονται οι Φονευθέντες, οι Εξαφανισθέντες και οι Θανόντες πολίτες της Κατερίνης.
Στη λησμονιά του χρόνου
Το μνημείο του Δημοτικού Κήπου εδώ και αρκετά χρόνια λησμονιέται και απαξιώνεται καθότι στις τελετές με τις ανάλογες καταθέσεις στεφάνων, ιδιαίτερα στην επέτειο της απελευθέρωσης, οι τιμές αποδίδονται πλέον σε νεότερο μνημείο, λησμονώντας «Τα Ηρωικά Τέκνα της Κατερίνης», αν και επί δεκαετίες το συγκεκριμένο ηρώο αποτελούσε το μνημειακό σημείο της πόλης.
Σαφώς ανιστόρητη απόφαση. Βλέπετε η επιλογή της πλατείας Ελευθερίας είναι ίσως πιο εύχρηστη. Όπου στην απλωσιά της η … φωτογράφηση γίνεται καλύτερη και σαφώς βολεύει. Θυσία η μνήμη για το θεαθήναι.
Προσωπικά, αλλά και φορείς της Κατερίνης, καθώς και κάτοικοι της περιοχής παρά τις εκκλήσεις εδώ και πολλά χρόνια προς κάθε … αρμόδιο για να αποδοθεί η δέουσα τιμή στο αλλοτινό μνημειακό τοπόσημο, υπήρξε πλήρης αδιαφορία.
Αναφορικά η τέως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και η μετέπειτα Αντιπεριφέρεια Πιερίας απαντούσαν στις εκκλήσεις ότι είναι θέμα που πρέπει να το προτείνει ο Δήμος Κατερίνης έτσι ώστε να προβούν στις όποιες τροποποιήσεις επί του εορτάσιμου προγράμματος τόσο των επετείων όσο και των εορτών. Από την άλλη πλευρά ο Δήμος απαντούσε ότι δεν υπόκειται στην αρμοδιότητά του μιας και είναι ευθύνη άλλου φορέα αυτοδιοίκησης. Το γαϊτανάκι στο μεγαλείο του.
Ο Δήμος Κατερίνης και το 2ο Δημοτικό Σχολείο Κατερίνης
Ευαισθητοποιημένοι στο ζήτημα, δύο θεσμικοί φορείς της Κατερίνης, ο Δήμος και το 2ο Δημοτικό Σχολείο, προχώρησαν σε πρωτοβουλία τιμής «ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΕΣΟΝΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ 1912 – 1922 ΗΡΩΙΚΑ ΤΕΚΝΑ ΤΗΣ» με εκδήλωση στο χώρο του μνημείου το πρωί της 15ης Οκτωβρίου 2025. Με κατάθεση στεφάνου, σύντομη αναφορά στην ιστορία του ηρώου και απόδοση του εθνικού ύμνου από την αντιπροσωπεία του σχολείου.
Ο διευθυντής του 2ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης Νικόλαος Ναχόπουλος, Δρ Τοπικής Ιστορίας, με την ευρύτητα του πνεύματός του, ως επίσης και με την εντρύφηση και τον σεβασμό του στο ιστορικά δεδομένα της πόλης πρότεινε στον Δήμαρχο Κατερίνης Ιωάννη Ντούμο την υλοποίηση της τελετής ώστε να θεσμοθετηθεί πλέον η συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Ο κ. Ντούμος απεδέχθη την πρόταση, ζήτησε τον στολισμό του χώρου, ανέθεσε περί τα διαδικαστικά του τελετουργικού στο τμήμα επικοινωνίας-τύπου και για τον ευπρεπισμό του στο τμήμα Καθαριότητας, ενώ για την τάξη στην κυκλοφορία στους χώρους γύρω από το μνημείο μερίμνησε η Δημοτική Αστυνομία Κατερίνης.
Η τελετή
Από πλευράς Δήμου Κατερίνης παρέστησαν ο Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Προστασίας Νικόλαος Τσιαμπέρας, ως εκπρόσωπος του Δημάρχου Κατερίνης, η πρόεδρος της Κοινότητας Κατερίνης Ελευθερία Κορίτσα, η τοπική σύμβουλος Κατερίνα Κατσουφίδου και ο ειδικός συνεργάτης και πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων-Κηδεμόνων του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αστέριος Δόγας.
Στη σύντομη προσφώνηση και αναφορά στην ιστορία του μνημείου ο κ. Ναχόπουλος επισήμανε: «Βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε τους ήρωες που απελευθέρωσαν την Κατερίνη στις 16-10-1912. Είμασταν υπόδουλοι για πεντακόσια περίπου χρόνια από το 1430 έως το 1912.
Ο Ελληνικός Στρατός εισήλθε νικητής στην πόλη της Κατερίνης και εδώ ακριβώς στο χώρο που βρισκόμαστε οι αρχές του τόπου με επικεφαλής τον Επίσκοπο Κίτρους Παρθένιο Βαρδάκα τον υποδέχθηκαν.
Σε ανάμνηση του ιστορικού γεγονότος ήρθαμε σήμερα εμείς εδώ μαζί με τους εκπροσώπους του Δήμου Κατερίνης για να τους τιμήσουμε καταθέτοντας δάφνινο στεφάνι».
Αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στον Κ. Ντούμο, όσο στον κ. Ναχόπουλο καθώς και το εκπαιδευτικό προσωπικό και τις μαθήτριες και του μαθητές του 2ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης για τον έμπρακτο σεβασμό στη μνήμη και την προγονική θυσία για το πολύτιμο αγαθό της λευτεριάς.
Όπως επίσης επισήμανε ο κ. Ντούμος οφείλουμε τον αναλογούντα σεβασμό στη μνημοσύνη και την ιστορία μας, ενώ εκθειάζοντας παράλληλα την ευαισθησία του 2ου Δημοτικού Σχολείου, υπογράμμισε ότι με τέτοιους λειτουργούς της παιδείας ο τόπος μας βαδίζει σταθερά και με σιγουριά στο αύριο.
Τις μαθήτριες και τους μαθητές συνόδεψαν στην εκδήλωση οι εκπαιδευτικοί του 2ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης: Ναχόπουλος Νικόλαος Διευθυντής, Ανδριόπουλος Πολύκαρπος Υποδιευθυντής, Κουκουσέλα Αναστασία και Τίτου Λένα Δασκάλες, Κανάλης Κυριάκος και Κατσουφίδου Κατερίνα εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής.
Οι Κατερινιώτες στο Πάνθεον των Αθανάτων
Τα ονόματα στις ενεπίγραφες πλευρές του ηρώου.
ΘΑΝΟΝΤΕΣ
ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΥΠΑΡΟΣΣΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΙΟΛΙΟΥ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΒΝΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΑΖΑΡΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΟΥΣΙΟΥ
ΜΑΡΚΟΣ ΚΩΤΟΥΛΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΖΑΜΑΝΗΣ
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΙΑΤΟΥΡΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΕΡΑΜΥΔΑΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΕΝΑΚΗΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΛΤΣΗ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΓΚΑΝΗΣ
ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΜΠΕΚΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΗΛΙΑΣ ΜΠΕΚΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΕΤΡΟΣ ΤΙΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ
ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΠΑΚΗΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΙΣΚΟΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΡΟΥΚΑΣ
ΤΙΜΟΘΕΟΣ ΒΑΗΣ
ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΝΤΑΡΤΖΗΣ
ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ ΤΣΑΠΟΥΡΝΑΣ
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΑΣ
ΕΞΑΦΑΝΙΣΘΕΝΤΕΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΤΑΚΙΔΗΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΘΗΚΑ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΧΑΤΖΗΧΙΔΗΡΟΓΛΟΥ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΠΕΑΖΟΓΛΟΥ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΑΓΚΟΥΝΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΓΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΠΑΛΑΙΓΔΑΣ
ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΤΣΙΑΤΟΥΡΑΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΥΛΑΣ
ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΤΖΕΓΚΑΣ
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΙΑΠΑΡΙΔΗΣ
Ρεπορτάζ-Σχόλιο: Περικλής Χατζηγιάννης
