Η δωρεά οργάνων και ιστών είναι μία πράξη που χαρίζει ζωή και ελπίδα. Με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών, στις 1 & 2 Νοεμβρίου 2025 θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Κατερίνης το 4ο συνέδριο του ΔωρίΖω με τίτλο «Δώρο και Γέφυρα Ζωής», και στην πόλη μας για πρώτη φορά με τη συμμετοχή του Νοσοκομείου Κατερίνης και πλήθος φορέων. Πρόκειται για ένα σφαιρικό και ολοκληρωμένο συνέδριο, όπου θα παρευρίσκονται όχι μόνο επιστήμονες, αλλά και άνθρωποι μεταμοσχευμένοι, δότες και συγγενείς δοτών καθώς και άνθρωποι που έχουν ανάγκη από μεταμόσχευση.
Με αφορμή τη διοργάνωση του συνεδρίου, το Ολύμπιο Βήμα μίλησε με την υπεύθυνη γιατρό κα Μαρίνα Οικονόμου, Επιμελήτρια Α’ στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γ.Ν. Κατερίνης και Τοπική Συντονίστρια Μεταμοσχεύσεων, η οποία τονίζει τη σημασία της προσφοράς, της ενημέρωσης και της συνεργασίας για να μεγαλώσει ο κύκλος των δοτών ζωής.
Ποιος είναι ο βασικός στόχος του 4ου Συνεδρίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων που πραγματοποιείται στην Κατερίνη;
«Ο βασικός στόχος είναι, κατ’ αρχήν, η ενημέρωση και θα γίνει από επιστήμονες με γνώση και εμπειρία στο αντικείμενο. Ο σκοπός είναι να ενημερωθούν οι πολίτες για τη δωρεά οργάνων, τι είναι, ποιοι το χρειάζονται και ποιοι μπορούν να δώσουν, πότε γίνεται, τι προοπτικές δίνει, πώς ζουν οι άνθρωποι πριν και μετά, ποια είναι η διαδικασία και οι προϋποθέσεις- γιατί δεν μπορεί ο καθένας να γίνει δότης οργάνων. Αυτό είναι το επιστημονικό κομμάτι και το νομικό πλαίσιο.
Το άλλο κομμάτι είναι το βιωματικό, το ανθρώπινο -να γνωρίσουν από κοντά ανθρώπους που είναι ζούνε με αυτό, δηλαδή άτομα που είναι σε λίστα αναμονής για μοσχεύματα, άνθρωποι που κάνουν αιμοκάθαρση και είναι σε λίστα αναμονής, άνθρωποι που έχουν μεταμοσχευτεί με όργανα και έχουν πάρει δεύτερη ευκαιρία στη ζωή και μας περιγράφουν πώς ήταν πριν τη μεταμόσχευση και πώς είναι τώρα.
Επίσης, θα έχουμε μαζί μας και ανθρώπους που έχουν δωρίσει μυελό των οστών.
Θα είναι μαζί μας και δύο μητέρες, η μητέρα της Έμμας που παρασύρθηκε και εγκαταλείφθηκε στη Θεσσαλονίκη, και έρχεται για να μεταδώσει το μήνυμα της κόρης της -γιατί ήταν επιθυμία της Έμμας όταν ζούσε ακόμη να είναι δωρήτρια.
Θα είναι μία ακόμη μητέρα, από Κατερίνη, η Βούλα Κολιοπούλου, που θα μιλήσει για την εμπειρία της με τη δωρεά οργάνων του παιδιού της. Θα είναι άνθρωποι που το έχουν περάσει αυτό και θα μοιραστούν μαζί μας τις εμπειρίες τους και θα πουν την ιστορία τους.»
Ποια είναι η σημερινή εικόνα στη χώρα μας όσον αφορά τη δωρεά οργάνων και μυελού των οστών; Υστερούμε σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
«Η εικόνα στη χώρα μας μέχρι πρόσφατα ήταν κακή, σιγά σιγά αρχίζει να βελτιώνεται επειδή προβάλλεται η ιδέα της δωρεάς οργάνων και ενημερώνεται ο κόσμος. Πάντα υπήρχαν προσπάθειες αλλά δεν υπήρχε τόσο ενδιαφέρον. Τώρα τελευταία υπάρχει κάποια αισιοδοξία, ωστόσο είμαστε πολύ πίσω με τα μέχρι τώρα δεδομένα, σε σχέση με την Ευρώπη υστερούμε δραματικά. Πρώτοι είναι οι φίλοι μας οι Ισπανοί, οι οποίοι έχουν 34 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ενώ εμείς έχουμε μόλις πλησιάζουμε τους 10»
Έχουμε εικόνα για την πόλη της Κατερίνης;
«Η Κατερίνη είναι μία μικρή κοινωνία, υπάρχει ακόμη σχετική άγνοια. Ωστόσο, στο δικό μας νοσοκομείο, όσοι θάνατοι με νευρολογικά κριτήρια έχουν προκύψει και έχει επικοινωνηθεί στους συγγενείς να δωρίσουν όργανα, όλοι ήταν θετικοί. Ο κόσμος είναι θετικός, αλλά παρατηρείται επιφυλακτικότητα από τις μεγαλύτερες ηλικίες και το ευρύτερο συγγενικό περιβάλλον.»
Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε ως ιατρική κοινότητα στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών;
«Το δύσκολο είναι να μπορέσεις να πείσεις κάποιον να έρθει να ακούσει για ένα τόσο «βαρύ θέμα» σε μία μέρα που θέλει να περάσει όμορφα και να βγει έξω. Είναι βαρύ εκ πρώτης όψεως αλλά έχει μία αισιοδοξία μέσα του. Επίσης, υπάρχουν δυσνόητες έννοιες όπως ο «θάνατος με νευρολογικά κριτήρια» (που μέχρι πρόσφατα λεγόταν «εγκεφαλικός θάνατος»). Θέλει πολλή προσοχή για να κατανοηθούν αυτές οι έννοιες.»
Υπάρχουν ακόμη μύθοι και προκαταλήψεις γύρω από τη δωρεά οργάνων που πρέπει να καταρριφθούν;
«Ναι, υπάρχουν. Ο περισσότερος κόσμος σκέφτεται «ξέρω ότι δεν ισχύει αλλά μέσα μου φοβάμαι», αυτό εισπράττω.»
Τι πρέπει να γνωρίζει κάποιος που θέλει να γίνει δωρητής μυελού των οστών; Ποια είναι η διαδικασία και πόσο απλή ή δύσκολη είναι στην πράξη;
«Οι δότες μυελού των οστών πρέπει να είναι 18-45 ετών. Η διαδικασία είναι πολύ εύκολη, συμπληρώνεις μία αίτηση είτε στην αιμοδοσία του εκάστοτε νοσοκομείου είτε με διάφορες δράσεις που γίνονται. Ουσιαστικά, δίνεται ένα δείγμα από σάλιο ώστε να έχεις μία αιματολογική ταυτότητα και να μπεις στην παγκόσμια δεξαμενή δοτών μυελού. Από εκεί και πέρα, αν κληθείς να δώσεις μυελό των οστών, η διαδικασία πλέον είναι πολύ πιο εύκολη από παλιά γιατί ουσιαστικά δίνεις αίμα. Το πολύ σημαντικό είναι, όταν θα κληθείς να δώσεις επειδή βρέθηκες συμβατός με κάποιον, να μην διστάσεις. Δηλαδή αυτό που θέλησες να κάνεις, να το κάνεις. Είναι κάτι που παρατηρείται ενίοτε.»
Ποιος είναι ο ρόλος του Γενικού Νοσοκομείου Κατερίνης και των τοπικών φορέων στη διαδικασία της δωρεάς;
«Το νοσοκομείο Κατερίνης μπορεί να νοσηλεύσει ασθενείς που εξελίσσουν θάνατο με νευρολογικά κριτήρια, μπορεί να υποστηρίξει όλη τη διαδικασία της προετοιμασίας του δότη, μέχρι την υποδοχή των μεταμοσχευτικών ομάδων στο χειρουργείο για τη λήψη. Το νοσοκομείο με τα εργαστήρια, τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και το χειρουργείο, μπορεί να υποστηρίξει όλο αυτό το κομμάτι. Υπάρχει για το σκοπό αυτό ομάδα τοπικών συντονιστών μεταμοσχεύσεων στο νοσοκομείο μας που είναι κομμάτι του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Οι τοπικοί φορείς μπορούν να στηρίζουν αυτά τα τμήματα στις ανάγκες τους, και να συμμετέχουν στην προώθηση της υπεύθυνης ενημέρωσης των πολιτών.
Στο συνέδριο θα γίνει και δειγματοληψία εθελοντών δοτών. Πόσο καθοριστικές είναι τέτοιες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της δεξαμενής δοτών στη χώρα μας;
«Είναι ζωτικής σημασίας.»
Πώς βιώνει ένας γιατρός τη στιγμή που γνωρίζει ότι με τη μεταμόσχευση «χαρίζεται» ζωή;
«Επειδή είναι μία πολύ μεγάλη ομάδα πίσω από αυτήν την προσπάθεια, από ιατρικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό, νομίζω νιώθουμε ότι κουβαλάμε λίγο…θεό μέσα μας σ’ αυτό το κομμάτι. Είναι απίστευτη η ένωση και η ευθύνη που νιώθουμε, και η ελπίδα που κουβαλάμε στο να προσφέρουμε αυτό που μπορούμε για να βοηθήσουμε κάποιους ανθρώπους να πάρουν ζωή από αυτήν την πράξη μας. Είναι χαρά, συγκίνηση και δέος.»
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε στους πολίτες της Πιερίας και γενικότερα σχετικά με τη σημασία της δωρεάς ζωής;
«Το πρώτο είναι να ενημερωθούν. Όταν κάποιος ενημερωθεί υπεύθυνα και σωστά, είναι δύσκολο να μη θελήσει να γίνει κρίκος αυτής της αλυσίδας ζωής. Μάλιστα, στατιστικά, είναι πιθανότερο χρειαστούμε οι ίδιοι μας κάποια στιγμή μόσχευμα παρά να βρεθούμε σε συνθήκη ώστε να γίνουμε δότες »
Τι θα θέλατε να μείνει ως παρακαταθήκη από αυτό το συνέδριο στην Κατερίνη;
«Αυτό που θέλουμε να μείνει είναι ότι η δωρεά οργάνων είναι μία αλυσίδα ζωής, ότι ο ένας άνθρωπος χρειάζεται τον άλλον με πολλούς τρόπους. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Θέλω να μείνει ότι είναι κάτι που μας αφορά όλους ανεξαιρέτως.»
