Του Γιάννη Κορομήλη
Ο καθηγητής ψυχιατρικής της Βιέννης, εβραϊκής καταγωγής ήταν ο μόνος, από την οικογένεια του, η οποία συνελήφθη και οδηγήθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, που τελικά επιβίωσε. Τα υπόλοιπα μέλη πέθαναν ή σκοτώθηκαν από τους Ναζί. Κι όχι απλά επιβίωσε, αλλά μετανάστευσε (μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) στις ΗΠΑ όπου διακρίθηκε ιδιαίτερα στον τομέα του προσφέροντας στην ανθρωπότητα, εργαζόμενος για πέντε περίπου δεκαετίες, ένα μεγάλο και σπουδαίο έργο.
Πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 1997. Πραγματοποίησε 209 διαλέξεις σε πανεπιστήμια των πέντε ηπείρων. Το American Journal of Psychiatry, έγραψε για το έργο του: «είναι ίσως η πιο σημαντική σκέψη και από τον Φρόιντ και από τον Άντλερ». Οι επιδράσεις του στην ψυχολογία και την ψυχιατρική θα είναι αισθητές και στους αιώνες που έρχονται.
Ποια ήταν η προσφορά του στην επιστήμη; Κόμισε μια νέα θεωρία, αυτή της υπαρξιακής Λογοθεραπείας (σ.σ η λογοθεραπεία γα την οποία έγραψε πάρα πολλούς τόμους δεν είναι η περισσότερο γνωστή ως θεραπεία των αδυναμιών στην ομιλία, στη γλώσσα, για τις λεκτικές δυσκολίες παιδιών ή εφήβων συνήθως.) Το συνθετικό Λόγο- αναφέρεται με την άλλη, την πνευματική έννοια του. Όπως χρησιμοποιείται στην έκφραση «για ποιο λόγο κάνει κανείς κάτι». Δηλαδή ως σκοπό ή νόημα ζωής.
Η Λογοθεραπεία είναι μια θεωρία αντιμετώπισης ψυχολογικών και ψυχικών δυσκολιών ή προβλημάτων με τη βοήθεια Λόγου (νοήματος, σκοπού, ονείρου). Ο Β. Φράνκλ υποστηρίζει ότι η επιτυχία και η ευτυχία δεν είναι κάτι που μπορεί να επιδιωχθεί, αλλά κάτι που επακολουθεί. Απορρίπτει μ΄άλλα λόγια τις θεωρίες που, κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ήταν «της μόδας» και υποστήριζαν ότι για να γίνει κανείς ευτυχισμένος έπρεπε, και έφτανε, να κάνει θετικές δηλώσεις και να τις επαναλαμβάνει, βοηθούμενος κι από την δύναμη της θέλησης του. π/.χ. «Είμαι δυνατός, είμαι ευτυχισμένος, μπορώ να πετύχω και θα πετύχω» κ.λ.π. Ή την πιο διάσημη, του Κουέ νομίζω: «Κάθε μέρα και από κάθε άποψη γίνομαι καλύτερος, ευτυχέστερος…» Δηλ. αυθυποβολή και θέληση κι όλα θα πάνε καλά.
Ο Β. Φράνκλ υποστήριξε και αποδείκνυε – και έμπρακτα βοηθώντας πάρα πολλούς ανθρώπους, ότι «όσο πιο πολύ αναζητά κανείς στα λόγια, (με δηλώσεις και καταβάλλοντας προσπάθειες της θέλησης του) την επιτυχία ή ευτυχία τόσο θα απομακρύνεται από αυτές». Και τούτο διότι η ευτυχία όπως και η επιτυχία είναι παρακολούθημα, «παρενέργειες» της αφοσίωσης σ΄έναν ανώτερο σκοπό (λόγο). Ή παράγωγα της προσωπικής αφιέρωσης σ΄έναν άλλο άνθρωπο ή και περισσότερους. Η ευτυχία είναι κάτι που συμβαίνει και έτσι πρέπει να αφήνεται να συμβεί και όχι να αναζητείται ως άμεσος στόχος. Η επιτυχία ακολουθεί, σε βάθος χρόνου, την επιδίωξη ενός ανώτερου σκοπού.
Τον ίδιο προσωπικά- όπως ο ίδιος το ομολόγει- τον κράτησε στη ζωή και τον γλύτωσε από την απόγνωση και την απελπισία, η επιθυμία του να ολοκληρώσει το έργο του (ο ανώτερος σκοπός γι΄αυτόν) και να επανενωθεί με τη γυναίκα του και την οικογένεια του μια μέρα ( δεν ήξερε ότι πέθαναν). Ένα πρωί ένας συγκρατούμενος του του μετέφερε την αγωνία του για το αν ζεί και τι κάνει η γυναίκα του. Ο Φρανκλ άρχισε να σκέφτεται τη γυναίκα του και συνειδητοποίησε ότι ήταν παρούσα μέσα του. Σκέφτηκε λοιπόν: «Η σωτηρία του ανθρώπου είναι μέσα από την αγάπη και στην αγάπη. Κατάλαβα πως ένας άνθρωπος που δεν του έμεινε τίποτα στον κόσμο, μπορεί να είναι ευδαίμων για μια στιγμή, σκεφτόμενος ένα αγαπημένο του πρόσωπο». Σε μια κατάσταση έσχατης απόγνωσης, όταν ένας άνθρωπος το μόνο που του μένει είναι να μπορέσει να καταφέρει να αντέξει τις δοκιμασίες του μ΄έναν έντιμο τρόπο, μπορεί να αυτοεκπληρωθεί και να αντέξει ως άνθρωπος, μέσω της σκέψης και της νοερής εικόνας ενός αγαπημένου προσώπου (συζύγου, παιδιού, αγαπημένης/ου).
Ο Β. Φρανκλ με όλη τη δοκιμασία του, αν και ελάχιστα μπόρεσε να βοηθήσει τους άλλους ( στρατόπεδο συγκέντρωσης , βλέπετε) διαπίστωσε ότι μεταξύ εκείνων που είχαν μια ευκαιρία για επιβίωση ήταν αυτοί που είχαν ένα όραμα για το μέλλον (είτε επρόκειτο για ένα σημαντικό έργο, ή επιστροφή στους αγαπημένους τους).
Πιστεύω ακλόνητα πως στις δύσκολες μέρες που περνούμε αξίζει να μελετήσουμε, να σκεφθούμε, να αγωνιστούμε για ένα όραμα, ένα σκοπό στο μέλλον. Αξιοποιώντας τις υπέροχες σκέψεις του Β. Φρανκλ.
Συνεχίζεται
