Η αγορά εργασίας κινείται πάντα αθόρυβα πριν αλλάξει απότομα· σαν εκείνη τη δεκαετία του 2000, όταν τα καφέ γέμισαν με ανθρώπους που «έκαναν social media» πριν καταλάβουμε τι σημαίνει ο ρόλος τους. Κάπως έτσι προμηνύεται και η επόμενη δεκαετία: μια Ελλάδα που θα γεννά επαγγέλματα με ρίζες στην τεχνολογία, στην πράσινη μετάβαση, στα νησιά και στον τουρισμό. Δεν μιλάμε για Silicon Valley, αλλά για τον δικό μας τόπο — την ελληνική κλίμακα, τη νησιωτικότητα, τη γεωγραφική απομόνωση και τη σταδιακή ενεργειακή αυτονομία.
Το 2035 δεν είναι μακριά. Θα είναι η χρονιά που ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου θα εξυπηρετείται από αυτόνομα αεροταξί για μικρές μεταφορές. Που απομονωμένα νησιά θα βασίζονται σε δική τους ενεργειακή παραγωγή. Που μικρές επιχειρήσεις σε χωριά και πόλεις θα έχουν πλήρη ψηφιακή παρουσία χωρίς να χρειάζονται ολόκληρες ομάδες marketing.
Σε αυτή τη μετάβαση, πέντε επαγγέλματα φαίνεται να γίνονται πρωταγωνιστές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
Σύμβουλος ψηφιακής παρουσίας μικρών επιχειρήσεων
Σε μια χώρα όπου κυριαρχούν οι μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις, ο ρόλος αυτός καλύπτει ένα κρίσιμο κενό. Δεν πρόκειται για μεγάλο agency, αλλά για έναν ειδικό που ξέρει να εξηγεί απλά: πώς στήνονται online κρατήσεις σε έναν ξενώνα, πώς δουλεύει μια ηλεκτρονική πληρωμή σε ένα παντοπωλείο, πώς γίνεται μια βασική ψηφιακή προβολή χωρίς περιττές πλατφόρμες. Ουσιαστικά θα είναι «μεταφραστής» της τεχνολογίας στην καθημερινή λειτουργία μιας μικρής επιχείρησης. Σήμερα αυτό το ρόλο συχνά τον αναλαμβάνει ένας ανιψιός «που ξέρει από αυτά». Το 2035 όμως θα είναι επαγγελματικός κλάδος με υπόσταση.
Σύμβουλος ενεργειακής μετάβασης νησιών
Η πράσινη μετάβαση στα νησιά θα απαιτήσει ανθρώπους που κατανοούν τόσο την τεχνική πλευρά όσο και την καθημερινότητα μιας μικρής κοινότητας. Ο σύμβουλος αυτός θα σχεδιάζει τρόπους για να γίνει ενεργειακά αυτόνομος ένας οικισμός, να μειώσει το ενεργειακό κόστος ένα ξενοδοχείο ή να δημιουργήσει μια κοινότητα συνεταιριστικής παραγωγής ενέργειας. Από μπαταρίες θαλάσσης μέχρι μικρές ανεμογεννήτριες και υβριδικά συστήματα, θα συνδυάζει τεχνολογία, πολιτική και τοπική οικονομία. Σε τόπους που θέλουν να κρατήσουν τους νέους, αυτός ο ρόλος θα αποδειχθεί καθοριστικός.
Σχεδιαστής οικοτουριστικού τοπίου
Ο τουρισμός αλλάζει, και μαζί του γεννιέται μια νέα ειδικότητα: άνθρωποι που θα μεταμορφώνουν ορεινά χωριά και παλιές αγροτικές εκτάσεις σε οικοτουριστικούς προορισμούς. Ο σχεδιαστής αυτός θα είναι κάτι παραπάνω από αρχιτέκτονας· θα είναι αφηγητής. Θα δημιουργεί μονοπάτια, θα ενσωματώνει τοπικά υλικά, θα αξιοποιεί θρύλους και ιστορίες της περιοχής, ενώ θα εξετάζει τη φέρουσα ικανότητα του τόπου και τη σχέση επισκεπτών-κατοίκων. Εκεί όπου η Ελλάδα αναζητά νέες ταυτότητες πέρα από τις παραλίες, ο ρόλος αυτός ήδη γίνεται αναγκαίος.
Χειριστής drone απομακρυσμένων μεταφορών
Ο ουρανός θα φέρει τη μεγαλύτερη αλλαγή. Η Ελλάδα με τα δεκάδες μικρά και απομακρυσμένα νησιά είναι ιδανική για μεταφορές μέσω drone. Ο χειριστής του 2035 δεν θα οδηγεί το drone· θα επιβλέπει στόλους που πετούν αυτόνομα, θα παρακολουθεί αισθητήρες, θα επεμβαίνει μόνο σε προβλήματα, θα χρησιμοποιεί εργαλεία AI που υπολογίζουν κινδύνους πτήσης. Ένα δέμα με φάρμακα που κάποτε ήθελε ΚΤΕΛ και πλοίο, θα φτάνει σε λίγα λεπτά από έναν επόπτη σε περιφερειακό κέντρο. Τα πιλοτικά συστήματα υπάρχουν ήδη· οι καριέρες έρχονται.
Αναλυτής συνοχής τοπικών κοινοτήτων
Οι κοινωνικές αλλαγές είναι εξίσου σημαντικές με τις τεχνολογικές. Στην Ελλάδα του 2035, η γήρανση του πληθυσμού και η εσωτερική μετανάστευση θα απαιτήσουν έναν νέο ρόλο: τον αναλυτή που θα «διαβάζει» τη δυναμική μιας κοινότητας. Θα συνδυάζει κοινωνιολογία, ψυχολογία και τεχνική γνώση. Θα πραγματοποιεί έρευνες, θα συζητά με κατοίκους, θα χαρτογραφεί προβλήματα και θα προτείνει παρεμβάσεις για την ενίσχυση του κοινωνικού δεσμού: πώς μένουν οι νέοι σε έναν τόπο, πώς εντάσσονται νέοι κάτοικοι, πώς αναβιώνουν θεσμοί που στηρίζουν την καθημερινότητα.
Η ελληνική κλίμακα ως κλειδί
Το κοινό στοιχείο όλων των νέων επαγγελμάτων δεν είναι η τεχνολογία, αλλά η προσαρμογή της στην ελληνική πραγματικότητα. Η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί υπερ-ειδικευμένες θέσεις της Silicon Valley — αυτές θα τις διεκδικήσουν οι digital nomads. Αυτό που θα χρειαστεί είναι επαγγελματίες που ξέρουν να φέρνουν την τεχνολογία στο νησί, στο χωριό, στη γειτονιά. Εκεί θα παιχτεί το παιχνίδι της εργασίας του 2035.
